چشم انداز بازار جهانی نفت و صادرات نفت ایران در افق سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی
نتشر شده در:
گوش کنید - ۱۵:۲۹
درحالی که مقامات آمریکایی طی هفته های اخیر خواست خود مبنی به صفر رسانیدن صادرات نفت ایران از آغاز تحریم‌های نفتی در اوایل نوامبر را تکرار می کنند، بسیاری از کارشناسان نسبت به اجرای چنین خواستی با دیده تردید می نگرند. موسسه مشورتی اف‌جی‌ای*هفته گذشته به بلومبرگ اعلام کرد فشار تحریم‌های آمریکا موجب کاهش خرید مشتریان نفت ایران می شود و ممکن است صادرات نفت ایران تا اواسط سال ۲۰۱۹ به کمتر از یک میلیون بشکه در روز برسد، ولی بعید به نظر می‌رسد آمریکا بتواند تمام صادرات نفت ایران را قطع کند، چراکه از سویی برخی کشورها از تحریم‌های آمریکا تبعیت نخواهند کرد و از سوی دیگر به گفته کارشناسان اف‌جی‌ای ناوگان نفتکش ایران به تنهایی می‌تواند جریان صادرات نفت کشور را حفظ کرده و از توقف صادرات نفت‌خام ایران جلوگیری کند. درهمین حال بر اساس سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و آژانس بین المللی انرژی افزایش قابل توجه تقاضای جهانی نفت از اواخر سال ۲۰۱۹ و تداوم افزایش تقاضا در سال ۲۰۲۰ با توجه به محدود بودن ظرفیت تولید نفت خام می تواند جهان را در آستانه بحران جدید نفتی قرار دهد و سناریو سال ۲۰۰۸ که قیمت هر بشکه نفت خام به ۱۴۷ دلار رسید، تکرار شود.
این مجله اقتصادی به موضوع دور زدن تحریم های نفتی آمریکا توسط ایران و همچنین چشم اندازعرضه و تقاضای جهانی نفت در افق سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ میلادی اختصاص دارد. دکتر پرویز مینا، مشاور بین المللی در امور نفت میهمان این مجله اقتصادی است.
در افق سال ۲۰۲۰ تقاضای جهانی نفت بیش از ۸‚۱ میلیون بشکه افزایش می یابد
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی رشد اقتصادی جهان در سال میلادی جاری را ۸‚۳ درصد و برای سال ۲۰۱۹ یک رشد ۹‚۳ درصدی را برآورد می کند. با توجه به عامل رشد اقتصادی، این سازمان برآورد می کند تا پایان سال ۲۰۱۹ تقاضای جهانی نفت بیش از ۸‚۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
جهان می تواند درآستانه یک بحران جدید نفتی قرار گیرد
آژانس بین المللی انرژی در گزارش های اخیر خود به کمبود سرمایه گذاری جهانی در تولید نفت خام اشاره کرده و می گوید، تا سال ۲۰۲۰ عرضه جهانی نفت نمی تواند تقاضای جهانی را تأمین کند و این موضوع می تواند جهان را درآستانه یک بحران جدید نفتی قرار دهد.
مجموع افزایش تولید سه کشور عربستان، امارات و کویت نمی تواند از یک میلیون بشکه تجاوز کند
این آژانس می گوید با وجودیکه تنها چهار کشور جهان، یعنی روسیه، عربستان سعودی، کویت و امارات متحد عربی می توانند ظرفیت تولید نفت خام خود را افزایش دهند، نگرانی های جدی برای عرضه کافی نفت از سال ۲۰۱۹ وجود دارد.
عربستان سعودی که طی هفته های اخیر تقاضای دونالد ترامپ را برای افزایش ۲ میلیون بشکه در روز قبول کرده بود، خیلی زود متوجه شد که چنین افزایشی با توجه به افزایش مصرف داخلی و از نظر تکنیکی بسیار خوش بیننانه بوده و در نتیجه غیر قابل حصول می باشد. لذا این کشور اعلام کرد که افزایش تولید ۶۰۰ هزار بشکه ای در روز می تواند با واقعیات تطابق داشته باشد.
روسیه از سیاست عرضه محدود پیروی می کند
روسیه خود را آماده می کند تا تولید نفت خام این کشور را افزایش دهد، الکساندر نواک وزیر انرژی روسیه اعلام کرده است که تولید نفت این کشور از ماه سپتامبر در حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت.
کارشناسان اعتقاد دارند که روسیه در افزایش تولید بسیار محتاط عمل می کند و همواره این نگرانی را دارد که با افزایش تولید، قیمت ها سقوط کند و درآمدهای نفتی این کشور کاهش یابد. می توان گفت که روسیه برای تقویت قیمت نفت خام در بازارهای جهانی از سیاست عرضه محدود پیروی می کند.
در صورت تأثیر عمیق تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران، جهان می تواند با کمبود عرضه حدود ۳ میلیون بشکه در روز روبرو شود
در صورتیکه بر اساس برآورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و آژانس بین المللی انرژی تقاضای جهانی نفت به خاطر افزایش رشد اقتصادی جهان تا پایان سال ۲۰۱۹ بیش از ۸‚۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و در همان حال، صادرات نفت خام ایران نیز یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد، جهان می تواند با یک کمبود عرضه حدود ۸‚ ۲تا ۳ میلیون بشکه در روز روبرو شود.
آیا چهار کشور عربستان، روسیه، کویت و امارات متحده عربی می توانند در عرض یکسال این کمبود عرضه را پوشش بدهند؟ آیا نگرانی های آژانس بین المللی انرژی می تواند به واقعیت بپیوندد و جهان در برابر یک بحران جدید نفتی قرار بگیرد؟
شرکت ملی نفتکش ایران**، کلید تدوام صادرات نفت خام ایران
بر اساس گزارش موسسه اف‌جی‌ای حمل محموله‌های ارسالی به چین توسط تانکرهای متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران در هفته‌های اخیر، نشان می‌دهد در صورت تغییر فرمت قراردادها و مالکیت کشتی‌ها، ایران می‌تواند روند صادرات نفت به خریداران خود را حفظ کند.
شرکت نفت کش ایران یکی از بزرگ ترین ناوگان های انتقال نفت خام در جهان را در اختیار دارد.
این شرکت حمل و نقل نفت خام، محصولات نفتی، مواد شیمیایی، گاز مایع و گاز طبیعی (ال پی جی) را در سراسر جهان حمل می کند.
این شرکت هم اکنون بزرگترین مالک کشتی های نفتکش در جهان است. ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران شامل ۶۴ کشتی مختلف***هستند که به خوبی نگهداری می شوند و توسط خدمه با تجربه و واجد شرایط اداره می شوند.
هم اکنون ظرفیت کشتی‌های شرکت ملی نفتکش ایران به بیش از ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال افزایش یافته است.
پیش از تحریم ها ۱۵ درصد از ناوگان "ان آی تی سی" درگیر حمل و نقل داخلی و ۸۵ درصد نیز درگیر حمل و نقل بین المللی بود.
ناوگان "ان آی تی سی" تمامی گواهینامه های لازم را از موسسات رده بندی بین المللی اخذ کرده است، و پوشش های لازم بیمه ای را از شرکت های معتبر جهانی گرفته است. ناوگان این شرکت تحت پرچم پاناما در آبهای جهان سفر می کند. بدنه و ماشین آلات کشتی های ناوگان نیز از پوشش لازم بین المللی برخوردارند. البته با بازگشت تحریم های آمریکا شرکت های بزرگ بیمه، از بیمه کشتی ها و محموله های این شرکت خودداری خواهند کرد و شرکت شرکت ملی نفتکش ایران برای تأمین پوشش بیمه داخلی از بیمه های ایرانی استفاده خواهد کرد.
از زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام، صادرات نفت ایران رو به کاهش گذاشته است. میزان صادرات نفت ایران در ماه مه یعنی پیش از اعلام خروج ترامپ از برجام حدود ۵/ ۲ میلیون بشکه در روز بوده است. پلاتس نیز در روزهای اخیر اعلام کرد که آمار ردگیری تانکرها و نفتکش‌ها نشان می‌دهد ایران در نیمه اول ماه جاری میلادی(اوت) حدود ۶/ ۱ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرده است. برخی مشتریان نفت ایران در آسیا از جمله کره‌جنوبی و ژاپن که روابط دوستانه و عمیقی با آمریکا دارند ممکن است کل خرید نفت خود را از ایران را متوقف کنند. این دو کشور در مجموع حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه از ایران نفت و میعانات گازی خریداری می‌کردند. هند نیز هرچند در ابتدا مخالفت خود را با قوانین برون مرزی آمریکا اعلام کرد اما بعید است بتواند بیشتر از نصف جریان خرید نفت خود از ایران را حفظ کند. این کشور در ماه مه حدود بیش از ۷۰۰ هزار بشکه از ایران نفت خریداری کرده بود. بنابر نظر کارشناسان اف‌جی‌ای، پالایشگاه‌های جنوب چین که درخواست آمریکا را برای توقف خرید نفت از ایران نپذیرفته‌اند، احتمالا خریداران اصلی نفت ایران در دوران تحریم‌ها خواهند بود. این کشور که بزرگترین مشتری نفت ایران محسوب می‌شود روزانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه از ایران نفت وارد می‌کند.
با این حال منع خرید نفت از ایران تنها بخشی از تحریم‌های دولت ترامپ علیه صادرات نفت کشور است. بخش دیگری از تحریم‌ها جلوگیری از بیمه کردن نفتکش‌هایی است که نفت ایران را حمل می‌کنند. با ممانعت شرکت‌های بیمه‌ای دنیا از بیمه نفتکش‌های حامل نفت ایران، شرکت‌های نفتکش نیز از جابه‌جایی نفت ایران خودداری می‌کنند. از این رو است که هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه پالایشگاه‌های چینی قراردادهای بلندمدت خرید نفت از ایران را تغییر داده‌اند و از این پس نفت صادراتی ایران به این کشور توسط ناوگان شرکت ملی نفتکش جمهوری اسلامی ایران حمل می‌شود. رویترز با اعلام این خبر گفت این اقدام نشان می‌دهد چین همان‌طور که مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند، قصد ندارد از تحریم‌ها تبعیت کند.
آیا همانگونه که موسسه مشورتی اف‌جی‌ای می گوید، شرکت ملی نفتکش جمهوری اسلامی ایران می تواند نقش کلیدی در تدوام صادرات نفت ایران داشته باشد؟
تحریم های آمریکا واقعاً به چه میزان می تواند صادرات نفت خام ایران را کاهش دهد؟
برای شنیدن پاسخ دکتر پرویز مینا به پرسش‌های مطرح شده و همچنین نسخه کامل صوتی این مجله اقتصادی بر روی فایل صوتی بالا کلیک نمائید.
*(Facts Global Energy)
** NITC
***VLCC، VLGC، SUEZ MAX، AFRAMAX، MR PRODUCT CARRIER
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید