دسترسی به محتوای اصلی
دنیای اقتصاد، اقتصاد دنیا

تورم ۳۷ درصدی و افزایش ۵۶ درصدی گروه خوراکی‌ها؛ اقتصاد ایران به بن‌بست رسیده است

نتشر شده در:

رشد افسارگسیخته قیمت‌ها در اقتصاد ایران، قدرت خرید بخش اعظم خانوارهای جامعه را با چالش عمده‌ای در تامین مخارج معیشتی مواجه کرده است. تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی تا پایان مهرماه سال جاری نشان می دهد که خیز تورمی از نخستین ماه سال شروع شده و با گذشت هفتمین ماه سال نیز کماکان به رشد قیمتی خود در اقتصاد ادامه می‌دهد‌‌. چنین رشدی، علاوه بر اثرگذاری نامطلوب بر قدرت خرید دهک‌های مختلف درآمدی و رشد هزینه سبد معیشتی خانوارها، دولت را به اتخاذ سیاستی واداشته که خود یکی از عوامل رشد دوباره نقدینگی و تورم در اقتصاد کشور خواهد بود‌. نگاهی اجمالی به شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی بانک مرکزی* نشان می دهد که شاخص کل قیمت ها در پایان مهرماه ١۳۹۷  نسبت به ماه مشابه سال قبل(مهرماه ١۳۹۶) معادل ۳۶.۹ درصد افزایش یافته است. اما این شاخص کل، واقعیت تأثیر افزایش قیمت‌ها بر رشد هزینه سبد معیشتی خانوارهای ایرانی در دهک های مختلف جامعه را  بازتاب نمی دهد. افزایش ۵۶.۱ درصدی شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و ۵۱.۴ درصدی گروه آشامیدنی‌ها نسبت به ماه مشابه سال قبل، افزایش ۱۶۵.۳ درصدی گروه دخانیات، ۵۸.۶ درصدی گـروه حمل و نقل، ۷۱.۸ درصدی گروه اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه  و  ۴۹.۱ درصدی گروه ارتباطات طی یکسال از تأثیر بسیار عمیق  تورم و افزایش قیمت‌ها بر دهک های در آمدی پائین و مردمی جامعه ایران حکایت دارد. دهک‌هایی که بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند.

افزایش شدید قیمت ها و تورم  بخش بزرگی از مردم ایران را  در فقر فرو برده است
افزایش شدید قیمت ها و تورم بخش بزرگی از مردم ایران را در فقر فرو برده است DR
تبلیغ بازرگانی

این مجله اقتصادی به افزایش شدید قیمت ها و تورم در ایران اختصاص دارد. دکتر فریدون خاوند اقتصاد دان مقیم قرانسه میهمان این مجله رادیویی  است.

حقوق و مزایای یک کارگر متأهل با دو فرزند بر اساس جدول مزد سال ۱۳۹۷ * کمی بیشتر از یک میلیون و ۴۸۰ هزار تومان است. این میزان دستمزد با احتساب افزایش ۱۹.۵ درصدی حداقل مزد کارگران در سال ۱۳۹۷ است که ۲۲ فروردین ماه ۹۷ از تصویب شورای عالی کار گذشت،  و پس از امضای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به بنگاه‌های سراسر کشور ابلاغ شد.

این درحالی است که بررسی های میدانی نشان می دهد که  فقط هزینه خوراکی، یک خانوار ۴ نفره در  مهر ماه ۹۷ برای ۲۵ قلم کالای خوراکی اساسی با مقدار و کیفیت حداقلی با  نرخ های رایج در سطح شهر حدود  یک میلیون و  ۴۰۰ هزار تومان  است.  مسکن، پوشاک، دخانیات، حمل و نقل، سوخت، برق،  بهداشت و دیگر کالا ها و خدمات مورد نیاز جای خود را دارند و با این سطح درآمدی، یک گارگر سرپرست یک خانوار۴ نفری امکان برآوردن این نیازها را ندارد و در ورطه هولناک فقر فرو افتاده است. این شرایط اسفناک کمابیش  برای  بیش از ۵۰ درصد خانوارهای ایرانی وجود دارد.

 بررسی مرکز آمار ایران، از۲۵ قلم کالای خوراکی اساسی در مهر ماه ١٣٩٧ نشان می دهد که قیمت یک کیلو گوشت گوسفند ۵۸ هزار تومان است که در عرض یکسال ۴۳ صد افزایش یافته است. یک کیلو مرغ ماشینی ۹ هزار تومان و یک کیلو تخم مرغ ١۰ هزار تومان است که به ترتیب  طی یکسال ۴١ در صد و ۷۳ درصد افزایش قیمت داشته اند. یک کیلو ماست پاستوریزه ۵ هزار و ۴۰۰ تومان است که ۴۷ در صد افزایش قیمت داشته است. یک کیلو برنج خارجی ۸ هزار و ۷۰۰ تومان با ۵١ درصد افزایش قیمت، یک کیلو سیب زمینی ۳ هزار و ۵۰۰ تومان با ١۰۶ درصد افزایش قیمت، یک کیلو رب گوجه فرنگی ١۷ هزار و ۲۰۰ تومان با ۲۲۸ درصد افزایش قیمت، یک کیلو خیار ۳ هزار و ١۰۰ تومان با ۴۷ درصد افزایش قیمت، یک کیلو گوجه فرنگی ۴ هزار و ۴۰۰ تومان با ١۴۷ درصد افزایش قیمت، یک کیلو موز ١١ هزار و ۹۰۰ تومان با ١۶۸ درصد افزایش قیمت،  یک کیلو سیب درختی زرد ۶ هزار و ۹۰۰ تومان  افزایش قیمت،  یک کیلو چای  ۶۰ هزار تومان با ۴۵ درصد افزایش قیمت طی یکسال همراه بوده است. حتی نان سهمیه دولتی و تعاونی هم ۵۰ درصد گران شده است. یک نان سنگک از ۸۰۰ تومان به هزار و ۲۰۰ تومان افزایش یافته است.

در چنین شرایط ناگواری که در باره افزایش قیمت ها مشاهده می شود، دولت، برای کمک به وضعیت بهبود معیشت و دستمزد خانوارهای  آسیب دیده از هفته پیش اقدامات اولیه لازم برای توزیع سبدهای حمایتی کالایی در کنار تزریق نقدی ۲۰۰ هزار تومانی به حساب سرپرستان خانوار ها را  آغاز شده است. این کمک به خانوارهای مردمی که درآمد ماهیانه ای کمتر از ۳ میلیون تومان دارند، پرداخت می شود.

 این کمک دولتی پرسش برانگیز است. چگونه می‌توان با تزریق مبالغ ناچیز و اعطای بسته‌های حمایتی، به ترمیم قدرت خرید و سبد معیشتی خانوارها کمک کرد؟

این کمک درواقع تزریق دوباره نقدینگی‌ها به اقتصاد است که نتیجه‌ای جز انباشتگی دوباره نقدینگی‌ها در اقتصاد و افزایش دوباره قیمت ها و تورم به دنبال نخواهد داشت‌.

آخرین آمار از رشد نقدینگی در ماه منتهی به مهر نشان می‌دهد که نقدینگی نسبت به ماه مشابه سال قبل، معادل ۵‚۲۰ درصد رشد داشته است و حجم نقدینگی در این ماه به بیش از هزار و ۶۴۶ هزار میلیارد تومان رسیده است‌‌.

در حالی که کارشناسان و صاحب‌نظران همواره بر این موضوع اتفاق نظر دارند که نقدینگی خود یکی از کانال‌های اثرگذار بر رشد قیمت‌ها در اقتصاد است، تزریق مبالغ به بخش اعظم خانوارها برای ترمیم قدرت خرید از دست رفته‌شان می‌تواند بر حجم این نقدینگی‌ها بیفزاید و رشد دوباره قیمت‌ها را در اقتصاد موجب شود‌.

از سوی دیگر قرار گرفتن در شرایط تحریمی نیز ناخواسته حجم درآمدهای دولت را نشانه  گرفته است. کاهش درآمدهای دولت به افزایش دوباره نرخ ارز در اقتصاد می‌انجامد؛ موضوعی که به  تداوم رشد قیمتی کالاهای مصرفی و مورد نیاز خانوارها می انجامد.

با توجه به فشارهای تحریمی و فشارهای تورمی  به جرئت می توان گفت که، تنها راه چاره، سازمان دهی تولید ملی و اشتغال است. رویکردی که طی دهه های اخیر نسبت به آن غفلت شده است. اما اجرای این رویکرد ساختاری دراقتصادی ایران  نیاز به زمان دارد، اقتصاد ایران می تواند تولید ملی را سازمان دهی کند،  ولی اجرای آن در کوتاه مدت میسر نیست. اگر تمامی شرایط داخلی، از جمله شفافیت در روابط اقتصادی  حاکم گردد، برای  نیل به این هدف، اقتصاد ایران باید راهی تقریباً ١۰ ساله را طی کند.

اقتصاد ایران در کوتاه مدت به بن بست رسیده است  و دولت و نظام اسلامی نمی تواند مانع از افزایش شدید قیمت ها و تورم شود. هیچ تدبیر اقتصادی در کوتاه مدت کار ساز نخواهد افتاد. گره کور این بن بست اقتصادی در کوتاه مدت فقط با بازگشایی سیاسی  و  به قدرت رسیدن جامعه مدنی با نهادهای صد در صد انتخابی و حذف نهادهای غیر انتخابی میسر می شود. یا اینکه رهبران نظام اسلامی از خود نرمشی به اصطلاح قهرمانه نشان داده و در برابر خواست های آمریکا تسلبم شوند.

برای شنیدن اظهارت دکتر فریدون خاوند و همچنین نسخه صوتی این مجله اقتصادی بر روی فایل صوتی بال کلیک نمائید.

*- بانک مرکزی تازه‌ترین آمار خود را از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی تا پایان مهرماه سال جاری منتشر کرده که این آمارها حاکی از آن است که شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران (شاخص تورم) در مهرماه ۱۳۹۷ به عدد ۱۴۸.۴ رسیده که نسبت به ماه قبل معادل ۴.۶ درصد افزایش داشت.

شاخص مذکور نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۳۶.۹ درصد افزایش یافت و همچنین میزان تورم در دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۷ نسبت به دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۶ معادل ۱۵.۹ درصد است.

شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مهرماه ۱۳۹۷ پس از حذف نوسانات فصلی نسبت به ماه قبل ۴.۷ درصد افزایش و شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مهرماه ۱۳۹۷ نسبت به ماه قبل در تمام اسـتان‌های کشور هم افزایش داشت.

بیشترین میزان افزایش متعلق به استان سیستان و بلوچستان معادل هشت درصد و کمترین آن مربوط به استان تهـران معادل ۳.۳ درصد بود.

خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها

در مهرماه سال جاری، شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نسبت به ماه قبل معادل ۵.۹ درصد افزایش داشت که این افزایش، بیشتر ناشی از بالا رفتن شاخص بهای تعدادی از اقلام و گروه‌ها مانند سبزی‌های تازه (به جز بادنجان) معادل ۱۸.۷ درصد، گوشت دام ۶ درصد، خشـکبار ۱۹.۷ درصد، رب گوجه فرنگی ۸۱.۵ درصد، انواع برنج ۵.۲ درصد، فرآورده‌های شیر ۶.۹ درصد، آشامیدنی‌ها ۹ درصد، روغن‌ها و چربی‌ها ۱۰.۹ درصد، قند، شکر، مربا، عسل، شکلات و محصولات قنادی ۵.۸ درصد، انواع شیر ۹.۶ درصد، ماهی و حیوانات دریایی ۷.۹ درصد، بیسکویت، کیک و شیرینی خشک ۸.۸ درصد، نمک و ادویه، سـس‌ها و چاشنی‌ها و ترکیبات خوراکی ۸.۳ درصد، انواع خرما ۱۳.۵ درصد، حبوب ۴ درصد، کیوی ۹.۳ درصد، موز ۱.۴ درصد، فرآورده‌های گوشت ۷.۵ درصد، ماکارونی ۳.۹ درصـد و سـایر فـرآورده‌های غلات ۲.۲ درصد بوده است.

در این ماه شاخص بهای برخی از اقلام مانند سیب درختی معادل ۶.۱ درصد، گوشت مرغ ۳.۷ درصد، تخم‌مرغ ۱.۸ درصد و بادنجان ۲.۳ درصد کاهش یافت.

در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها معادل ۵۵.۹ درصد افزایش نشان می‌دهد و در همین گروه، شاخص بهای گروه خوراکی‌ها معادل ۵۶.۱ درصد و گروه آشامیدنی‌ها ۵۱.۴ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است. شاخص بهای گروه مذکور پس از حذف نوسانات فصلی نسبت به ماه قبل ۷.۱ درصد افزایش داشت.

دخانیات

در ماه مورد بررسی، شاخص بهای گروه دخانیات نسبت به ماه قبل معادل ۱۷.۵ درصد افزایش یافت که این افزایش ناشی از بالا رفتن شاخص بهای انواع سیگار خارجی معادل ۱۵.۲ درصد و انواع سیگار ایرانی ۲۱.۶ درصد بوده است.

در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه دخانیات معادل ۱۶۵.۳ درصد افزایش داشته است.

پوشاک و کفش

در مهرماه سال جاری شاخص بهای گروه پوشاک و کفش نیز نسبت به ماه قبل معادل ۹.۵ درصد افزایش داشت و این افزایش ناشی از بالا رفتن شاخص بهای گروه‌های پوشاک آماده معادل ۱۱.۱ درصد، انواع کفش ۶.۲ درصد، پارچه برای تهیه پوشاک ۸.۳ درصد، اجرت دوخت و شستشوی لباس ۲.۶ درصد و سایر کالاهای پوشاکی ۶.۳ درصد بوده است.

در ماه مورد گزارش نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه پوشاک و کفش معادل ۳۹.۳ درصد افزایش داشته است و شاخص بهای گروه مذکور پس از حذف نوسانات فصلی نسبت به ماه قبل ۸.۹ درصد افزایش داشت.

مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها

در مهرماه ۱۳۹۷، شاخص بهای گروه مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها نسبت به ماه قبل با افزایشی معادل ۰.۹ درصد همراه بود که افزایش فوق در اثر بالا رفتن شاخص بهای گروه‌های ارزش اجاری مسکن شخصی و اجاره بهای مسکن غیرشخصی هر یک معادل ۰.۷ درصد و تعمیرات و خدمات ساختمانی ۴.۶ درصد بوده است.

در مقایسه با ماه مشابه سال قبل نیز شاخص بهای گروه مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها معادل ۱۲.۸ درصد افزایش داشته است.

اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه

در ماه مورد بررسی، شاخص بهای گروه اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه نسبت به ماه قبل معادل ۱۲.۹ درصد افزایش داشت و این افزایش ناشی از بالارفتن شاخص بهای گروه‌های وسایل خانگی معادل ۱۷.۱ درصد، مبلمان، اثاث، فرش و انواع کفپوش ۱۰.۹ درصد، ظروف و لوازم آشپزخانه ۱۳.۲ درصد، کالاها و خدمات مورد استفاده در خانه و خدمات خانگی ۸.۶ درصد، منسوجات مورد استفاده در خانه ۱۲.۴ درصد و ابزار و وسایل برای خانه ۱۵.۸ درصد بوده است.

در ماه مورد گزارش نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه معادل ۷۱.۸ درصد افزایش داشته است.

بهداشت و درمان

در مهرماه ۱۳۹۷، شاخص بهای گروه بهداشت و درمان نسبت به ماه قبل با افزایشی معادل ۲.۲ درصد مواجه شد و افزایش شاخص در این گروه، در اثر بالا رفتن شاخص بهـای گروه‌های خدمات پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی معادل ۲.۳ درصد، دارو، لوازم و مواد طبی و درمانی ۳.۳ درصد و هزینه‌های بیمارستانی ۰.۲ درصد بوده است.

در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه بهداشت و درمان معادل ۱۹.۱ درصد افزایش داشته است.

حمل و نقل

در ماه مورد گزارش، شاخص بهای گروه حمل و نقل نسبت به ماه قبل معادل ۳.۱ درصد افزایش یافت و این افزایش ناشی از بالارفتن شاخص بهای برخی از اقلام و گروه‌ها مانند تعمیرات و سوخت وسایل نقلیه شخصی معادل ۸.۶ درصد، هزینه‌های رفت و آمد ۱.۲ درصد، انواع موتورسیکلت ۹.۹ درصد و دوچرخه نمره ۱۶ و بالاتر ۸.۱ درصد بوده است.

همچنین در این ماه شاخص بهای گروه اتومبیل شخصی معادل ۰.۳ درصد کاهش داشت. در مهرماه ۱۳۹۷ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گـروه حمل و نقل معادل ۵۸.۶ درصد افزایش داشته است.

ارتباطات

در مهرماه ۱۳۹۷، شاخص بهای گروه ارتباطات نسبت به ماه قبل معادل ۴.۶ درصد افزایش داشت. افزایش فوق بیشتر در اثر بالا رفـتن شاخص بهای گروه دستگاه تلفن معادل ۱۰.۸ درصد بوده است. در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه ارتباطات معادل ۴۹.۱ درصد افزایش داشته است.

تفریح و امور فرهنگی

در ماه مورد بررسی، شاخص بهای گروه تفریح و امور فرهنگی نسبت به ماه قبل معادل ۷ درصد افزایش یافت که این افزایش بیشتر ناشی از بالا رفتن شاخص بهای گروه‌های لوازم صوتی، تصویری، عکاسی و فیلمبرداری و کامپیوتر معادل ۱۴.۴ درصد، کتاب، مطبوعات و نوشت‌افزار ۶.۱ درصد، خدمات تفریحی و فرهنگی ۵.۴ درصد، هزینه مسافرت با تور ۲.۵ درصد، لوازم تفریح، بازی و ورزشی ۵.۹ درصد و آلات موسیقی ۱۲.۴ درصد بوده است.

در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه تفریح و امور فرهنگی معادل ۸۰ درصد افزایش داشته است.

تحصیل

بر اساس اعلام بانک مرکزی در مهرماه ۱۳۹۷، همچنین شاخص بهای گروه تحصیل نسبت به ماه قبل معادل ۹.۸ درصد افزایش داشت و افزایش فوق بیشتر ناشی از بالا رفتن گروه شهریه مدارس و کلاس‌های تقویتی معادل ۱۸.۶ درصد بوده است که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه تحصیل معادل ۱۹.۱ درصد افزایش داشته است.

رستوران و هتل

در ماه مورد گزارش، شاخص بهای گروه رستوران و هتل نسبت به ماه قبل معادل ۴.۶ درصد افزایش یافت و این افزایش ناشی از بالا رفتن شاخص بهای گروه‌های هزینه غذای آماده در خارج از خانه معادل ۴.۷ درصد، غذای آماده جهت مجالس و مراسم ۴.۸ درصد و هزینه هتل و مهمانپذیر ۱.۸ درصد بوده است که در مقایسه با ماه مشابه سال قبل شاخص بهای گروه رستوران و هتل معادل ۲۸.۲ درصد افزایش داشته است.

کالاها و خدمات متفرقه

در مهرماه ۱۳۹۷، شاخص بهای گروه کالاها و خدمات متفرقه نسبت به ماه قبل با افزایشی معادل ۱۱.۵ درصد مواجه شد و افزایش فوق بیشتر تحت تأثیر بالا رفتن شاخص بهای برخی از اقلام و گروه‌ها مانند لوازم بهداشتی و آرایشی و خدمات شخصی معادل ۱۲.۳ درصـد، اجرت ساخت طلای ۱۸ عیار ۲۰.۵ درصد، لوازم شخصی ۴.۴ درصد و هزینه کفن و دفن (افزایش قیمت در شش ماه اول سال) ۶.۶ درصد بوده که شاخص بهای گروه فـوق در مقایسه با ماه مشابه سال قبل معادل ۵۹ درصـد افزایش داشته است.

 

-*جدول مزد سال ۱۳۹۷ کارگران در ایران مصوب وزارات کار و رفاه اجتماعی(ارقام به تومان)

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.