اپیدمی تازه در چین: خطر "جهش" ویروس وجود دارد

روز چهارشنبه ٢٢ ژانویه/٢ بهمن، یک کمیتۀ ویژۀ سازمان جهانی بهداشت در ژنو فعال شد تا احتمال اعلام "وضعیت اضطراری بین‌المللی" را بررسی کند. در آیین‌نامۀ این سازمان سطوح مختلفی از وضعیت اضطراری تعریف شده که هر کدام اقدامات مشخصی را به دنبال خواهد داشت. در این چارچوب، سازمان جهانی بهداشت برای محدود کردن و نابودی اپیدمی به دولت‌ها یاری می‌دهد. شی جین‌پینگ رئیس جمهوری چین اطمینان داده است که در این جهت، پکن حداکثر همکاری را با سایر دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی خواهد داشت.

خطر جهش

مقامات چینی گفته‌اند که تاکنون ۴۴٠ مورد ابتلا را تشخیص داده‌اند. مسئولان بهداشت ملی چین هشدار داده‌اند که ممکن است ویروس این اپیدمی "جهش" (Mutation) بیابد و در نتیجه با سرعت بیشتری گسترش یابد. منظور از جهش، تغییرات ژنتیکی است که می‌تواند مقاومت ویروس را افزایش دهد.

ویروس اپیدمی جدید که 2019-nCoV نام گرفته، هم‌خانوادۀ ویروس "سارس" است که در سالهای ٣ – ٢٠٠٢ در چین پخش شد و سپس به کشورهای آسیای جنوب شرقی و برخی دیگر از نقاط جهان انتقال یافت.

همۀ این ویروس‌ها به شاخۀ "کورونا ویروس"ها متعلق‌اند. بیماری‌های ناشی از این نوع ویروس‌ها طیف گسترده‌ای دارد که از سرماخوردگی‌های‌ ساده تا بیماری‌های حاد تنفسی را شامل می‌شود. "کورونا ویروس"ها بیشتر حیوانات را مبتلا می‌کند اما حداقل پنج نوع آن قابل انتقال به انسان است که معمولاً دستگاه تنفسی را هدف می‌گیرد.

نگرانی‌های پکن

اپیدمی اخیر که با تعطیلات سال نو چینی و افزایش مسافرت‌ها مصادف شده، چینی‌ها را سخت نگران کرده است. در شهر ووُهان (مرکز چین) که ظاهراً مبدأ بیماری است، ماسک‌های تنفسی نایاب شده است. اما مشاهدۀ موارد ابتلا در کلان‌شهرهای شانگهای و پکن نگرانی مقامات چینی را بیشتر کرده است. به دنبال تأکید رئیس جمهوری بر لزوم مبارزۀ سریع با اپیدمی، اقداماتی برای تهویۀ برخی اماکن عمومی، سخت‌گیری بیشتر بهداشتی و همچنین کنترل دمای بدن مسافران در فرودگاه‌های بزرگ به اجرا درآمد. عوارض اولیۀ بیماری شبیه به عوارض معمول آنفلوآنزا (گریپ) است.

بعد از چین، کشورهای ژاپن، کرۀ جنوبی، تایلند، تایوان و ایالات متحد آمریکا مشاهدۀ نخستین مورد ابتلا را اعلام کرده‌اند.

ویروس 2019-nCoV برای نخستین بار در ماه دسامبر/دی ٩٨ در بازار محصولات دریایی شهر ووُهان بروز کرد. این شهر که مرکز استان "هوبِه‌ی" است ١١ میلیون جمعیت دارد. هنوز دقیقاً معلوم نیست که ویروس در کجا و یا در چه نوع حیوانی ریشه داشته است. برخی کارشناسان گفته‌اند که احتمال انتقال بیماری از آبزیان به انسان منتفی نیست. اما برخی دیگر احتمال شیوع ویروس از طریق حیوانات وحشی (احتمالاً شکار) را مطرح کرده‌اند. در سال‌های گذشته بعضی ویروس‌های مشابه (آنفلوآنزای مرغی) به واسطۀ پرندگان به انسان منتقل شده بود.