علوم اجتماعی در عصر دیجیتال Sciences sociales à l’ère du numérique
نتشر شده در:
گوش کنید - ۰۸:۱۹
پژوهشگران علوم انسانی هنوز نمیتوانند با تکیه بر دادههای فیسبوک یا گوگل به مطالعۀ جامعه و تحولات آن بپردازند. نخستین علت آن است که آنان به مطالعۀ پدیدهها در دراز مدت عادت کردهاند و نمیتوانند با سرریز شدن شتابان دادهها همگام شوند. زیرا برای گردآوری، تنظیم و بررسی این دادههای انبوه و پیوسته نو، به روشهای تازه نیاز دارند. از همین رو، آن دسته از پدیدههای اجتماعی که در زمان کوتاه میگنجند، از دایرۀ کنجکاوی آنان بیرون مانده است.
شنوندگان عزیز، سلام !
Chers auditeurs bonsoir
شبکۀ اجتماعی فیسبوک با بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون عضو در جهان، درواقع، جامعهای است پرجمعیت تر و به هم پیوستهتر از جامعۀ چین. گردانندگان آن مدعیاند که این شبکۀ اجتماعی یک شبکۀ سادۀ ارتباطی نیست، بلکه وسیلهای است برای فهم جهان کنونی و پیگیریِ تحولات آن. زیرا آنچه در جامعههای انسانی میگذرد، نه تنها بیدرنگ در فیسبوک بازتاب مییابد بلکه در معرض تجزیه و تحلیل کاربران و سپس کارشناسان قرار میگیرد. آمارشناسان، دانشمندان کامپیوتر و ریاضیدانان اطلاعات و دادههای لازم را دربارۀ جامعهها از اینترنت میگیرند و به تجزیه و تحلیل آنها میپردازند. در نتیجه، نیاز به کارشناسان علوم اجتماعی روز به روز کمتر میشود و از اعتبار آن علوم کاسته میشود.
On entend souvent dire que les chercheurs en sciences sociales se trouvent en porte-à-faux avec le rythme du monde actuel. La vitesse qu’a imposée depuis deux décennies le numérique à tous les secteurs de la société, semble épargner les sciences sociales. Se soumettre à cette vitesse changerait inévitablement leur perspective temporelle. L’accélération du temps sur l’observation de la société a abouti à une autre pensée de la société qui n’est pas celle des sciences sociales
آیا پژوهشگران علوم انسانی میتوانند با تکیه بر دادههای فیسبوک یا گوگل به مطالعۀ جامعه و تحولات آن بپردازند؟ بیشک آنان برای گردآوری، تنظیم و بررسی این دادههای انبوه و پیوسته نو، به روشهای تازهای نیاز دارند. آنان به علل گوناگون هنوز نمیتوانند با سرریز شدن شتابان دادهها همگام شوند. نخستین علت آن است که علوم اجتماعی به مطالعۀ پدیدهها در دراز مدت عادت کردهاند. به یاد داشته باشیم که جامعهشناسی در پایان قرن نوزدهم با مطالعۀ تحول ساختارهای خانوادگی، نظامهای کلان فرهنگی مانند ادیان و سنن و یا با مطالعۀ پدیدههایی مانند خودکشی آغاز به کار کرد. این موضوعها همه در زمان بلند میگنجند.
Les sciences sociales continuent à analyser les phénomènes sociaux sur le long ou le moyen terme. On sait que les premières études sociologiques à la fin du 19e siècle portaient sur le long terme. Elles s’intéressaient à des phénomènes comme l’évolution des structures familiales, les religions, les traditions ou le suicide. Mais avec l’avènement de nouveaux outils statistiques en 1886, comme l’a remarqué Dominique Boullier, sociologue du numérique, on assiste à l’émergence d’une vision quantifiée de la société
با اختراع ابزارهای جدید آمارگیری مانند دستگاه مکانیکیِ جدولبندی دادهها در سال 1886 میلادی ، کمیتسنجی و سرشماری امکانپذیر شد. امیل دورکیم و ماکس وبر، بنیانگذاران جامعهشناسی، از این ابزارها برای مطالعۀ پدیدههای اجتماعی و تغییرات کمّی آنها در زمان بلند سود جستند. امروز بیشتر پژوهشگران علوم اجتماعی به همان سنت وفادار ماندهاند و به یاری دادههایی که از اینترنت میگیرند، همچنان به تجزیه و تحلیل پدیدهها در زمان بلند میپردازند. در سال 1936 نوع دیگری از مطالعۀ جامعهشناختی معمول شد و آن بررسی افکار عمومی در چهار یا پنج سال بود که هم با طول عمر فراوردهها در بازار مطابقت میکرد و هم با دور انتخابات.
Les premiers sociologues ont étudié les phénomènes sociaux en temps long, car ils voulaient comprendre l’évolution de la société plutôt à travers ses assises. Ces études ont été financées par les Etats à la fin du 19e siècle. Entre les deux guerres mondiales, avec le progrès qu’a connu le recensement, les sociologues ont commencé à s’intéresser aux mouvements d’opinion sur le moyen terme portant d’une part sur le vote et, d’autre part, sur les goûts et pratiques des consommateurs
هدف از مطالعۀ افکار عمومی، فهم آراء رأی دهندگان بود و نیز شناخت هر آنچه به قدرت خرید، سلیقه و رفتار مصرفکنندگان مربوط میشد. این مطالعات با کارهای جُرج گالوپ، آمار شناس و جامعهشناس آمریکایی، آغاز شد. او در سال 1936 با نظرسنجی در میان 50 هزار آمریکایی از قشرهای گوناگون جامعه، انتخاب دوبارۀ فرانکلین روزولت را پیشبینی کرد، در حالی که مطبوعات با تکیه بر آراء دو میلیون خواننده او را بازنده اعلام میکردند. پس از جنگ، روش گالوپ در همۀ کشورهای دموکراتیک غربی برای سازماندهی انتخابات معمول شد.
Les études qui, pour la première fois, ont eu comme objet les mouvements d’opinion aux Etats-Unis étaient financées par les marques et les médias. Elles ont été réalisées à l’aide du téléphone et de la radio, deux outils technologiques dont le premier était utilisé pour sonder et le deuxième pour diffuser les campagnes publicitaires ou électorales. Avec la révolution numérique, les chercheurs en sciences sociales se trouvent pour la première fois en face du temps court. Ainsi, un troisième type d’études doit être mis en œuvre
در حال حاضر، پژوهشگران علوم اجتماعی بیشتر به مسائلی رغبت نشان میدهند که دولتها یا نهادهای تصمیم گیرنده با آنها درگیرند و هزینۀ تحقیق دربارۀ آنها را تأمین میکنند. این مسائل اصولاً در زمان بلند میگنجند و باید از این منظر به آنها نگریست. اما بسیاری از پدیدههای اجتماعی در جامعههای کنونی نیازمند بررسی از منظر زمان کوتاه اند و همین پدیدهها هستند که از دایرۀ کنجکاوی پژوهشگران علوم اجتماعی بیرون ماندهاند.
La révolution numérique nécessite que les sciences sociales, outre le prisme des temps long et moyen, observent également la société à travers le prisme du temps court. Dans des pays comme l’Iran où les sciences sociales sont mal aimées par le pouvoir public, les chercheurs peuvent en tirer avantage et se tourner vers ce troisième type d’investigation
شاد و خرم باشید!
Je vous souhaite santé, bonheur et prospérité
Et j’espère vous retrouver dans la prochaine émission
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید