فیگارو: "بنیاد شهید"، نمایانگر چهره پنهان اقتصاد ایران است

فیگارو، روزنامه راست گرای فرانسه، مقاله مفصلی در مورد جمهوری اسلامی ایران دارد. فیگارو نوشته است که بزرگداشت سی و نهمین سالگرد استقرار جمهوری اسلامی امسال بدون شور و هیجان خاصی برگزار شد. به نوشته این روزنامه، جمهوری اسلامی در حال حاضر ظاهرا بیش از هر زمان دیگر دارای ثبات است و جدا از پیروزی هایی که در خارج از کشور به دست آورده در داخل کشور نیز مقتدرانه مستقر است. با این حال، اطمینانِ خاطرِ گردانندگانِ حکومت در ماههای اخیر در اثر پیشامدهای غیرمنتظره متزلزل گشته است.

موج بی سابقه راهپیمایی ها و اعتراضات مردم در دی ماه سال جاری کشور را به لرزه انداخت. این تظاهرات در ابتدا به انگیزه اعتراض به مشکلات اقتصادی آغاز شده بود. شعله این خشم اگرچه نتوانست شمار بسیاری از مردم را گرد هم آورد اما خاستگاه معترضین که غالباً از طبقات تنگدست جامعه بودند، نبود نظم و سازماندهی و به ویژه سرعتِ فراگیر شدنِ اعتراضات در سراسر کشور، سران جمهری اسلامی را غافلگیر و سراسیمه ساخت. فیگارو می افزاید با وجود این، رژیم بی درنگ به خود آمد. اینترنت، شبکه های اجتماعی خصوصی "وی پی اِن" و تلگرام را به مدت چند روز قطع کرد. همزمان نیروهای امنیتی به سرکوب تظاهرکنندگان پرداختند و در نهایت ٢۰ تن کشته و هزاران تن دستگیر شدند.

فیگارو می نویسد تقریباً همزمان با این تظاهرات، گونه دیگری از اعتراضات اینبار در مرکز تهران شکل گرفت. برخی از زنان از ۶ دی ماه در اعتراض به حجاب اجباری روسری های خود را در ملاء عام از سر برمی دارند. با وجود دستگیری و زندانی شدنِ نخستین زنی که دست به این کار زد، این جنبش هر چند به طور محدود، ادامه دارد.

به نوشته فیگارو، اکثریت قاطع زنان ایران به حجاب اجباری که یکی از نمادی ترین قوانین جمهوری اسلامی است اعتراض نکرده اند. مطابق یک نظر سنجی انجام شده در سال ٢۰۱۴/۱۳۹۳ که به تازگی منتشر گردیده است، نزدیک به ۴۹ درصد از ایرانیانی که موافق حجاب هستند، مخالف اجباری بودن آنند. فیگارو از قول امیر نیک پی، استاد فلسفه در دانشگاه شهید بهشتی تهران می نویسد این موضوع که اکثریت جامعه ایران را افراد متدین تشکیل می دهند به این معنا نیست که تمام آنان هوادار حکومت دینی هستند.

فیگارو در مورد اوضاع اقتصادی ایران می نویسد که اقتصاد این کشور با وجود لغو بخشی از تحریم‌ها از زمان انعقاد توافق هسته‌ای، به دلیل تهدید های دونالد ترامپ در مورد لغو یک جانبه توافق هسته ای، هنوز هم از سیستم بانکی بین المللی مطرود است. نویسنده مقاله فیگارو می گوید که "بازار تهران" شاخص اقتصاد ایران است و اعتبار صاحبان شرکت های مختلف وابسته به میزان اعتبار آنان در بازار است. وی از قدرت مالی "بنیاد شهید" به عنوان یکی دیگر از ویژگی های اقتصاد ایران نام برده و آن را "نمودار سرمایه داری دینی" و "نمایانگر چهره پنهان اقتصاد ایران" خوانده است. نویسنده مقاله در ادامه نوشته است بنیاد شهید که حدود ٢۰ درصد و به قولی ۴۰ درصد اقتصاد ایران را در اختیار و فعالیت های مرموز و نامشخصی دارد، از پرداخت مالیات معاف است.

فیگارو از آستان قدس رضوی به عنوان یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین ﻣﺅسسه های وابسته به بنیاد شهید نام برده است. به نوشته فیگارو، این سازمان دارای یک امپراطوری صنعتی و مالی، و صاحب زمینهای کشاورزی، مزارع دامپروری، کارخانه های سیمان، نساجی، دارو سازی، شرکت های حمل و نقل متعدد، چندین معدن، یک دانشگاه، سه موزه و ۷۵ درصد زمینهای ساختمانی مسکونی، تجاری و اداری مشهد است. اعلام لایحه بودجه سال آینده که در آن چون سال‌های گذشته مبالغ هنگفتی به نهادها و مؤسسه‌های دینی اختصاص داده شده است، خشم معترضین و تظاهر کنندگان را برانگیخت. این روزنامه در پایان به نقل از یک بازرگان ایرانی می نویسد که در نظر مردم، جمهوری اسلامی در وهله اول در جهت خدمت به مقامات و وابستگان به آن عمل می کند تا خدمت به ملت.

لوموند، روزنامه چپ میانه رو، نیز یکی از مقالات خود را به اوضاع ایران و سفر وزیر امور خارجه فرانسه، ژان ایو لودریان، که شب گذشته برای انجام مذاکراتی با مقامات جمهوری اسلامی به تهران وارد شد، اختصاص داده است. به نوشته این روزنامه، یکی از اهداف ژان ایو لودریان از این سفر، فراهم ساختن مقدمات سفر احتمالی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به ایران است. در صورت انجام این سفر، امانوئل ماکرون نخستین رئیس جمهوری از یک کشور قدرتمند غربی است که پس از استقرار جمهوری اسلامی به ایران سفر می کند.

لوموند می نویسد سفر ژان ایو لودریان و پیامد های آن بسیار حساس است زیرا او قصد دارد در مورد آینده برجام، توان موشکی و سیاست های جمهوری اسلامی در خاورمیانه و بحران های موجود در این منطقه با مقامات جمهوری اسلامی مذاکره کند. در این روزنامهآمده که پاریس امیدوار است امتیازاتی از تهران در زمینه برنامه های ساخت موشک های بالیستیک و سیاست های آن در منطقه خاورمیانه کسب کند. در عوض، فرانسه به جمهوری اسلامی قول خواهد داد تا به بازگشت ایران به شبکه های مالی بین المللی کمک کند