مرگ "عاموس عوز" نویسندۀ اسرائیلی: خاموشی صدای صلح
"عاموس عوز"*، مشهورترین نویسندۀ اسرائیلی که سالها به عنوان برندۀ احتمالی جایزۀ نوبل ادبیات از وی نام برده میشد، سرانجام در ٧٩ سالگی از دنیا رفت و هیچگاه برندۀ نوبل نشد. با اینحال او نقش خود را بر ادبیات معاصر زده است و رمانها و جستارهایش ماندنی است.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
"عاموس عوز"*، از فرزندان مهاجران یهودی اروپای شرقی بود که در سال ١٩٣٩ در بیتالمقدس زاده شد و تا پایان عمر هم در همین شهر باقی ماند. او در یکی از کیبوتسهای اسرائیل بزرگ شد و از همان ابتدا نگاهی آرمانی به کشور اسرائیل داشت. او بعد از گذراندن سه سال در ارتش این کشور، درس فلسفه و زبان عبری خواند و نخستین رمان خود را در ٢٢ سالگی منتشر کرد.
"عاموس عوز" در جنگ شش روزه و بعد در جنگ "کیپور" شرکت داشت و این تجربۀ نظامی عمیقاً ذهنش را متأثر کرد. او در آن سالها خود را صهیونیست میدانست، چنان که بعدها میگفت: «من متعصب و معتقد به ارتش و روحیۀ نظامی بودم»... اما از دهۀ ١٩٧٠ به بعد، عاموس عوز کمکم تغییر عقیده داد و بالاخره به جنبش "صلح، هماکنون" پیوست که مهمترین جنبش صلحطلب اسرائیلی و طرفدار گفتگو و مصالحه با اعراب است. از آن زمان به بعد، عاموس عوز پیوسته در جهت ایجاد کشور مستقل فلسطین تلاش و تبلیغ کرد.
با اینحال او هیچگاه اعتقاد و عشق عمیقش را به اسرائیل نفی نکرد. حدود دو سال قبل، عاموس عوز به هفتهنامۀ فرانسوی "ماریان" گفته بود: «من همۀ انتقادها، حتی تندترین آنها را میپذیرم. اما وقتی صحبت نابودی اسرائیل پیش میآید یا وقتی میبینم کسانی آرزو میکنند که کاش اسرائیل به وجود نیامده بود، دیگر برایم قابل قبول نیست. این خط قرمزی است که مرا از برخی روشنفکران اروپایی جدا میکند. مسئله اینست که بعضیها من را طرفدار فلسطینیها میدانند و برخی دیگر به من ایراد میگیرند که طرفدار صهیونیسم هستم. در این میان یک نکتۀ مهم را باید درک کرد: این کشور (اسرائیل) زادۀ رویاها و آرمانهای بزرگ است. سایر کشورها بر پایۀ رویا ساخته نشدهاند بلکه بر اساس واقعیات جمعیتی، سیاسی و جغرافیایی شکل گرفتهاند. طبعاً اسرائیل که بر پایه رویا و آرمان ساخته شده، مأیوسکننده هم هست، مثل همۀ رؤیاها»...
رمان "ناگهان در دل جنگل" از "عاموس عوز"، به فارسی ترجمه شده است.
Amos OZ *
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید