از «بانوی نیلِ» عتیق رحیمی تا جسد گمشده‌ی میترا در مانش

 لوموند، در ویژه‌نامه هفتگی خود، در مطلبی به ده‌ها مهاجری پرداخته که رویای دسترسی به خاک بریتانیا را از راه آب‌های سرد و پرتلاطم دریای مانش جستجو می‌کنند. در شماره این هفته، ویژه‌نامه لوموند، در مطلبی با عنوان اجساد گمشده در دریای مانش، سرنوشت یک گروه سی نفره از مهاجرانی که قصد داشتند تا خود را از منطقه ساحلی در شمال فرانسه از راه دریای مانش به بریتانیا برسانند، به نگارش درآورده است.

بر اساس این مقاله یک گروه سی نفره از مهاجران، که در میان آنان افرادی با اسامی میترا، مسعود، سوران و حسین هستند، تلاش کردند تا با قایق بادی خود را از باریکترین مسیر در دریای مانش، از خاک فرانسه خود را به بریتانیا برسانند. این مسیر دریایی، با وجود اینکه کوتاهترین فاصله دریایی میان دوکشور فرانسه و بریتانیا است اما پررفت‌آمدترین راهروی دریایی در جهان محسوب می‌شود و دست‌کم یک چهارم ترافیک دریایی در حوزه داد وستد و تجارت را به خود اختصاص داده است.

اما در همین میانه، مسافران بداقبال این قایق بادی گرفتار شرایط نامساعد جوی و باد و طوفان می‌شوند و میترا، دختر جوان ایرانی، که یکی از سرنشینان  این قایق است گرفتار امواج شده و پس از افتادن به آب، با وجود اینکه برای نجات جان خود تلاش می‌کرده اما، ناپدید می‌شود.

در این قایق بادی، علاوه بر افراد بزرگسال هفت کودک، از جمله یک نوزاد پنج ماهه و یک کودک خردسال یک ساله هم بوده است.

در ویژه‌نامه هفتگی لوموند، با اشاره به صدها پناهجویی که سالانه در سواحل شمالی فرانسه به ویژه در منطقه کاله سعی می‌کنند خود را یا با قایق‌های بادی یا در پنهان شدن در کامیون‌هایی که از طریق کشتی به آن سوی آب می‌روند، خود را به سرزمین موعود، بریتانیا برسانند، به سرنوشت متیرای جوان پرداخته و می‌نویسد: پس از ناپدیدشدن میترا در آب‌های مانش و تلاش نافرجام ماموران نجات بریتانیایی، بر اساس شواهد دیگر سرنشینان قایق و مدارکی که از میترا در قایق باقی مانده بود، مشخص شد که این دختر جوان در رشته روانشناسی دارای مدرک دکترا بوده و برای ملحق شدن به دوست پسر خود محسن که در بریتانیا ساکن است و او نیز حدود یک سال پیش از این حادثه تلخ، از همین طریق به بریتانیا وارد شده بود، خطر عبور از دریای مانش را به جان خرید.

براساس این مطلب، جسد میترا چند روز بعد از آب گرفته و مورد شناسایی قرار گرفت و حدود شش ماه پس از وقوع این حادثه دو نفر به اتهام سازماندهی قاچاق انسان در فرانسه در ارتباط با این پرونده مورد محاکمه قرار گرفتند.

در ویژه‌نامه هفتگی لوموند تاکید شده است که اکنون تلاش مهاجران غیرقانونی برای رسیدن به خاک بریتانیا به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است و شمار افرادی که سعی کردند تا از راه دریا و بطور غیرقانونی خود را به خاک بریتانیا برسانند از ۵۸۶ نفر در سال ۲۰۱۸ به ۲۷۵۸ نفر در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است هر چند که هنوز افرادی که سعی دارند تا خود را با قایق‌های بادی به آن سوی آب برسانند در مقایسه با پنهان شدگان در کامیون‌ها بسیار کمتر می‌باشد.

«عتیق رحیمی و بانوی نیل»

لوپوئن، هم در شماره این هفته خود، در مطلبی زیر عنوان «یک افغان در کشور هزار تپه» به آخرین اثر عتیق رحیمی، فیلم‌ساز و رمان‌نویس، که به واسطه فیلم‌سازی و نویسندگی رمان‌های برجسته به شهرت جهانی رسیده است، می‌نویسد: عتیق رحیمی، فیلم جدید خود با نام «بانوی نیل» را بر اساس رمان، اسکولستیک موکاسونگه، نویسنده رواندایی ساخته است و فیلم برای نمایش به جشنواره‌های جهانی راه یافته است.

فیلم «بانوی نیل»، که با مضمونی خارج از مرزهای فرهنگی و زبانیِ فیلم‌ساز و در کشوری فرسنگ‌ها دورتر از محل تولد فیلم‌ساز ساخته شده است، به موضوع نسل‌کشی در رواندا می‌پردازد و نه روایت مستقیم جنگ و دخترانی با ترکیب قومی هوتو و توتسی که در یک مدرسه کاتولیک شبانه روزی بلژیکی تحصیل می‌کنند، باید به زبان فرانسه درس بخوانند و آموزش‌های بهترین و نخبه شدن را ببینند؛ دخترانی که زندگی آنها متاثر از تضادهای اجتماعی و سیاسی پیرامون است.

لوپوئن، این پرسش را مطرح می‌کند که چگونه یک نویسنده و فیلمسازی که خود از سرزمین هزار کوه آمده، کشوری که چهل سال درگیری را تجربه کرده، اکنون اقتباسی از یک دختر رواندایی در تبعید را بر روی پرده می‌برد؟

لوپوئن در این ارتباط می‌نویسد: عتیق رحیمی که جایزه ادبی گنکور فرانسه را به خاطر رمان سنگ صبور در کارنامه هنری و فرهنگی خود دارد، پس از آشنایی با نویسنده رمان بانوی نیل و مطرح شدن پیشنهاد ساخت فیلم، با طرح این پرسش که آیا تنها در کشور من بطور مداوم جنگ و درگیری در جریان است، اندیشه سال‌های دور خود برای شناخت مکانیسم خشونت را به یاد می‌آورد.

لوپوئن به نقل از عتیق رحیمی این اندیشه شناخت مکانیسم خشونت را به سه گروه، جنگ در افغانستان، کشور زادگاهش، و جنگ‌های یوگسلاوی و رواندا، که به نسل‌کشی منجر شد تقسیم می‌شوند که در نهایت پس از آشنایی با رمان بانوی نیل و علاقه فراوان به سفر به آفریقا، طرح ساخت این فیلم به انجام رسید.