با آغاز ریاست جمهوری جو بایدن سیاست آمریکا در افغانستان چه خواهد بود؟
آنتونی بلینکن، دیپلمات کهنه کار و گزینۀ جو بایدن برای وزارت امور خارجۀ آمریکا، سه شنبه ١٩ ژانویه، در نشست بررسی صلاحیت او در سنا برای احراز این مقام، در بارۀ نگرش خود به مناسبات خارجی ایالات متحده سخن گفت و در بارۀ افغانستان تاکید کرد که وی خواستار «بررسی و ارزیابی کامل از توافق امضاء شده از سوی دولت ترامپ با طالبان است». او افزود در این زمینه بویژه خواستار حصول اطمینان از «تعهداتی است که طالبان پذیرفته و یا رد کرده‌اند». تاکید او به ضرورت حفظ شماری از نیروهای آمریکا در افغانستان نیز، نه تنها با سیاست دونالد ترامپ، که با برخی اظهارات پیشین جو بایدن نیز همخوانی ندارد. از همین رو ابهام در بارۀ سیاست دولت بایدن در قبال افغانستان همچنان پابرجاست.
نتشر شده در:
آنتونی بلینکن، که از امروز ادارۀ سیاست خارجی آمریکا را در دست خواهد گرفت در اظهارات سه شنبه شب خود در برابر سنای این کشور تاکید کرد که «حفظ توانائی نظامی آمریکا [در افغانستان] برای رویاروئی با بازگشت تروریسم که انگیزۀ ابتدائی اعزام نیرو به این کشور بوده» ضروری است. اگر این نگرش در تدوین سیاست خارجی رسمی آمریکا مورد تائید قرار گیرد، این کشور به خواست طالبان پاسخ منفی می‌دهد و بخش‌هائی از توافقنامۀ امضاء شده از سوی دولت ترامپ و این گروه را از نظر دولت تازه در واشینگتن فاقد اعتبار می‌شمارد.
آنتونی بلینکن در سخنان خود بروشنی گفت که وی خواستار «بازبینی و بررسی دقیق» این توافق است و تاکید کرد که «پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه [حقوق] زنان و دختران در این کشور باید حفظ شود».
وزیر امور خارجۀ آیندۀ آمریکا، همانند ترامپ خواستار «بازگرداندن نیروی نظامی آمریکا به خانه» شد، اما آنرا تلویحاً به «پایان این جنگ بی انتها» پیوند زد. جنگ بی انتهائی که این چنین انتهای روشنی برای بازگشت نیروها بدست نمی‌دهد.
سخنان آنتونی بلینکن، چهرۀ دیگری از سیاست آمریکا در قبال افغانستان ارائه می‌کند. اظهارات جو بایدن تا کنون چنین می‌نمود که او از هر گونه پیشرفت و کسب دستاوردی در افغانستان ناامید است و ترک این کشور را تنها راه حل برای نیروهای آمریکا می‌شمارد.
جو بایدن در تمام طول دوران کاری خود به عنوان معاون باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا همواره مخالفت صریح خود را با افزایش نیروهای نظامی این کشور در افغانستان اعلام کرده و گفته بود از طرفداران سرسخت خروج هر چه زودتر این نیروها از خاک افغانستان است، آیا اینک تغییری در این رویکرد ایجاد خواهد کرد؟
معاون پیشین باراک اوباما در اوایل سال ۲۰۲۰ در یک مناظره تلویزیونی با سایر داوطلبان نامزدی حزب دموکرات در مورد ضرورت حضور نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان برای برقراری صلح گفته بود: «ممکن نیست افغانستان متحد شود، هیچ امکان ندارد که آن کشور یکپارچه شود.»
جو بایدن در هنگام مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری در برابر دونالد ترامپ نیز بر موضع خود تاکید کرده و گفته بود: «اگر من در انتخابات پیروز شوم، به عنوان رئیس جمهوری آمریکا تمام تلاش خود را خواهم کرد تا سربازان ما به خانه بازگردند و مذکرات را با طالبان نیز ادامه خواهم داد.» با این حال، وی به جزئیات گفت‌وگوهای مورد نظر خود و بویژه اصول غیرقابل گذشت آن اشاره نکرده بود.
وی همچنین افزوده بود: «من از سال ۲۰۰۹ با پنتاگون بر سر حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان مخالف هستم. به باور من، فرستادن سربازان ما به افغانستان یک اشتباه خیلی بزرگ بود زیرا ایده ملت سازی در آن کشور فراتر از توانایی ماست.»
جو بایدن با این حال در یکی از مصاحبه‌های خود با شبکه «سی‌بی‌اس» در پاسخ به این پرسش که آیا آمریکا باید در افغانستان حضور نظامی داشته باشد یا خیر گفته بود که با توجه به اهداف و منافع ایالات متحده «حضور حدود هفت هزار سرباز نیروهای ویژه این کشور کافیست». وی همچنین افزوده بود: «حضور این نیروها موجب خواهد شد تا گروه طالبان، داعش یا القاعده نتوانند از خاک افغانستان برای حمله به آمریکا استفاده کنند.» این اظهارات او با سخنان آنتونی بلینکن همسوئی بیشتری دارد و با خواست طالبان مبنی بر خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان مغایر است.
رئیس جمهوری آمریکا در این مصاحبه همچنین تصریح کرده بود که وی «هیچ مسئولیتی در قبال بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان نخواهد داشت.». جو بایدن افزوده بود: «مسئولیتی که من به عهده دارم اینست که از منافع آمریکا حفاظت کنم و جان نیروهای مان را به خطر نیندازم.» جو بایدن تاکید کرده بود که پرسش اصلی این است: «آیا منافع آمریکا و متحدانش در افغانستان در خطر است؟» چنین به نظر می‌رسد که گزینۀ او برای ادارۀ سیاست خارجی آمریکا بر این باور است که خروج نیروهای آمریکا به برآمدن دوبارۀ تروریسم در افغانستان خواهد انجامید و منافع آمریکا، همانند گذشته، مورد تهدید قرار خواهد گرفت.
خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان چنانکه می‌دانیم یکی از اصلی ترین شروط گروه طالبان در گفتگو با واشینگتن بوده است. هرچند گفت‌وگوهای صلح آمریکا با طالبان در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما به هیچ نتیجه ای نرسید اما، دونالد ترامپ یک دور جدید مذاکرات با این گروه را با هدف خروج سربازان امریکایی از افغانستان آغاز کرد. دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ به پایان رسید و این گفت‌وگوها نیز همانند مذاکرات پیشین، علیرغم امضای چندین توافقنامه نتیجه‌ای در پی نداشت. آخرین توافقنامه صلح میان زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان و ملابرادر، معاون سیاسی طالبان پس از هجده ما مذاکرات فشرده، در ۲۹ فوریه سال ۲۰۲۰ در دوحه قطر امضا شد. بر اساس این توافق، آمریکا باید تا ماه مه به طور کامل نیروهای خود را از افغانستان خارج کند.
علاوه بر این، مقامات دولت افغانستان و تحلیلگران سیاسی از اینکه جو بایدن مسئولیت حل بحران در افغانستان را به پاکستان واگذار کند، نگرانند. رئیس جمهوری آمریکا بیشتر گفته بود که «پاکستان برای ایالات متحده ۵۰ مرتبه مهم تر از افغانستان است». وی افزوده بود که نیروهای امریکایی باید از افغانستان خارج شوند و پاکستان پایگاهی را برای این نیروها در خاکش فراهم کند. هنوز روشن نیست که با آغاز ریاست جمهوری جو بایدن، سیاست آمریکا در افغانستان چه خواهد بود زیرا تناقضات زیادی در اظهارات رئیس جمهوری آمریکا دیده می شود.
با وجود توافق نامه صلح امریکا با گروه طالبان و دولت افغانستان، موج حملات گسترده این گروه، ترورهای هدفمند روزنامه نگاران، فعالان مدنی و زنان در شهرهای بزرگ افغانستان از پایان سال ۲۰۲۰ رو به افزایش است. جو بایدن که در مورد خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین، هم نظر و با باراک اوباما مخالف است، پیش از این به صراحت گفته بود: «من جان فرزندم را برای تحقق حقوق زنان در افغانستان به خطر نمی‌اندازم. اگر گروه طالبان بار دیگر در افغانستان به قدرت برسد و در نتیجه زنان تمام حقوق و آزادی های خود را از دست بدهند، امریکا هیچ مسئولیتی بر عهده نخواهد داشت.» با این حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ او اینک می گوید که «دستاوردهای سال های اخیر در افغانستان، بویژه در بارۀ حقوق زنان و دختران باید حفظ شود».
با اینکه اظهارات جو بایدن در مورد گفت‌وگوهای صلح آمریکا با طالبان و خروج نیروهای نظامی این کشور از افغانستان همواره نگرانی هایی را نزد برخی از مقامات دولت دو کشور و همچنین فعالان حقوق زنان به همراه داشته است، عده ای نیز بر این باوردند که افغانستان ۲۰۲۱ دیگر آن کشوری که زمام امورش را طالبان از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۱ در دست گرفته بودند، نیست. با وجود ادامه جنگ، نا امنی، ترورهای هدفمند خبرنگاران و فعالان مدنی و دیگر مشکلات، نسل امروز افغانستان یک تجربه ۲۰ ساله از «آزادی» را پشت سر گذاشته و به سادگی از حقوق خود نخواند گذشت. شاید در نظر گرفتن این حقیقت غیر قابل انکار، یکی از کلیدهای گمشده‌ای باشد که بتواند سرانجام معمای گفت‌وگوهای صلح را به نتیجه‌ای مطلوب برای مردم و دولت افغانستان، ایالات متحده آمریکا، جامعه بین المللی و گروه طالبان برساند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید