دسترسی به محتوای اصلی
زمینه ها و دیدگاه ها

مدرنیته ایرانی در هنر ایرانی

نتشر شده در:

به مناسبت انتشار کتابی با عنوان "هزار و یک مرز ایران" نوشته فریبا عادلخواه، که اخیراً به زبان فرانسه منتشر شده، موزۀ "برانلی" در پاریس که یک موزۀ مردم‌شناسی است، برنامه‌ها و گفتگوهای پاییزی خود را تحت همین عنوان کتاب، به ایران اختصاص داده است.

تبلیغ بازرگانی

این مجموعه برنامه‌ها که درباره هنر، جامعه و دگرگونی‌های قرن اخیر ایران است و در "سالن مطالعۀ" موزه برگزار می‌شود، از اوایل ماه سپتامبر آغاز شده و تا پایان ماه نوامبر، یعنی به مدت سه ماه ادامه دارد.

به همین مناسبت، میزگرد این هفته زمینه‌ها و زمانه‌ها را با حضور محمد حقیقت، کارگردان و منقد سینمایی، نادر تکمیل همایون، مستندساز، و مراد منتظمی، مورخ هنر که هر سه مقیم پاریس هستند، به برنامه‌های موزه برانلی درباره ایران اختصاص داده‌ایم.

در ابتدای این میزگرد، مراد منتظمی که یکی از دست‌اندرکاران برگزاری برنامه‌های موزه برانلی درباره ایران است، می‌گوید که برگزاری برنامه‌هایی از این دست در موزه برانلی ربط چندانی به نمایشگاه‌های این موزه ندارد و مستقل است.

وی ادامه می دهد که موزه برانلی به طور فصلی به فرهنگ و هنر و تاریخ معاصر کشورهای غیرغربی، با برگزاری سمینارها و کنسرت و نمایش فیلم می‌پردازد.

وی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود، درباره ویژگی اصلی برنامه‌های موزه برانلی که تاکنون در دیگر برنامه‌هایی که در فرانسه درباره ایران برگزار شده کمتر وجود داشت، می‌گوید که برنامه‌های موزه برانلی به مدرنیته ایرانی می‌پردازد.

منتظمی، درباره تأثیر انقلاب ایران بر تاریخ هنر معاصر این کشور به عنوان یک نقطه سرنوشت ساز می گوید: نمی شود به انقلاب ایران به عنوان تنها مرز تاریخی نگاه کنیم. هر دوره ای هویت معاصر خودش را دارد و اساس معاصر بودن را باید تاریخی دید.

منتظمی همچنین از بهجت صدر و بهمن محصص که در موزه برانلی معرفی خواهند شد، به عنوان دو هنرمند ایرانی نام می برد که توانستند راه خود را پیدا کنند و مدرنیته ایرانی را در هنر خود به وجود آورند.

محمد حقیقت - عکس از پرویز جاهد، رادیو زمانه
محمد حقیقت - عکس از پرویز جاهد، رادیو زمانه

در ادامه، محمد حقیقت که از منتقدان پیش کسوتی است که سال‌ها در فرانسه اقامت دارد و قرار است که در موزه برانلی درباره فیلم "باشو غریبه کوچک"- ساخته بهرام بیضایی، سخنرانی کند، می‌گوید: یکی از فیلم‌هایی که در این بیست و پنج سال اخیر، ایران را در دنیا خیلی مطرح کرد، فیلم "باشو غریبه کوچک" است؛ بنابراین این فیلم جایگاه خیلی مهمی در سینمای ایران دارد.
وی ادامه می دهد: در این فیلم می توان فرهنگ‌های مختلف ایران را به صورت یک‌جا دید و یک نوع گفت‌وگوی فرهنگی بین اقشار مختلف فرهنگی در این فیلم وجود دارد. این فیلم همچنین نشان می‌دهد که ایران دارای اقوام و فرهنگ‌های مختلفی است و اگر ایرانی‌ها همدیگر را نشناسند نسبت به هم احساس بیگانگی خواهند کرد.

همچنین حقیقت، درباره سینما به عنوان یکی از مظاهر تجدد در ایران معاصر، می گوید که هنوز هم سینمای ایران این کارکرد خود را داراست.
وی می افزاید: سینمای ایران از همان اوایل سالهای ١٩٠٠ وارد ایران شد و در سال ١٩٠٣ اولین فیلم‌ها به نمایش در آمدند و سینما اساساً خیلی کمک کرد به شناخت آدم‌ها از جامعه مدرن.

این منتقد سینما تأکید می کند که اساساً سینما در مدرنیزه کردن جامعه ایران و روشنفکر کردن بانوان ایران نیز تأثیر گذاشته است.

نادر تکمیل همایون، نیز که در سال ٢٠٠٦ فیلم مستند "ایران، یک انقلاب سینمایی" را ساخته و قرار است در موزه برانلی به نمایش درآید.

وی درباره این فیلم می گوید: زمانی که این فیلم ساخته شد تقریباً هیچ فیلمساز مهم تأثیرگذاری، جا نیفتاده بود، به غیر از آقای کیارستمی که خودشان تمایلی به حضور در این فیلم نداشتند. اما طبیعتاً در این چند سال اخیر اتفاقات زیادی در سینمای ایران افتاده که اگر بخواهیم بگوییم این فیلم معرف سینمای ایران است حرف گزافی زده ایم، زیرا باید فیلمسازان زیادی را در آن وارد کنیم از جمله آقای اصغر فرهادی که موقعی که من این فیلم را ساختم ایشان فیلسماز بودند اما شهرت کنونی را نداشتند.
وی اضافه می کند: اما در موزه برانلی فقط این فیلم نمایش داده نمی شود، ما در این موزه فیلم‌های دیگری را که مضمون سفر را داشتنه باشند نمایش می دهیم.

تکمیل همایون، در بخش دیگری از این میزگرد به نسل ششم سینمای ایران می پردازد، یعنی نسلی که در خارج از ایران زندگی می کند ولی در عین حال موضوع ایران یکی از دلمشغولی اصلی آنهاست.
وی می گوید دلیل اصلی ورود این نسل به سینمای ایران، به خاطر موفقیت سینمای ایران بود و همه این فیلمسازان نسل ششم علاقه دارند که موضوعیت فیلم‌هایشان در ارتباط با ایران باشد.

وی همچنین در پایان درباره تأثیر محدودیت‌ها و سانسوری که اکنون در ایران وجود دارد بر عرضه هنر ایران به خارج از کشور می گوید: اصولا هنرمندان ایرانی برای معرفی هنرشان به خارج از ایران کار هنری نمی کنند. هنرمندان ایرانی برای خودشان فیلم می سازند و جامعه خودشان و اگر قرار باشد برای جامعه غربی فیلم بسازند این هنر خیلی عمر درازی ندارد.

دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید

اخبار جهان را با بارگیری اَپ ار.اف.ای دنبال کنید

بخش‌های دیگر را ببینید
این صفحه یافته نشد

صفحۀ مورد توجۀ شما یافته نشد.