کشف بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از انبار کردن مواد هسته‌ای اعلام نشده در ایران حکایت می‌کند
بازرسان سازمان ملل متحد، بگفتۀ سه دیپلمات آگاه از این پرونده، شواهد و اسنادی کشف کرده‌اند که از فعالیت‌های پنهان ایران در زمینۀ اتمی حکایت می‌کند و پرسش‌های تازه‌ای در بارۀ برنامه و اهداف اتمی جمهوری اسلامی ایران پیش می‌کشد.
نتشر شده در:
بگزارش وال استریت جورنال که در بارۀ نتایج تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران، با سه دیپلمات آگاه گفتگو کرده است، بازرسان این آژانس در دو سایت بازدید شده در پائیز گذشته اثرات مواد رادیوآکتیو بدست آورده‌اند. این کشف می‌تواند نشان از سرگرفتن تلاش ایران برای ساخت سلاح اتمی در دو محل مورد اشاره باشد. این دیپلمات‌ها تصریح کرده‌اند که آنان از جوهر واقعی آنچه در ایران یافت شده، آگاهی ندارند.
وال استریت جورنال یادآوری می‌کند که ایران سال گذشته به مدت هفت ماه مانع دست یافتن بازرسان آژانس به دو سایت مورد اشاره شد و پافشاری آژانس و بهانه تراشی ایران کار را به بن بست کشاند. آژانس در ژوئن سال گذشته از ایران خواست به پرسش‌های متعددی پاسخ گوید. این پرسش‌ها به یک سلسله پژوهش‌هائی اشاره داشت که علی‌الاصول در جهت ساختن سلاح اتمی انجام می‌گیرد. یکی از آنها به تراشیدن یک دیسک از فلز اورانیوم مربوط می‌شد که برای ایجاد یک «منبع نوترون زا»، افزار لازم برای ساخت یک سلاح اتمی، بکار می‌رود. نگرانی دیگر بازرسان که موجب ظن آنان گردید، انتقال مواد رادیوآکتیو در ایران به سایتی است که در آنجا امکان انفجار سلاح اتمی وجود دارد. آژانس همچنین از ایران خواسته بود در بارۀ سایتی پنهانی که در آن پردازش غیرقانونی اورانیوم امکان پذیر بود، توضیحاتی ارائه کند.
همۀ فعالیت‌های مورد ظن آژانس در اوایل سال‌های ٢٠٠٠ و یا پیش از انجام گرفته است. بگزارش آژانس، ایران در دو مورد، سایت‌های مورد اشاره را بکلی تخریب نموده و سایت دیگری را در سال ٢٠١٩ پاکسازی کرده است. آژانس تصریح کرده که ممکن است برخی مواد حاصل از آن پژوهش‌ها در زمان نزدیک تری مورد استفاده قرارگرفته باشد.
داوید آلبرایت، کارشناس پیشین و رئیس کنونی موسسۀ علوم و امنیت بین‌المللی در واشینگتن می‌گوید که «کشف مواد رادیوآکتیو در سایت‌های یادشده، نشان می‌دهد که ایران، به رغم انکارهای خود، مواد هسته‌ای اعلام نشده در اختیار دارد». او تاکید می‌کند که «این کشفیات بر وجود یک برنامۀ سلاح هسته‌ای در ایران در گذشته دلالت می‌کند و احتمالا آژانس را به خواست بازدید سایت‌های بیشتر و ارائۀ توضیحات افزون‌تر از سوی ایران وادارد».
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ٢٠١۵ اعلام کرد که گمان می‌برد ایران تا سال ٢٠٠٣ دارای یک برنامۀ ساختاری سلاح اتمی بوده و پس از آن نیز برخی فعالیت‌های خود را دنبال کرده است. بنوشته وال استریت جورنال واشینگتن و پایتخت‌های اروپائی نیز به همین نتیجه رسیده‌اند.
بگفتۀ دیپلمات‌هائی که این روزنامه با آنان گفتگوکرده است، آژانس هنوز نتایج آخرین یافته‌های خود در ایران را به آگاهی کشورهای عضو نرسانده است. نهاد دیده بان اتمی سازمان ملل، چنانکه سنت این آژانس است، بگفتۀ یکی از دیپلمات‌های طرف گفتگوی وال استریت جورنال، اینک از ایران می‌خواهد که در بارۀ مواد یافت شده، توضیحات لازم را ارائه کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سال ٢٠١٩ در یکی از سایت‌های پنهانی در نزدیکی تهران که بگفتۀ مقامات این کشور انبار تجهیزات اتمی بوده است، به ذرات اورانیوم اعلام نشده دست یافت و از همین رو خواستار بازدید از سایر سایت‌ها گردید.
هنگامی که آژانس در ژانویۀ ٢٠٢٠ خواستار بازدید بازرسان خود از ایران شد، این کشور با آن مخالفت کرد. رافائل گروسی، رئیس آژانس در اوت آن سال، عازم تهران شد و برای انجام بازرسی‌های تازه با این کشور به توافق رسید. بازرسان سازمان توانستند از دو سایت مورد نظر نمونه برداری کنند و از سایت دیگری بازدید نمایند.
اندکی بعد رافائل گروسی، همزمان با بررسی وآزمایش نمونه‌های انتقال یافته، از ایران خواست در بارۀ وجود ذرات اورانیوم یافت شده در سایت تهران در سال ٢٠١٩ توضیحات درست ارائه نماید. او اطمینان داد که آژانس پژوهش‌های خود را تا دریافت پاسخ ایران در بارۀ نکات روشن نشده پیگیری خواهد کرد. وی در ماه نوامبر گذشته اعلام کرد که پاسخ‌های ایران در بارۀ مواد رادیوآکتیو یافت شده در نزدیکی تهران «از نظر فنی فاقد اعتبار» است و ایران باید در این باره بصورت «کامل و سریع» پاسخگو باشد. ایران اعلام کرد که با آژانس همکاری می‌کند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سال گذشته، عدم همکاری ایران در این زمینه را محکوم کرد. ایران این تصمیم را رد کرد و در این زمینه مورد حمایت چین و روسیه قرار گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، آژانس را به پژوهش بر اساس اطلاعات ساخته شده توسط اسرائیل متهم کرد و از بازرسان این سازمان خواست کار خود را بسرعت پایان دهند.
ایران در پی تصویب طرحی در مجلس تهدید کرده است، در صورت خودداری آمریکا از لغو تحریم‌ها کار بازرسان این نهاد را در ایران محدود سازد.
دولت جدید آمریکا و طرفین اروپائی برجام از ایران خواسته‌اند به تعهدات خود در توافق اتمی عمل کند و در راه فعالیت بازرسان آژانس ممانعتی ایجاد ننماید. ایران نیز خواستار لغو مجازات‌هائی است که از سوی دولت دونالد ترامپ علیه این کشور وضع گردیده است.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید