توافق اتحادیۀ اروپا: مراکز تجمع پناهجویان باید خارج از کشورهای اتحادیه ایجاد شود

حدود ساعت ۴ و نیم صبح جمعه ٢٩ ژوئن/٨ تیر، بعد از ٩ ساعت مذاکره، سران اروپایی که در بروکسل گرد آمده بودند بر سر متن واحدی در قبال مسئلۀ مهاجرت توافق کردند.

جیوزپه کونته نخست‌وزیر ایتالیا با خوشحالی گفت : "ایتالیا دیگر تنها نیست". امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز با تأکید بر اهمیت همبستگی گفت که سرانجام "بُرد با همکاری اروپاییان بود".

طی دو هفتۀ اخیر، انتظار کشتی‌های حامل پناهجویان برای پهلو گرفتن در یکی از کشورهای اتحادیۀ اروپا باعث تشدید اختلافات و بحث‌ها شده بود. بخصوص وزیر کشور ایتالیا که شدیداً "ضدمهاجر" شناخته می‌شود، مواضع بسیار تند گرفته بود. وی گفته بود که اجازه نخواهد داد کشورش به خواستۀ فرانسوی‌ها تبدیل به اردوگاه پناهندگان شود.

توافقی مبهم

بر اساس توافق به دست‌آمده، مراکزی خارج از اتحادیۀ اروپا برای پناهجویان ایجاد خواهد شد تا آنان دیگر برای عبور از دریای مدیترانه خطر نکنند.

همچنین برای پناهجویانی که از آب‌های اروپایی گرفته می‌شوند، مراکزی به وجود خواهد آمد که "به سرعت" مهاجران غیرقانونی را از متقاضیان پناهندگی جدا خواهد کرد. درست معلوم نیست که این دو دسته با چه معیارهایی از هم دیگر تشخیص داده خواهند شد اما به هرحال قرار است که "مهاجران غیرقانونی" به کشور مبدأ بازگردانده شوند. مراکز اخیر نه با تصمیم جمعی اروپایی که به صلاحدید هر کشور تأسیس خواهد شد.

توافق اروپایی پیش‌بینی می‌کند که کشورهای عضو اتحادیه از جابه‌جایی مهاجران در داخل اتحادیۀ اروپا - از یک کشور به کشور دیگر - جلوگیری کنند.

مخالفت‌ها

اما موضوع ایجاد مراکز یا سکّوهایی در خارج از اتحادیۀ اروپا پرسش‌ها و مخالفت‌هایی را دامن زده است. سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرد که این مراکز باید در داخل اتحادیه باشد و نه خارج از آن.

پرسش اصلی اینجاست که چنین مراکزی در کدام کشورها می‌تواند تأسیس شود. یک روز قبل از حصول توافق، وزیر امور خارجۀ مراکش هشدار داده بود که کشورش مطلقاً چنین مراکزی را در خاک خود نخواهد پذیرفت و اصولاً این پیشنهاد را غیرسازنده می‌داند. رئیس‌جمهوری آلبانی نیز با این پیشنهاد مخالفت کرده است. در این میان ترکیه به عنوان کشوری که صدها هزار پناهندۀ سوری را پذیرفته است از اتحادیۀ اروپا انتظار دارد که پول بیشتری به این خاطر بپردازد. در بروکسل، رهبران اروپایی گفتند که بخش دوم کمک مالی به ترکیه - معادل سه میلیارد دلار - بزودی پرداخت خواهد شد.

رهبران اتحادیۀ اروپا خود نیز آگاهند که پیشنهاد فعلی بسیار گنگ است اما تعهد کرده‌اند که جزییات موضوع را بررسی کنند. در عین حال آنان تأکید می‌کنند که ایجاد مراکزی خارج از اتحادیۀ اروپا باعث خواهد شد که پدیدۀ "قاچاق انسان" و تجارت غیرقانونی مهاجر و پناهجو تقریباً از میان برداشته شود.