اول ماه مه، در افغانستان کارگران بیکار دست به تظاهرات زدند و از دولت خواهان ایجاد اشتغال شدند.
افغانستان کشوریست که مدتی در آن نظامی که از کمونیسم و سوسیالیسم الهام گرفته بود حکفرمایی میکرد. از آن زمان، حقوق طبقات محروم جامعه مطرح بود و هنوز هم مردم افغانستان از حکومت انتظار دارند که به مسایل اجتماعی هم رسیدگی کند. ولی امروز افغانستان در نظام لیبرال جهانی وارد شده است و هم از این نظام و کمک های آن مستفید میشود و هم سیاست های اقتصادی خود را بر اساس لیبرالیسم بنیان گذاشته است.
پژواک جامعۀ، به وضعیت طبقه کارگر و زحمتکشان در افغانستان و تدابیر حکومتی جهت بهبود در وضع آنان اختصاص دارد. در این زمینه، پای صحبت استاد مسعود، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل نشستیم و از ماهیت رژیم اقتصادی کشور و تدابیر دولتی جویا شدیم.
استاد مسعود در جواب به این سؤال که آیا افغانستان یک کشور لیبرال است یا نه؟ میگوید که با وجودی که قانون اساسی افغانستان مشخص میکند که سیستم اقتصادی سیستم بازار است، ولی در قانون اساسی به حکومت وظیفه داده شده است که تدابیر لازم را برای بهبود وضع اقتصادی کشور اخذ کند؛ معنی این مسئولیت دوجانبه این است که سیستم اقتصادی افغانستان تنها یک سیستم لیبرال نیست، بلکه یک نوع سیستم مختلط است که در آن هم بازار نقش دارد و هم حکومت.
در گذشته، در افغانستان تعداد زیادی از تصدی ها فعال بودند که نه تنها امور تولیداتی را به پیش میبردند، بلکه همچنان زمینه را برای اشتغال هزاران نفر مساعد ساخته بودند. حکومت جدید، با طرح خصوصی سازی، این تصدی ها را از بین برد؛ فعلاٌ تعداد بسیار محدودی از این تصدی ها هنوز هم فعالیت دارند. این طرز برخورد، به گفتۀ استاد مسعود، نادرست بود چون حکومت اگر این کار را به هدف خصوصی‌سازی کرده باشد، موفق نبوده است؛ چون بسیاری از این تصدی‌ها، خصوصی نشدند بلکه از بین رفتند. بطور مثال، در کارخانه "جنگلک" کابل، در آن دوران ذوب آهن هم ایجاد شده بود و کارگران ماهر در آنجا استخدام شده بودند، ولی این ذوب آهن فروخته و در نهایت به پاکستان صادر شد.
در سرمایه گذاری‌های مهم که باید حکومت نقش مرکزی را بازی کند، در حال حاضر دست اندرکاران نظام، مسئولیت خود را انجام نمیدهند. آقای استاد مسعود، مثالِ بند آب "عروس و داماد" را میدهد که در "شمالی" قرار دارد؛ با سرمایه‌گذاری کمی این بند آب میتواند نه تنها به همۀ منطقۀ شمالی و بخش‌هایی از کابل آب بدهد، بلکه میتواند برق کافی برای مصرف مردم تولید کند. با وجودی که پول‌های فراوان در اختیار وزارتخانه‌های افغانستان گذاشته شده است تا جایی که آنان نمی‌توانند آن را به مصرف برسانند، ولی پول لازم برای این بند را کسی سرمایه گذاری نکرده است. نظر استاد مسعود این است که در اطراف مسئولین مملکت، اشخاصی هستند که مانع این کار میشوند.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید