روز جهانی محیط زیست: کارشناسان با اشاره به دوران پس از کرونا، نسبت به عوارض بازگشایی اقتصادی بر تنوع زیستی هشدار میدهند
روز جهانی محیط زیست، ۵ ژوئن، در سال جاری، با عنوان «تنوع زیستی»، «فراخوان اقدام به مقابله با انقراض فزاینده گونهها و تخریب طبیعت» نامگذاری شده است. بحران گسترش ویروس کرونا، از جمله مباحث مهمی است که کشورهای عضو سازمان ملل متحد را به ضرورت تلاش برای به کار گرفتن تدابیر جدی در حفاظت از تنوع زیستی فرا میخواند. روز جهانی محیط زیست هر سال از سوی کشورهای عضو سازمان ملل متحد گرامی داشته شده و برنامههایی در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی در پاسداشت این روز جهانی برگزار میشود.
نتشر شده در:
امسال، روز جهانی محیط زیست به میزبانی کلمبیا و با مشارکت آلمان، جهان را به بازاندیشی در خصوص چگونگی تحول سیستمهای اقتصادی و تاثیری که بر محیطزیست دارند، وادار مینماید. این مباحث، از جمله موضوعاتی غیرقابل انکار همزمان با همهگیری ویروس کرونا و بحران اقلیمی هستند.
بنا بر اعلام برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد، یک میلیون گونه گیاهی و جانوری در جهان تا حد زیادی به دلیل فعالیتهای انسان در معرض خطر انقراض قرار دارند.
تنوع زیستی بر روی زمین (گوناگونی اساسی شکلهای حیات بر روی زمین)، از گیاهان تا جانوران و از قارچها تا باکتریها در زیستبومهایی مثل اقیانوسها، جنگلها، محیطهای کوهستانی و صخرههای مرجانی بالغ بر ۸ میلیون گونه برآورد میشود.
اما بر اساس آخرین گزارش «گروه محققان بینالمللی تنوعزیستی» ظرف یک دوره ده ساله یک میلیون گونه گیاهی و جانوری به با خطر انقراض روبرو خواهند بود.
تنوع زیستی و اقتصاد
اقتصاد جهانی به شکلی پیچیده به تنوع زیستی وابسته است. خدمات تنوع زیستی بیش از یک و نیم برابر تولید ناخالص ملی جهانی برآورد میشود. در حالی که جمعیت کره زمین در حال افزایش است باید فرصتها و ارزش محیط زیست طبیعی را مغتنم شمرده و علیه آن بیش از این اقدام نکنیم.
این امر نیازمند تغییر روش تولید و مصرف غذا و ایجاد زیرساختهای سازگار با محیط زیست است تا اقتصاد جهانی را به سمت حفاظت از محیط زیست سوق دهد.
نهادهای بینالمللی حفاظت از تنوع زیستی، «استفاده بیرویه از گیاهان و جانوران، تغییر کاربری ارضی (قطع درختان جنگل، ویرانی زیستبوم طبیعی...)، تغییرات جدی آب و هوایی، گونههای مهاجم بیگانه (مثل انگلها) و آلودگی» را ۵ عامل اصلی انقراض تنوع زیستی ناشی از فعالیت بشری عنوان میکنند.
واکنش اضطراری جهان به مقابله با همهگیری ویروس کرونا و همبستگی در مهار منابع آسیبرسان به جوامع بشری باید بعنوان الگویی در مرکز تمامی تصمیمگیریها برای انسان، کره زمین و طبیعت مد نظر قرار گیرد و راهکارهای اصولی فوری برای مقابله با خطرهایی که تنوع زیستی را تهدید میکنند، به کار گرفته شوند.
کووید ۱۹ ، بحران اقتصادی و تنوع زیستی
اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت، سال جاری (۲۰۲۰) را سالی مهم برای توقف نابودسازی تنوع زیستی در جهان اعلام کرده است. اما این بحران بهداشتی، همزمان با بحران کووید ۱۹، بر عملیاتی شدن این طرح تاثیر داشته و آن را با تاخیر مواجه ساخته است.
هدف از این طرح، محافظت از دستکم یک سوم مناطق حفاظت شده در سراسر جهان است تا در سطحی وسیعتر زندگی حیات وحش در این مناطق مورد حفاظت قرار گیرد.
بدلیل بحران شیوع ویروس کرونا، برخی از کشورهای جهان با بحران اقتصادی روبرو شدند که همین امر میتواند به آسیب مضاعف در حفاظت از تنوع زیستی منجر شود. همزمان کارشناسان زیستمحیطی نسبت به آسیبهای جدی به تنوع زیستی و محیطزیست به هنگام اعمال سیاستهای ترمیم اقتصادی در کشورها هشدار میدهند.
پرسش اساسی به هنگام ترمیم شرایط اقتصادی پس از بحران مقابله با گسترش ویروس کرونا این است که نتایج و آثار بازگشایی اقتصادی در هر حوزه، بر محیط زیست و تنوع زیستی چه خواهد بود و چگونه میتوان این عوارض را به حداقل رساند؟
شیوع ویروس کرونا در جهان زنگ خطری برای بشر امروزی بود تا یادآور شود هر ساله یک میلیارد مورد بیماری و میلیونها مرگ در جهان بدلیل بیماریهای مشترک میان انسان و حیوان اتفاق میافتد و اگر بشر امروزی رفتار خود را نسبت به زیستبومهای وحشی تغییر ندهد، در معرض خطر شیوع ویروسهای بیشتری قرار خواهد گرفت.
برای پیشگیری از بیماریهای بعدی مشترک میان انسان و حیوانِ باید با تهدیدهای متعدد زیستبومها و حیات وحش همچون نابودی و تجزیه زیستگاهها، کسب و کار غیرقانونی، آلودگی گونههای مهاجم، نابودی جنگلها و تغییرات فزاینده اقلیم مقابله کنیم.
برای مقابله با تهدیدهای زیستمیحطی شهروندان باید دولتهای خود را به عمل به تعهدات خود در برابر حفاظت از طبیعت و پایان دادن به آلودگی هوا وادار کنند اما هر یک از ما شهروندان هم به نوبه خود برای پایان دادن به انقراض تنوع زیستی و حفاظت از محیط زیست نقش داشته و موظف هستیم.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید