میانجیگری ناتو برای آغاز گفت‌وگوها برای کاهش خطر درگیری نظامی بین ترکیه و یونان

در پی تشدید تنش‌ها میان ترکیه و یونان بر سر منابع انرژی دریای مدیترانه، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز جمعه چهارم سپتامبر، اعلام کرد که این دو هم پیمان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی گفتوگوهای فنی خود را با هدف کاهش خطر درگیری نظامی در منطقه آغاز کردند. ترکیه و یونان که بر سر حق مالکیت منابع نفت و گاز شرق مدیترانه با هم اختلاف نظر دارند، طی روزهای اخیر تا حد درگیری نظامی پیش رفته اند.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو POOL/AFP/File

با اینکه یونان روز پنجشنبه سوم سپتامبر، سخنان دبیرکل ناتو مبنی بر توافق با ترکیه بر سر آغاز گفت‌وگوها را رد کرده بود اما، ینس استولتنبرگ، دبیرکل این نهاد روز جمعه چهارم سپتامبر، آغاز گفت‌وگوهای فنی میان ترکیه و یونان را تایید کرد. وی همچنین افزود که این گفت‌وگو‌ها با میانجیگری مقامات ناتو و شرکت مقامات نظامی ترکیه و یونان آغاز شده است.

پیش از این دولت یونان ضمن تکذیب آغاز گفت‌وگوها با ترکیه، در واکنش به سخنان روز پنجشنبه دبیرکل ناتو تاکید کرده بود که آنکارا باید پیش از هر چیز کشتی های خود را از منطقه اکتشافی مورد اختلاف دو کشور خارج کند.

مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با صدور بیانیه‌ای ضمن استقبال از میانجیگری دبیرکل ناتو اعلام کرد که انتظار دارد یونان نیز از ابتکارعمل ینس استولتنبرگ حمایت کند.

از سوی دیگر، ینس استولتنبرگ تصریح کرد که نخستین گفت‌وگوهای فنی میان مقامات نظامی ترکیه و یونان روز پنجشنبه انجام شد. بر اساس اظهارات دبیرکل ناتو، این گفت‌وگوها که با هدف کاهش خطر درگیری نظامی میان آنکارا و آتن در منطقه که آغاز شده است، تاکنون به نتیجه نرسیده است و همچنان ادامه دارد. دبیرکل ناتو همچنین افزود که این گفت‌وگوها به هیچ عنوان به معنای مذاکرات دیپلماتیک برای حل اختلافات اخیر بر سر منابع انرژی شرق مدیترانه نیست.

همزمان با اعلام خبر مذاکرات فنی میان آنکارا و یونان با میانجیگری ناتو، نیکوس دندیاس، وزیر امور خارجه یونان برای گفت‌وگو با آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد در مورد اختلافات مربوط به مرزهای حریم دریایی و حق بهره‌برداری از منابع انرژی در آب‌های شرق دریای مدیترانه به نیویورک رفته است.

با اینکه ترکیه و یونان از چندین دهه به این سو روابط تنش آلودی داشته اند و اختلافات مرزی میان این دو کشور نیز موضوع تازه‌ای نیست اما، این نزاع به دلیل کشف منابع عظیم گازی در شرق مدیترانه ابعاد تازه ای به خود گرفته است.

تنش‌های اخیر میان آنکارا و آتن که از روز دوشنبه دهم اوت و پس از ورود کشتی اکتشافی ترکیه به آب های شرق مدیترانه آغاز شد، هر روز بیش از پیش شدت می‌یابد.

نیروهای مسلح یونان از زمان ورود کشتی اکتشافی ترکیه به آب های شرق مدیترانه در حال آماده باش کامل هستند. علاوه بر این، جنگنده‌های ترکیه و یونان بر فراز دریای اژه و شرق دریای مدیترانه هواپیماهای یکدیگر را ردگیری و تعقیب می‌کنند.

علی رغم تلاش‌ها و تحدیدهای پیشین اتحادیه اروپا، مانورهای نظامی جدید ترکیه از یک سو و رزمایش مشترک فرانسه، ایتالیا، یونان و قبرس در شرق مدیترانه از سوی دیگر، احتمال رویا رویی نظامی در این منطقه را افزایش داد و موجب نگرانی جامعه جهانی شد.

با اینکه اتحادیه اروپا، بویژه فرانسه در مناقشه میان آنکارا و آتن بر سر منابع انرژی شرق مدیترانه از یونان حمایت کرده و  ترکیه را تهدید به تحریم کرده اند اما، ناتو موضع دیگری اتخاذ کرده و بین دو کشور عضو میانجیگری را آغاز کرده است.