برکسیت: اختلافات لندن و اتحادیۀ اروپا دوباره شدت می‌گیرد

اتحادیۀ اروپا به لندن هشدار داد که تعهداتش را زیر پا نگذارد و به توافق‌های قبلی در مورد چند و چون خروج از اتحادیه پابیند بماند. با اینکه بریتانیا و اتحادیۀ اروپا طلاق خود را رسمی کرده‌اند، اما تا پایان سال جاری میلادی فرصت دارند تا جزییات این جدایی را مشخص کنند. اما اینک لندن قصد دارد به طور یکجانبه، برخی توافق‌های قبلی را نادیده بگیرد.

یکشنبه ۶ سپتامبر/١۶ شهریور، بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا گفت که اگر تا چهل روز دیگر، توافقی با اتحادیۀ اروپا حاصل نشود، لندن هم از خیر چنین توافقی خواهد گذشت و فکر دیگری خواهد کرد. AP - Kirsty Wigglesworth

شب گذشته – یکشنبه ۶ سپتامبر/١۶ شهریور، بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا گفت که اگر تا چهل روز دیگر، توافقی با اتحادیۀ اروپا حاصل نشود، لندن هم از خیر چنین توافقی خواهد گذشت و فکر دیگری خواهد کرد.

بریتانیا از روز ٣١ ژانویۀ ٢٠٢٠ رسماً از اتحادیۀ اروپا خارج شد و بدین ترتیب به حضور تقریباً پنجاه سالۀ خود در بازار مشترک (و سپس اتحادیۀ) اروپا پایان داد. اما بنا بر توافق‌ها، یک دورۀ انتقالی پیش‌بینی شده که تا پایان سال ٢٠٢٠ ادامه خواهد داشت. در پایان این دوره، دو طرف باید تکلیف خود را در مورد جزییات روابط اقتصادی و بازرگانی و گمرکی روشن کرده باشند.

ولی درست قبل از اینکه دور تازۀ مذاکرات شروع شود، روزنامۀ تایمز مالی فاش کرد که لندن قصد دارد قوانینی را به تصویب برساند که بخشی از توافق‌های قبلی را عملاً بی‌اعتبار خواهد کرد.

انتشار این خبر مقامات اتحادیۀ اروپا را سخت عصبانی کرد، با اینحال انگلیسی‌ها عقب‌نشینی نکردند و روز دوشنبه ٧ سپتامبر، با تأیید ضمنی مطالب روزنامۀ تایمز مالی، توضیح دادند که "هدف، تغییر برخی جزییات برای رفع ابهامات، به ویژه در مورد مرز ایرلند شمالی است".

اما خانم اوزولا فن درلاین رئیس کمیسیون اروپا با لحنی هشدارآمیز گفت: "من برای اجرای مفاد توافق‌های قبلی به دولت بریتانیا اعتماد می‌کنم". او گفت که مذاکرات قبلی، تعهداتی را به دنبال داشته و محترم شمردن این تعهدات، شرط لازم برای"همکاری‌های آینده" است.

مرز دو ایرلند: مشکل بدون راه حل

از همان آغاز مذاکرات میان لندن و اتحادیۀ اروپا، مسئلۀ مرز ایرلند مشکلی پیچیده و پردردسر ساخت. ایرلند شمالی بخشی از بریتانیاست و با ایرلند جنوبی که کشوری مستقل است حدود ۴٠٠ کیلومتر مرز مشترک دارد. این مرز در عین حال تنها مرز زمینی بریتانیا با اتحادیۀ اروپا محسوب می‌شود زیرا کشور ایرلند جنوبی عضو اتحادیه است.

تاکنون اروپاییان و مذاکره‌کنندگان بروکسل تلاش کرده‌اند که ایرلند شمالی را از نظر بازرگانی و گمرکی، در وضعیتی مشابه با ایرلند جنوبی قرار دهند و در واقع ایرلند شمالی را عملاً همچون بخشی از اتحادیۀ اروپا در نظر گیرند. اما لندن این خطر را نمی‌پذیرد و از هرگونه اقدام برای جدایی انداختن میان بریتانیا و ایرلند شمالی سخت خشمگین می‌شود. در عین حال، لندن می‌داند که داشتن مرز مشترک با اتحادیۀ اروپا یک امتیاز است و بنابراین تلاش می‌کند تا جزییات مقررات را به نفع خود شکل دهد. اما بروکسل از این روش لندن ناراضی است و تأکید می‌کند که بریتانیا حق ندارد اتحادیۀ اروپا را بنا به میل و "ذائقۀ" خود شکل دهد.

مشکل مرز ایرلند اما فقط به مسائل تجاری محدود نمی‌شود. این مرز بعد از سالها دعوا و جنگ و خونریزی، طی توافق‌های سال ١٩٩٨ از سوی دو طرف پذیرفته شد. پذیرش این مرز، رویدادی نمادین برای پایان دادن به جنگ میان کاتولیک‌ و پروتستان‌، جنگ میان استقلال‌طلبان و طرفداران اتحاد با بریتانیا بود. لندن و سایر پایتخت‌های اروپایی آگاهند که اختلاف مجدد بر سر این مرز، هرچند کوچک و جزیی باشد، می‌تواند خاطرات بسیار تلخ را دوباره زنده کند و به اختلافات قدیمی‌تر دامن بزند.