شاهزاده فیلیپ، همسر ملکۀ بریتانیا، درگذشت

شاهزاده فیلیپ، دوکِ ادینبورگ، همسر الیزابت دوم، ملکۀ بریتانیا صبح جمعه ۹ آوریل درکاخ ویندزر درگذشت. کاخ بوکینگهام با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «علیاحضرت ملکه با اندوهی عمیق درگذشت همسر محبوب خود، والاحضرت شاهزاده فیلیپ، دوکِ ادینبورگ، را به آگاهی می‌رساند». پرنس فیلیپ که از چهره‌های سرشناس خاندان سلطنتی بریتانیا بود، ۹۹ سال داشت. از هنگام اعلام خبر درگذشت وی، پیام‌های تسلیت و بزرگداشت از سراسر جهان بسوی لندن سرازیر شده است.

شاهزاده فیلیپ، دوکِ ادینبورگ، همسر الیرابت دوم ـ ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۰ Adrian DENNIS POOL/AFP/Archivos

 کاخ بوکینگهام اندکی پس از نیم روز جمعه اعلام کرد که «والاحضرت شاهزاده فیلیپ، صبح امروز در آرامش در کاخ ویندزر درگذشت. خاندان سلطنتی در غم از دست رفتن وی با مردم سراسر جهان شریک است».

در پی اعلام این خبر، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا، به ستایش از «زندگی و دستاورد فوق‌العادۀ» شاهزاده فیلیپ پرداخت و گفت «همۀ ما، همراه با علیاحضرت، سوگوار هستیم و مراتب تسلیت خود را به وی و خاندان سلطنتی تقدیم می‌داریم».

شاهزاده فیلیپ زادۀ خاندان سلطنتی یونان و دانمارک بود و با خانواده‌های سلطنتی آلمان، پروس و روسیه نیز نسبت داشت. او در ۱۰ ژوئن ۱۹۲۱ در کورفو چشم به جهان گشوده  و در ۱۸ ماهگی هنگامی که کنستانتین اول، پادشاه یونان در پی جنگ با ترکیه ناگزیر به کناره‌گیری و تبعید شد، همراه خانواده کشور خود را ترک کرد. فیلیپ در آلمان، انگلستان و اسکاتلند تحصیل کرد و در سال ۱۹۳۹، در آغاز جنگ دوم جهانی هنگامی که ۱۸ سال داشت به نیروی دریای بریتانیا پیوست. او از همان هنگام با الیزابت دوم، دختر جورج ششم، پادشاه وقت بریتانیا تماس داشت و پس از جنگ با صرفنظر کردن از عناوین، امتیازات و جایگاه خود در خاندان سلطنتی یونان و قبول ملیت بریتانیائی که ملیت پدر و مادر بزرگ مادری او بود و نیز روی گرداندن از کلیسای ارتدکس یونانی و پیوستن به کلیساس آنگلیکان بریتانیا، اجازۀ ازدواج با ملکۀ آینده این کشور را یافت.

شرکت در جنگ دوم جهانی

شاهزاده فیلیپ در دورۀ جنگ در نبردهای «کِرِت» و پیاده شدن نیروهای متفقین در سیسیل شرکت کرده و هنگامی که در ۲ سپتامبر ۱۹۴۵ نیروهای ژاپن در خلیج توکیو تسلیم متفقین شدند، در محل حاضر بود. هنگامی که ۶ فوریۀ ۱۹۵۲ جورج ششم درگذشت و الیزابت جانشین او شد، فیلیپ ناگزیر گردید به کاریر نظامی خود پایان دهد.

او از آن هنگام این چنین به مدت ۶۹ سال همواره در کنار همسر خود، وی را در سفرها و وظایف سلطنتی همراهی کرد و به ایجاد موسسات خیریه و جوائز تشویقی پرداخت.

او که در این اواخر بیمار بود، در تابستان ۲۰۱٧ از مسئولیت‌های عمومی خود کناره گیری کرد، اما در زندگی خصوصی، به گفتۀ همگان «رئیس خانوادۀ سلطنتی» به شمار می‌آمد.

شاهزاده فیلیپ برای آخرین بار در ژوئیه گذشته به مناسبت مراسم نظامی ویژه در کاخ ویندزر در ملاء عام ظاهر شد و پس از آن بویژه با شیوع ویروس کرونا از این قصر واقع در غرب لندن خارج نشد.

ملکۀ انگلستان در سخنانی که در سال ۱۹۹٧ ایراد کرد، از  وی به عنوان «نیروی خود» یاد نمود. پرنس فیلیپ نیز همان هنگام با اشاره به زندگی مشترک خود با الیزابت دوم گفت «اساسی‌ترین درسی که ما گرفته‌ایم اینست که بردباری و شکیبائی مهمترین مادۀ یک زندگی سعادتمندانه است».

ادای احترام و بزرگداشت

 بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا امروز در اظهارات خود گفت که شاهزاده فیلیپ «در هدایت خاندان سلطنتی و نظام سلطنتی به نحوی که بدون تردید نهادی حیاتی برای تعادل و خوشبختی حیات ملی ما باشد، شریک بود».

رهبر حزب کار بریتانیا، کی‌یِر استارمِر، نیز درگذشت شاهزاده فیلیپ را «از دست رفتن یک خدمتگذار فوق‌العاده» دانست که زندگی خود را «وقف کشور» کرد.

تونی بلر، نخست وزیر پیشین بریتانیا از وی به عنوان مردی یاد کرد «که پیش‌تر از زمان خود حرکت می‌کرد» و تاکید نمود که هر چند «جایگاه او به عنوان حامی استوار ملکه قابل ستایش است، اما باید به عنوان انسانی برخوردار از روشن بینی، عزم و شجاعت» مورد تمجید قرار گیرد.

نخست وزیران اسکاتلند و ایرلند شمالی و شهردار لندن نیز با اظهارات خود نسبت به وی ادای احترام کردند.

پیام‌های کشورها و شخصیت‌های خارجی

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، در پیامی از درگذشت پرنس فیلیپ ابراز «اندوه» کرد و او را «فردی با عزم قاطع و باور راسخ» دانست که در هر فردی «بهترین صفات او را می‌دید». اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا،  وی را نمایندۀ نسلی نادر دانست «که دیگر پدید نمی‌آید». آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، بر «وظیفه شناسی» شاهزاده فیلیپ و «دوستی وی نسبت به آلمان» تاکید کرد و جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، «دهه‌ها تلاش فداکارانۀ او» را مورد تمجید قرار داد.

فلیپ ششم پادشاه اسپانیا و همسر او ملکه لتیزیا، در پیام تسلیتی یاد همسر ملکۀ بریتانیا را گرامی داشتند. جرج بوش، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، «زندگی دراز و در خور توجه او را که به امور ارزشمند و خدمت به دیگران اختصاص داشت» مورد ستایش قرار داد.

نخست وزیران هند و اسرائیل نیز پیام های مشابهی ارسال کردند.

وزیر امور خارجۀ فرانسه نیز گفت که این کشور در اندوه حاصل از درگذشت پرنس فیلیپ شریک است و تاکید نمود که وی «شاهد یک قرن آزمون و امید» در قارۀ اروپا بود.

پرنس فیلیپ چنانکه خود خواسته بود با برگزاری مراسم تشییع نظامی به خاک سپرده خواهد شد. او خواستار خودداری از برگزاری مراسم ملی تشییع برای خود شده بود.