هجوم هزاران پناهجوی مراکشی به اسپانیا: تلافی‌جویی رباط علیه مادرید؟

در موجی بی‌سابقه، دست کم ۵هزار پناهجو طی یک روز خود را از سواحل مراکش به بخش اسپانیایی "سئوتا" رساندند. این وضعیت باعث تنش میان اسپانیا و مراکش شده است. به احتمال زیاد، کاهش مراقبت‌های مرزی در مراکش، عبور از مرز آبی را تسهیل کرده است.

مسیر مهاجران از سواحل مراکش به سمت سئوتا با فلش نشان داده شده است © france24

روز سه‌شنبه ۲٨ اردیبهشت، وزارت کشور اسپانیا اعلام کرد که ۱۵٠٠ نفر از مهاجران غیرقانونی را بلافاصله به مراکش بازگردانده است. این وزارتخانه می‌گوید که طی سه روز اخیر مجموعاً بیش از ۶هزار مهاجر غیرقانونی وارد سئوتا شده‌اند.

طی نیم شب دوشنبه به سه‌شنبه، منابع اسپانیایی از ورود ۵هزار نفر به سئوتا خبر دادند. این افراد به کمک لاستیک ماشین، تشک‌های کوچک بادی و حتی گاه با شنا فاصلۀ اندک میان مراکش و سئوتا را طی کردند. به گفتۀ شاهدان محلی، سطح آب هنگام جزر دریا به قدری پایین می‌رود که قسمتی از راه را می‌توان پیاده طی کرد.

 اتحادیۀ اروپا نیز از ورود ناگهانی هزاران پناهجو به قلمرو اسپانیا ابراز نگرانی کرد و از مراکش خواست که از خروج غیرقانونی اتباعش و عزیمت آنان به سوی سئوتا جلوگیری کند. مقامات اتحادیه تأکید کردند که "مرزهای اسپانیا، مرزهای اروپاست". با اینحال به درستی معلوم نیست که دولت مراکش تا چه حد از مهاجرت اتباعش ناراضی باشد. حتی احتمال دارد که موج اخیر با صلاحدید رباط شکل گرفته باشد.

شهر سئوتا (سِبته) که در شمال آفریقا قرار دارد و به خاک مراکش متصل است، از اواخر سدۀ شانزدهم به اسپانیا تعلق دارد. اما دولت مراکش خواستار حاکمیت بر این سرزمین کوچک است. اسپانیا از سال ۱٩٩۵ به سئوتا خودمختاری داده است.

دیواری که به طول شش کیلومتر بین خاک مراکش و سئوتا کشیده شده نزدیک به شش متر ارتفاع دارد. سه سال پیش گروهی از مهاجران توانستند از دیوار بالا بروند و وارد محدودۀ اروپایی شوند. اما برای دور زدن دیوار باید فاصلۀ کوتاهی را در دریا طی کرد. معمولاً حضور مرزبانان مراکشی، داوطلبان عبور از این مسیر را منصرف می‌کند، اما این بار به نظر می‌رسد که هیچ مانعی جلو مهاجران را نگرفته باشد.

اختلافات میان رباط و مادرید

از حدود سه هفته قبل، اختلافات مراکش و اسپانیا بر سر پروندۀ قدیمی جبهۀ پولیساریو دوباره زنده شد: مادرید به ابراهیم غالی، رهبر استقلال‌طلبان صحرای غربی اجازه داد تا برای معالجه به اسپانیا برود. اما مراکش که خود ادعای مالکیت بر صحرای غربی را دارد، به شدت از این رفتار اسپانیا عصبانی شد. رباط با احضار سفیر اسپانیا نارضایتی خود را رسماً اعلام کرد و "حفظ اعتماد متقابل میان مراکش و اسپانیا" را امر بسیار مهمی دانست. به نظر می‌رسد که پذیرفتن شخصیتی چون ابراهیم غالی از سوی اسپانیا، برای مراکشی‌ها نوعی خیانت سیاسی به حساب می‌آید. جبهۀ پولیساریو که برای استقلال صحرای غربی مبارزه می‌کند از حدود ۴۵ سال قبل مشغول زورآزمایی و نبرد با مراکش است.

چنان که یک کارشناس روابط بین‌المللی در دانشگاه مادرید می‌گوید، "هروقت تنش پیرامون صحرای غربی اوج می‌گیرد، ورود مهاجران غیرقانونی به اسپانیا نیز افزایش می‌یابد"...