کشورهای اروپائی برای میزبانی از صدها هزار پناهجوی اوکراینی آماده می‌شوند

صفوف طویل و فشرده زنان، کودکان و سالخوردگانی که در ایستگاه‌های راه آهن شهرهای گوناگون اوکراین برای رساندن خود به شهرهای مرزی در انتظارند و مردانی که زنان و کودکان خود را به مرز می‌رسانند تا آنها در کشور امنی پناه دهند و خود برای مقاومت در برابر «ارتش متجاور روسیه» به یکی از جبهه‌ها بپیوندند، در روزهای اخیر بر صفحۀ شبکه‌های تلویزیونی جهان نقش بسته است. لهستان، اسلوواکی، مجارستان و رومانی به سبب همسایگی و مرز زمینی مشترک در ردۀ نخست مقاصد پناه جویان اوکراینی قرار دارد.

پناه جویان اوکراینی که باعبور از پُست مرزی وارد لهستان شده‌اند ـ ٢۶ فوریه ٢٠٢٢ REUTERS - KACPER PEMPEL

رئیس جمهوری اوکراین مردان ١٨ تا ۶٠ ساله را به ماندن و «مقاومت در برابر ارتش متجاوز روسیه»  فراخوانده است. از همین رو اکثریت ١٠٠ هزار شهروند اوکراینی که به لهستان و هزاران تن دیگری که به مجارستان گریخته‌اند را زنان و کودکان و سالخوردگان تشکیل می‌دهند. برنامه ریزی برای توزیع پناهجویان میان کشورهای مختلف اروپا در دستور کار نشست فوق‌العاده امروز وزیران داخلی کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار دارد.

کشورهای اروپائی که از شرکت مستقیم در جنگ تحمیل شده بر اوکراین خودداری کرده و از نظر نظامی تنها به ارسال مقادیری سلاح و تجهیزات به این کشور اکتفا کرده‌اند، اکنون بر سر تامین نیازهای صدها هزار جنگ زده اوکراینی در کشورهای همسایه مثل لهستان و مجارستان رایزنی می‌کنند. این رایزنی‌ها در نشست فوق العاده روز یکشنبه ٢٧ فوریه/ ٨ اسفند با حضور وزیران داخلی کشورهای عضو اتحادیه اروپا انجام می‌گیرد.

گرهارد کرنر وزیرکشور اتریش از حزب محافظه کار «مردم اتریش» که تاکنون جزو سرسخت ترین مخالفان پذیرش پناهجو در اروپا بوده است، همانند بسیاری دیگر از سیاستمداران راستگرای اروپا در مورد ضرورت پذیرش پناهجویان اوکراین تردید نشان نمی‌دهد. وی اعلام کرد که کشورش پناهجویان اوکراینی را خواهد پذیرفت.

اعلام آمادگی لهستان و آلمان

بنا به گزارش دولت لهستان تا شامگاه شنبه ٢۶ فوریه/ ٧ اسفند، بیش از ١٠٠ هزار تن از شهروندان اوکراین خود را به لهستان رسانده‌اند. ماتیاس موراویکی نخست وزیر لهستان به روزنامه «فونکه مدین گروپه» آلمان و روزنامه وست فرانس فرانسه گفته است که کشورش آماده است ده‌ها هزار پناهجوی اوکراین را بپذیرد.

چند ماه پیش هنگامی که پناهجویان افغانستانی، عراقی و سوری می‌کوشیدند از خاک بلاروس وارد لهستان شوند، این کشور مرزهای خود را به روی آن‌ها بست.

به گفته خانم نانسی فزر وزیرکشور آلمان این کشور نیز از همه امکانات خود برای پذیرش و نگهداری جنگ زدگان اوکراین استفاده خواهد کرد. این سیاستمدار وابسته به حزب سوسیال دموکرات  به روزنامه بیلد یکشنبه گفت «اکنون مسئله بر سر آن است که با سرعت، همبستگی و به صورت دسته جمعی در اتحادیه اروپا دست به عمل بزنیم».

ده هزار اوکراینی در مجارستان

پلیس بوداپست، پایتخت مجارستان، شامگاه شنبه اعلام کرد که تاکنون بیش از ١٠٠٠٠ هزار شهروند اوکراینی وارد مجارستان شده‌اند. مجارستان دارای ١٤٠ کیلومتر مرز مشترک با اوکراین است. روز جمعه شهردار شهر مرزی ساهونی گفته بود که تاکنون ١۶٠٠ اوکراینی از ۵ گذرگاه مرزی خود را به این شهر رسانده‌اند. با این حال، با ادامه پیشروی ارتش روسیه و مقاومت ارتش اوکراین و شهروندان اوکراینی، انتظار می‌رود که ساعت به ساعت بر تعداد کسانی که به کشورهای همسایه پناه می‌آورند افزایش یابد.

گزارش‌های رسمی می‌گویند تقریبا همه اوکرائینی‌هائی که کشور خود را به مقصد مجارستان ترک کرده‌اند به اقلیت مجار اوکراین تعلق دارند. این اقلیت در منطقه «ترانس کارپاتین» واقع در غرب اوکراین زندگی می‌کنند. اعضای این اقلیت یا دارای تابعیت دوگانه مجارستان و اوکراین هستند یا با برخورداری از حق قانونی اخذ شهروندی مجارستان نیازی به پناهندگی به این کشور ندارند. به همین دلیل تاکنون تنها ده مجار اوکراینی در مجارستان درخواست پناهندگی کرده‌اند.

چشم انداز آینده

با توجه به پیشروی‌های ارتش روسیه در کی‌یف و چند شهر دیگر اوکراین، افزایش شدید تعداد اوکرائینی‌هائی که به کشورهای همسایه و سایر کشورهای اروپائی پناه می‌آورند قابل پیش بینی است و نگهداری از این پناهجویان به زودی به بزرگترین چالش اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد.

خانم لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، پیس بینی کرده است که ادامۀ جنگ به جابجائی دستکم ۵ میلیون شهروند اوکراینی به کشورهای همسایه منجر شود. کشور لهستان اعلام کرده است که از هفته‌ها پیش با آغاز تنش میان روسیه و اوکراین در تدارک امکانات برای پذیرش پناهجویان بوده است. مقامات لهستان اعلام کرده‌اند که برای پذیرش یک میلیون پناه جو آماده می‌شوند. در اسلوواکی، چهار اردوگاه ویژه به این منظور آماده پذیرش پناه جویان اوکراینی است. وزیر کشور رومانی، رومن میکولش، اعلام کرد که اگر نیاز باشد، می‌توان تجهیزات وزارتخانۀ وی و دیگر وزارتخانه‌ها را نیز به این منظور به کار گرفت. رئیس جمهوری مُلداوی، مایا ساندو، روز جمعۀ گذشته اعلام کرد که تا آنهنگام کشور او به ٤٠٠٠ تن از شهروندان اوکراین پناه داده و افزود که «مرزهای این کشور به روی کلیۀ اوکراینی‌هائی که در جستجوی مکان امنی هستند، گشوده است».

ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان که همواره درهای کشور خود را بروی مهاجران و پناه جویان بسته، نگران است که موج پناه جویان اوکراینی «موقعیت اقتصادی و سیاسی کشور او را برهم زند» و از همین رو واحدهائی از ارتش این کشور را برای اعطای «کمک‌های بشردوستانه» به مرز اوکراین گسیل داشته است.

اتریش که مرز مشترکی با اوکراین ندارد نیز درهای خود را بروی پناه جویان گشوده است. کارل نهمر، صدراعظم اتریش، با اشاره به اوکراینی‌ها گفت «ما همه اعضای خانواده اروپا هستیم و اعضای یک خانوده همواره از یکدیگر حمایت می‌کنند».

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، نیز اعلام کرد که کشور او به شهروندان اوکراین پناه می‌دهد. شهرهای بسیاری در فرانسه از حال پذیرش پناه جویان را تدارک دیده‌اند.