لوئی پاستور و پاستوریزاسیون: ۱۱ آوریل روز ثبت فرآیندی که صادرات شراب فرانسه را نجات داد

لوئی پاستور، دانشمند فرانسوی، در نیمه دوم قرن نوزدهم، در روز ۱۱ آوریل، فرآیندی با عنوان «پاستوریزاسیون» (پاستوریزه کردن) را به ثبت رساند که در ابتدا بر موضوع حفظ و نگهداری از شراب و نجات صنایع آشامیدنی در فرانسه متمرکز بود، اما نام پاستوریزاسیون در جهان امروزی با محصولات لبنی و فراورده‌های شیری درآمیخته شده است.

لوئی پاستور، دانشمند و میکروبیولوژیست فرانسوی، در آزمایشگاه خود مشغول به کار است. © RFI / Marc Verney / Maison Pasteur

لوئی پاستور، دانشمند فرانسوی، در روز ۱۱ آوریل ۱۸۶۵، اختراعی را به ثبت رساند که با کاهش حداکثری خطرات احتمالی ناشی از حضور میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در فراورده‌های خوراکی، کمترین میزان تغییرات فیزیکی و شیمیایی را در محصول ایجاد می‌کند. این فرآیند که برگرفته از نام مخترعش معروفیت یافت، پاستوریزاسیون نامیده می‌شود.

پاستوریزاسیون، فرآیند حرارتیِ به نسبت ملایمی است که برای نگهداری طولانی‌مدت، از محصولات لبنی تا آب‌میوه و آشامیدنی‌ها و محصولات تخمیری کاربرد دارند. در این فرآیند مواد خوراکی تا دمای زیر ۱۰۰ درجه سلسیوس حرارت داده می‌شوند.

لویی پاستور، که پس از نیکولا آپرت* و آلفرد دو ورنییِت* به انجام آزمایشات درباره‌ی فرآیند نگهداری شراب متمرکز شده بود، پس از موفقیت در بکارگیری این فرایند برای حفظ کیفیت شراب، در روز ۱۱ آوریل ۱۸۶۵، مطالعات خود را بر روی نگهداری آبجو متمرکز نمود.

مطالعاتی که صنایع آشامیدنی فرانسه را نجات داد

نتیجه مطالعات لوئی پاستور، شیمی‌دان و میکروبیولوژیست فرانسوی، که «پاستوریزاسیون» نام گرفت، درباره میکروب‌ها و تخمیر در صنایع نوشیدنی در فرانسه نیز کاربرد یافت. در نتیجه این مطالعات بود که صنایع آشامیدنی به گونه‌ای موثر از سقوط به دلیل مشکلات مربوط به تولید و آلودگی ناشی از صادرات نجات پیدا کرد.

پاستور از سال ۱۸۶۳، به درخواست ناپلئون سوم مطالعات در آلودگی شراب را آغاز کرد و با مطالعات بر روی میکروارگانیسم‌ها نشان داد که این آلودگی توسط میکروب‌ها انجام می شود.

کشف غیرمنتظره‌ی پاستور، کاشف واکسن هاری و سیاه زخم، که به عنوان اثر پاستور شناخته می‌شود برای جلوگیری از آلودگی شراب با یک روش ساده کاربردی شد. پاستور با اعلام این موضوع که بیماری‌های گیاهی و حیوانی توسط موجودات ریزی که همان میکروارگانیسم‌ها یا باکتری‌ها هستند به وجود می‌ایند، همچنین اعلام کرد که بسیاری از میکروارگانیسم‌ها برای حیات نیازی به اکسیژن ندارند، نکاتی با اهمیت که تاثیر عمیقی بر دانش و فناوری بر جای گذارد.  

پاستور در فرایندی که به کار گرفت نشان داد، با یک روش ساده، آلودگی میکروبی با گرم کردن شراب در دمای ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتیگراد (۱۲۰ تا ۱۴۰ درجه فارنهایت)، کنترل می‌شود.

پس از پاستور، فرانتس فون‌زوکسلت*، شیمیدان آلمانی، در سال ۱۸۸۶، شناخته‌‌شده‌ترین کاربرد برای این فرایند را با پاستوریزه کردن شیر به کار گرفت.

Nicolas Appert*

Alfred de Vergnette*

Franz von Soxhlet*