رقیب اصلی اردوغان با صحبت از "علوی" بودن خود تابو شکست

در حالی که کمتر از چهار هفته تا انتخابات حساس ریاست جمهوری ترکیه در چهاردهم ماه می باقی مانده است، کمال قلیچداراوغلو، نامزد رقیب رجب طيب اردوغان رییس جمهور فعلی این کشور، با صحبت آشکار درباره علوی مذهب بودن خود در ویدئویی که خطاب به جوانان ترکیه تهیه کرده بود، کانون توجه قرار گرفت.

کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه AP - Burhan Ozbilici

کمال قلیچداراوغلو، رئیس ائتلاف مردمی و رهبر اپوزیسیون اصلی کشور، در یک پیام ویدیویی که اواخر روز چهارشنبه در توییتر منتشر شد و تا زمان انتشار این خبر نزدیک به نود و پنج میلیون بار دیده شده، با لحنی پدرانه می‌گوید:

"جوانان عزیز، جوانان عزیزی که برای اولین بار در انتخابات رای می دهید، امشب وقت آن است که در مورد یک موضوع بسیار خصوصی و بسیار حساس صحبت کنیم. من یک علوی هستم ... من یک مسلمان هستم...هویت ما ست که ما را می سازد و البته باید با عزت از آن محافظت کنیم."

وی در ادامه با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو افزود: " انسان در تعیین هویت خود نقشی ندارد... با این همه، چیزهای بسیار مهمی در زندگی وجود دارد که می توانیم انتخاب کنیم. ما می توانیم انتخاب کنیم که انسان خوبی باشیم، فضیلت مند و منصف باشیم... ما می توانیم زندگی بهتری را در یک کشور آزاد و مرفه انتخاب کنیم."

به گفته سونر چاغاپتای، محقق کرسی سورف و مدیر پروژه تحقیقاتی ترکیه در مؤسسه واشنگتن، هدف ویدئوی کمال قلیچداراوغلو، ربودن "اهرم های مهم فشار دولت" بود. سونر کاگاپتای در توییتر نوشت: "در حال بحث درباره هویت علوی خود... قلیچداراوغلو فرش را از زیر پای اردوغان می کشد".

کمال قلیچداراوغلو نخستین رهبر علوی حزب جمهوری خلق، اهل استان تونجلی در شرق ترکیه است که ساکنان آن عمدتاً علوی هستند. وی هرگز هویت علوی خود را پنهان نکرده اما به ندرت درباره آن با جزئیات صحبت کرده است.

از زمان شروع مبارزات انتخاباتی، این نخستین باری است که وی در مورد ایمان خود صحبت می‌کند. مساله‌ای که یکی از مهمترین موضوعات بحث برانگیز پیش از نامزدی او برای ریاست جمهوری بود چرا که بسیاری، حتی برخی از مقامات حزب جمهوری خلق ترکیه، بر این باورند که محافظه کاران و اسلام گرایان این کشور از رای دادن به یک علوی اجتناب خواهند کرد.

احمد داوود اوغلو، نخست وزیر سابق ترکیه و رهبر حزب "آینده" در واکنش به این اقدام قلیچداراوغلو با انتشار یک پیام ویدیویی اعلام کرد : "من سنی هستم. اما این وظیفه من است که از حقوق شهروندان علوی خود دفاع کنم."

کمال قلیچداراوغلو، سیاستمدار ۷۴ ساله، به عنوان نامزد بلوک مخالف دولت به رهبری حزب جمهوری خلق، متشکل از احزاب "خوب"، "دموکراسی و پیشرفت"، "آینده"، "سعادت" و "حزب دموکرات"، در انتخابات ماه آینده ترکیه شرکت می کند.

رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه که در گذشته چندین بار به دلیل اظهارات تحریک‌آمیز خود، خشم علویان را برانگیخته است این اقلیت را به ابداع مذهب جدید و سلطه در میان قضات ترکیه متهم می‌کند.

اقلیت قابل توجه علوی کشور که اسلام گرایان سنی آنها را "بدعت گذار" می دانند، در طول تاریخ جمهوری مدرن ترکیه و نیز دوران عثمانی، همواره هدف حملات فرقه ای متعدد، از جمله کشتارهای دسته جمعی  قرار گرفته اند.

علویان از سنت اسلامی هترودکس یا دگراندیشانه پیروی می کنند که آنها را از مسلمانان سنی و شیعه جدا می کند. برخی نیز آن را به عنوان یک هویت فرهنگی می شناسند. گروه‌های قومی علویان را ترکان آناتولی، ترکان آذربایجان، تاتارها، کردها و ترکمن‌ها تشکیل می‌دهند و بیشتر پیروان این مذهب ساکن ترکیه و سوریه‌ هستند.