توافق تاریخی اتحادیه اروپا دربارۀ وضع نخستین مقررات نظارت بر هوش مصنوعی در جهان

کشورهای عضو اتحادیه اروپا، روز جمعه ۸ دسامبر (١٧ آذر)، به توافقی تاریخی و مهم دربارۀ وضع نخستین مقررات نظارت بر استفاده از هوش مصنوعی در جهان، دست یافتند. 

نخستین مجسمه هوش مصنوعی در جهان موسوم به «مجسمۀ غیرممکن» که در موزۀ تکنولوژی استکهلم به نمایش گذاشته شده است. AFP - JONATHAN NACKSTRAND

به گزارش خبرگزاری رویترز، اتحادیه اروپا به توافقی تاریخی پیرامون قوانین به‌کارگیری هوش مصنوعی از جمله استفادۀ دولت‌ها از ابزارهای هوش مصنوعی در نظارت بیومتریک و نحوۀ قانونمندسازی سامانه‌های هوش مصنوعی همچون «چت‌‌جی‌پی‌تی»، دست یافته است.

خبرگزاری رویترز نوشته است که با دستیابی به این توافق سیاسی، اتحادیه اروپا در جایگاه نخستین قدرت جهانی قرار می‌گیرد که قوانین و مقررات نظارت بر هوش مصنوعی را وضع می‌کند.

این توافق پس از نزدیک به پانزده ساعت مذاکرات فشرده در روز جمعه و مناظره‌ای به مدت حدود بیست‌و‌چهار ساعت در روز قبل از آن، میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و اعضای پارلمان اروپا حاصل شده است.

تیری برتون کمیسر ارشد اتحادیه اروپا، در یک کنفرانس مطبوعاتی تصریح کرد: «اروپا با درک اهمیت نقش خود در تعیین استاندارد جهانی، برای وضع مقررات نظارت بر هوش مصنوعی پیشگام شده است». وی افزود: «این یک روز تاریخی است».

تیری برتون همچنین در حساب کاربری خود در شبکۀ اجتماعی ایکس نوشت: «اروپا نخستین قاره‌ای است که قوانین روشنی را برای استفاده از هوش مصنوعی وضع می‌کند».

وی در ادامه، این قوانین را به مثابۀ یک سکوی پرتاب برای استارت‌آپ‌ها و پژوهشگران اتحادیه اروپا دانست تا به وسیلۀ آن رقابت جهانی هوش مصنوعی را رهبری کنند.

Historic!

The EU becomes the very first continent to set clear rules for the use of AI 🇪🇺

The #AIAct is much more than a rulebook — it's a launchpad for EU startups and researchers to lead the global AI race.

The best is yet to come! 👍 pic.twitter.com/W9rths31MU

— Thierry Breton (@ThierryBreton) December 8, 2023

به گزارش خبرگزاری رویترز، توافق اخیر اتحادیه اروپا برای قانونمندسازی هوش مصنوعی، مدل‌های بنیادی همچون «چت‌‌جی‌پی‌تی» (ChatGPT) و سامانه‌های هوش مصنوعی با اهداف عمومی مانند (GPAI) را ملزم می‌کند تا پیش از عرضه به بازار، از تعهدات شفافیت پیروی کنند که این شامل تهیه اسناد فنی، تطابق با قانون کپی‌رایت اتحادیه اروپا و انتشار خلاصه‌های دقیق دربارۀ محتوای مورد استفاده برای آموزش است.

بر اساس این توافق، دولت‌ها تنها می‌توانند در مواردی همچون مواجهه با قربانیان جرایم خاص، پیشگیری از تهدید‌های واقعی، فعلی یا قابل پیش‌بینی مانند حملات تروریستی و یا جستجو برای افراد مظنون به جدی‌ترین جنایات، از نظارت بیومتریک در اماکن عمومی استفاده کنند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این توافق همچنین هرگونه دستکاری شناختی رفتاری، حذف بی‌هدف تصاویر چهره از اینترنت یا فیلم‌های دوربین‌های مداربسته و نیز سیستم‌های امتیازدهی اجتماعی و طبقه‌بندی بیومتریک برای نتیجه‌گیری در زمینه‌ عقاید سیاسی، مذهبی، فلسفی، گرایش جنسی و نژاد را ممنوع کرده است.

بر اساس این توافق، جریمه تخلفات از قوانین وضع شده بر استفاده از هوش مصنوعی، از مبلغ ۷.۵ میلیون یورو (۸.۱ میلیون دلار) یا ۱.۵ درصد گردش مالی تا ۳۵ میلیون یورو، یا ٧ درصد از گردش مالی جهانی شرکت‌های توسعه دهنده هوش مصنوعی، متغیر است.

خبرگزاری رویترز با اشاره به نگرانی‌های کشورها از خطرات هوش مصنوعی نوشته است که دولت‌ها در سرتاسر جهان به دنبال ایجاد تعادل میان مزایای این فناوری هستند که می‌تواند در مکالمات انسان‌مانند شرکت کند، به سوالات پاسخ دهد و کد‌های رایانه‌ای بنویسد.

توافق اتحادیه اروپا برای قانونمندسازی استفاده از هوش مصنوعی در حالی صورت گرفته است که شرکت‌هایی مانند «اوپن ای‌آی» (OpenAI) که مایکروسافت نیز یکی از سرمایه‌گذاران آن است، همچنان به کشف کاربرد‌های جدید فناوری خود ادامه می‌دهند که این امر همزمان تحسین‌ها و نگرانی‌هایی را برانگیخته است.