لوموند: چین مایل نیست از نفوذش بر تهران در جهت حل بحران دریای سرخ استفاده کند

به نوشتۀ روزنامۀ فرانسوی لوموند، پکن معتقد است که بحران دریای سرخ پیامد مستقیم جنگ اسرائیل و حماس، و نتیجۀ حمایت‌های بی قید و شرط آمریکا از اسرائیل است. چینی‌ها ترجیح می‌دهند وارد معرکه نشوند و در عین حال رهبری تمام کشورهایی را که دل خوشی از آمریکا ندارند، به دست گیرند. به همین دلیل نیز اشتیاقی به اعمال فشار بر ایران نشان نمی‌دهند.

وانگ یی وزیر خارجۀ چین و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن AP - Lian Yi

روزنامۀ لوموند می‌نویسد که طی مذاکرات جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا با وانگ‌یی، وزیر امور خارجۀ چین، که در روزهای ۲۶ و ۲۷ ژانویه (ده روز قبل) در بانکوک برگزار شد، طرف آمریکایی از دیپلمات کهنه‌کار چینی خواست که از نفوذ کلام خود در تهران استفاده کند تا جمهوری اسلامی مانع حملات حوثی‌های یمن در دریای سرخ شود. به کلام دیگر واشنگتن از پکن انتظار دارد که با پادرمیانی و احیاناً با اندکی اعمال فشار، مقامات ایرانی را وادار کند که به نوبۀ خود با اعمال فشار بر حوثی‌ها، حمله به کشتی‌ها را متوقف کنند.

پکن البته رسماً اعلام کرده است که «حملات علیه کشتی‌های باری باید متوقف شود و همۀ طرف‌ها باید بکوشند تا از شعله‌ور شدن بحران در منطقه جلوگیری کنند.» با اینحال هارولد تیبو، مفسر لوموند بعید می‌داند که چینی‌ها فراتر از این بیانیۀ رسمی، دست به کاری بزنند. اگرچه در اوایل بحران دریای سرخ حوثی‌ها به یک کشتی باری هنگ‌کنگی حمله کردند، اما کمی بعد متعهد شدند که به کشتی‌های روسی و چینی آسیبی نرسانند. ولی در هرصورت فعلاً چینی‌ها از فرستادن کشتی‌ به منطقه پرهیز می‌کنند.

چین به فکر حفظ تعادل میان ایران و عربستان است

با اینکه ناامنی دریای سرخ باعث شده که هزینۀ انتقال یک کانتینر از شانگهای به روتردام حدود ۱۶٠درصد گران‌تر شود، اما اقتصاد چین که بزرگترین صادرکنندۀ جهان محسوب می‌شود هنوز از این اوضاع لطمۀ زیادی نخورده است.

پکن باور دارد که مداخلۀ مستقیم در بحران جز دردسر و ضرر چیزی نخواهد داشت و به همین دلیل هیچگاه مستقیماً از حوثی‌ها و یا نقش ایران که تأمین‌کنندۀ اسلحۀ آنهاست حرفی نزده است. چین مطلقاً مایل نیست روابط با ایران را دچار مشکل کند. آنچه در حال حاضر برای پکن اهمیت دارد حفظ تعادل در روابط با ایران و عربستان سعودی است. نباید فراموش کرد که برقراری مجدد رابطۀ سیاسی میان تهران و ریاض (اسفند ۱۴٠۱) با وساطت پکن انجام گرفت که خود را نیروی محرکه و قدرت اصلی «جهان غیرآمریکایی» می‌داند.

اما حالا، نزدیک به یک سال بعد از آشتی غیرمنتظرۀ عربستان و ایران، وضعیت منطقه سخت آشفته شده و چین که به طور کلی از خطر پرهیز می‌کند، صلاح کار خود را دوری از آشوب دانسته است. چینی‌ها ترجیح می‌دهند نقش ژاندارم اقیانوس‌ها را به آمریکا واگذار کنند و خود از مهلکه کنار بمانند.

از نظر چین، بحران دریای سرخ مستقیماً به جنگ غزه مربوط است و مسبب اصلی آن نیز آمریکا و پشتیبانی بی‌دریغش از اسرائیل است. چین در این نگرش تنها نیست. اندونزی، برزیل، آفریقای جنوبی و بسیاری دیگر از کشورهایی که امروزه به «کشورهای جنوب» معروف شده‌اند و بخش بزرگی از جمعیت جهانی را در خود جای داده‌اند، در مورد جنگ اسرائیل و حماس نظر مشابه دارند و آمریکا را مسئول می‌دانند.

طبیعی است که چین می‌کوشد تا از این نگرش ضدآمریکایی حداکثر بهره را ببرد و خود را در مقام رهبر همان «کشورهای جنوب» بنشاند.

اخیراً، شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین در توصیه‌هایی به دیپلمات‌های کشورش تأکید کرد که «موضع اخلاقی چین» در جهان تقویت شده است. از نظر رهبر، چین باید از این پس در تمام مسائلی که بر «آیندۀ بشریت و هدایت جهان» تأثیرگذار است، «مواضع روشن و قاطع» اتخاذ کند و «اعتبار و نفوذ معنوی و اخلاقی» خود را در امر «متحد ساختن اکثریت قاطع جهانیان» به کار ببندد.