زمزمه‌های فیلترینگ تلگرام در آستانه انتخابات مجلس ایران
شمار کاربران نرمافزار موبایلی تلگرام در ایران در یک سال گذشته روز به روز افزایش یافته، به نظر می‌رسد گستردگی استفاده از آن در این کشور نگرانی مقامات جمهوری اسلامی را برانگیخته است.
نتشر شده در: : روزآمد شده در
روز دوشنبه، 28 مهرماه سال 1394 مدیرعامل سیستم پیام‌رسان تلگرام خبر داد که مقامات جمهوری اسلامی از آنها خواسته‌اند تجهیزات لازم برای "جاسوسی شهروندان" ایران را در اختیارشان بگذارد.
پاول دوروف با اعلام رد این درخواست از سوی مسئولان تلگرام، گفت که مقامات جمهوری اسلامی برای ساعاتی این شبکه را در ایران مسدود کردند.
هرچند اندکی بعد، تلگرام در ایران رفع فیلتر شد و شهروندان این کشور به آن دسترسی پیدا کردند و مقامات جمهوری اسلامی نیز اظهارات مسئولان تلگرام را انکار کردند.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران نیز با رد "شایعه" فیلترینگ تلگرام از سوی وزارتخانه متبوعش، گفت که اختلال پیش‌آمده، فقط مربوط به ایران نبوده و ربطی به فیلترینگ ندارد.
مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات هم مدعی شد که نامه‌ای از سوی کمیته تعیین مصادیق مجرمانه درباره فیلترکردن تلگرام دریافت نکرده بود.
اما پیش از اظهارات مدیر تلگرام درباره درخواست جاسوسی از کاربران ایرانی وب‌سایت کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران در گزارشی اعلام کرد که از نخستین روز شهریور ماه، دسترسی کاربران ایرانی به برخی از روبات‌های تلگرام مسدود شده است.
این روبات‌ها، حساب‌های مخصوصی در برنامه تلگرام هستند که می‌توانند در صورت فعال شدن به صورت خودکار به برخی درخواست‌های کاربران پاسخ دهند.
در ابتدای تابستان گذشته نیز خبری مبنی بر درخواست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای ایجاد محدودیت در دسترسی کاربران ایرانی به برخی از کاربردهای این برنامه پیام‌رسان از جمله امکان تازه تلگرام برای ساخت برخی برچسب‌ها(استیکرها) منتشر شده بود.
هرچند پس از آن محمود واعظی اعلام کرد که مدیریت تلگرام، با ارسال ایمیلی «متعهد شده که بر اساس قوانین جمهوری اسلامی فعالیت داشته باشد و استیکرهای غیراخلاقی را از شبکه خود برای کاربران ایرانی حذف کند.»
خبرگزاری ایسنا در تیرماه گذشته اعلام کرد کاربران تلگرام که در ابتدا این امکان را داشتند که حتی فایل‌های تصویری و فیلم‌ها را در مدت «چند ثانیه» ارسال کنند، در «چند ماه اخیر» برخی از آنها از «اختلالات جدی» در کار با این نرمافزار خبر می‌دهند.
از آن زمان تاکنون تلگرام هرچند گهگاه با اختلالاتی روبرو می‌شود؛ اما همچنان پرکاربر‌ترین شبکه ارتباطی موبایلی در ایران است؛ آنچنان که در روزهای گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران اعلام کرد که 13 تا 14 میلیون نفر در این کشور از این نرمافزار استفاده می‌کنند.
سایت خبری "خبرآنلاین" نیز گزارش داده که از مجموع 62 میلیون کاربر تلگرام در جهان، بیش از 38 درصد آنها یعنی در حدود 23 میلیون و 560 هزار نفر از ایران هستند.
انتخابات و افزایش نگرانی حکومت و مردم درباره تلگرام
فیلترشدن وایبر و فیس‌بوک و اختلال در شبکه‌های واتس‌آپ و اینستاگرام از یکسو، لود شدن سریع برنامه رایانه‌ای تلگرام و آسانی استفاده و امنیت این شبکه، آن را محبوب‌ایرانیان کرده است.
اما به نظر می‌رسد نگرانی و بحث درباره فیلترینگ تلگرام پایان نیافته، همچنان در هفته‌ها و ماه‌های آینده ادامه یابد و با نزدیک شدن به تاریخ انتخابات مجلس در اسفند امسال بیشتر شود.
اظهارات برخی مقامات جمهوری اسلامی در روزهای گذشته این پیش‌بینی را قوت می‌بخشد.
به عنوان نمونه حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت که دولت باید بتواند در فضای تلگرام "کانال‌هایی را که تصاویر مستهجن و غیراخلاقی" منتشر می‌کنند، پیگیری کند.
همچنین حسین اشتری، فرمانده ناجا روز دوشنبه، چهارم آبان ماه جاری با تاکید بر لزوم اشراف پلیس بر فضای مجازی در ایام انتخابات گفت: «نیروی انتظامی چه در پلیس فتا و چه در سایر بخش‌ها اگر لازم‌باشد با کسانی که قصد خارج کردن از مسیر خود را دارند، برخورد خواهد کرد.»
وی همچنین با تاکید بر عضویت پلیس در شورای عالی فضای مجازی و همچنین "کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه" یادآوری کرد که پلیس فتا (فضای تبادل اطلاعات)، فضای تلگرام را نیز در دوره انتخابات "رصد" می‌کند.
رابطه اینترنت و انتخابات
مقایسه این اظهارات با اقدامات دولت در انتخابات گذشته در زمینه محدودکردن دسترسی به اینترنت نیز تقویت‌کننده احتمال فیلترینگ کامل تلگرام در ماه‌های آتی است.
در نخستین روزهای پس از انتخابات بحث‌برانگیز ریاست جمهوری سال 1388 در ایران، شبکه اجتماعی فیس‌بوک که در آن زمان کاربران ایرانی بسیاری در آن فعالیت داشتند، از سوی حکومت مسدود شد.
پیش از آن نیز فیس‌بوک دوبار در ایران مسدود و پس از مدتی مجددا رفع فیلتر شده بود؛ اما پس از انتخابات سال 1388 با توجه به انتشار اخبار و گزارش‌های مربوط به اعتراضات در این شبکه، دیگر رفع فیلتر نشد.
در طی سال‌های گذشته و به ویژه بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، برخی مسئولان به احتمال رفع فیلترشدن فیس‌بوک اشاراتی کرده‌اند، اما این شبکه همچنان در ایران قابل دسترس نیست.
پس از مسدود شدن کامل فیس‌بوک، آرام آرام شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای موبایلی دیگر در ایران نخست بابا و سپس دچار مشکلات فراوان شدند.
از جمله نرمافزار وایبر که به گفته علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، اندکی پس از آغاز فعالیت آن در ایران بیش از 10 میلیون کاربر ایرانی را به خود جلب کرد.
همچنین براساس گزارش سایت الکسا در بهار سال جاری، نرمافزار وایبر در ایران بیشترین تعداد کاربران را داشته است.
هرچند وایبر از اردیبهشت ماه سال 1393 برای مدتی از دسترس خارج شده و پس از آن به طور مداوم دچار مشکلات دسترسی بود و کاربران دیگر مثل گذشته قادر به استفاده از آن نبودند.
با به وجود آمدن اختلال در دسترسی به وایبر، وزارت ارتباطات موضوع فیلتر یا محدود کردن دسترسی به این نرمافزار را رد کرد، اما قوه قضائیه ایران درباره لزوم فیلتر کامل این نرم‌افزارها به وزارت ارتباطات هشدار داده است.
در مهر ماه سال 1393 غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون قوه قضائیه در نامه‌ای به محمود واعظی از وی خواست تا طی یک ماه زمینه "مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‌های اجتماعی نظیر واتس‌آپ، وایبر و تانگو" از سوی وزارت ارتباطات فراهم شود.
در انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 نیز با وجود انکار مقامات درباره ارتباط میان اختلال اینترنت در ایران با ایام انتخابات، دسترسی کاربران به اینترنت در روزها و هفته‌های پیش از انتخابات چنان دچار مشکل شد و سرعت اینترنت به حدی کاهش یافت که حتی دسترسی کاربران به ایمیل‌های‌شان نیز دشوار شده بود.
این درحالی بود که علی حکیم جوادی، رئیس سازمان فن‌آوری اطلاعات پیش از آن گفته بود که " نزدیک شدن زمان انتخابات هیچ نقشی در کاهش سرعت (اینترنت) نخواهد داشت."
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید