موفقیت "جدایی نادر از سیمین" و "گشر" در فستیوال سن‌پترزبورگ

بار دیگر"جدائی نادر از سیمین" ساخته اصغر فرهادی از فیلم های دیگر پیشی گرفت و جایزه بزرگ بخش بهترین‌های "کینو فوروم"، فستیوال نوپای "سن پترزبورگ" را از آن خود کرد.فیلم خوب دیگر، "گشر" ، اولین ساخته وحید وکیلی فر نیز از تقدیر هیأت داوران بخش مسابقه ای "سرزمین های نو" برخوردار گردید.فیلم سوم، "دویدن در میان ابرها" ساخته امین فرج پور در بخش های مسابقه ای قرار نداشت اما در حین نمایش مورد استقبال قرار گرفت.

 فستیوال بین المللی فیلم "سن پترز بورگ" که برای بار دوم از روز 10 تا 15 ژوئیه برگزار شد و با هدف داشتن فستیوالی ارزشمند برای شهری زیبا و مهم در روسیه در سال گذشته به وجود آمد، طی پنج روز برگزاری، آنهم در این روزهای تابستانی که سن پترزبورگ شبهای بسیار کوتاهی دارد و از این رو ماه "شبهای سفید" نامیده می شود، توانست تماشاگران علاقمند بسیاری را به سینماها بکشاند و همه سأنس ها بیش از حد پر باشد . البته پیش تر شهر "سن پترزبورگ" ازیک فستیوال خوب مستند برخوردار بود و در کنار آن نیز معجونی به نام "فستیوال فستیوال ها" به وجود آمده بود که ربطی به آن چه یک فستیوال نامیده می شود نداشت.

گرچه صحبت از دومین برگزاری فستیوال رفت، اما در واقع می توان جشنواره امسال را اولین شماره آن نامید چرا که سال گذشته در کنار شماری گرد هم آئی وصحبت پیرامون نقش فستیوال ها و هنرمندان به مناسبت فرا رسیدن 65 امین سالگرد پایان جنگ دوم جهانی و پایان محاصره این شهر که در آن زمان "لنینگراد" نام داشت و قحطی و گرسنگی حاصل از آن حدود دو میلیون قربانی به بار آورد، فستیوال موضوع جنگ و مبارزات در سینما را برگزیده بود.از این رو نه تنها در نقاط مختلف شهر و در فضای آزاد فیلم های آرشیو شوروی سابق به نمایش در آمد، بلکه مردم این شهر به ویژه جوان تر ها توانستند با تاریخشان و از خود گذشتگی نسل پیشین آشنا شوند و همه در کنسرتهای رایگان موسیقی فیلم ها و یا موسیقی رایج در زمان جنگ و محاصره را بشنوند.

امسال فستیوال شکل حرفه ای تر و سازمان یافته تری به خود گرفته شماری رویداد و ابتکار نیز در حاشیه آن در نظر گرفته شده بود.

به همت "آندره ی پلاخوف" منتقد بنام روسی و مدیر هنری این فستیوال که در نظر داشت درهای فستیوال را به روی نوع تازه ای از سینما بگشاید و نیز یاری فرماندار این شهر خانم "والنتینا ماتوینکو"، فستیوال توانست میهمانان بیشتری را به این شهر بکشاند.

به منظور خشنود کردن آن بخش از شهروندان "سن پترزبورگ" که خواستار دیدن فیلم هائی هستند که در جهان مطرح شده اند، بخشی به نام "بهترین بهترین ها" به وجود آمد که همانگونه که از نامش بر می آید، بهترین های فستیوال های دیگر را به مسابقه میگذاشت. در کنار آن نیز یک بخش مسابقه ای دیگر به نام "سرزمین های نو" به وجود آمد که در آن فیلم های روسی و بین المللی نشان داده نشده شرکت داشتند.

از ایران فیلم های "جدائی نادر از سیمین" ساخته اصغر فرهادی در بخش مسابقه ای "بهترین بهترین ها"، "گشر" ساخته وحید وکیلی فر"در بخش"سرزمین های نو" و "دویدن درمیان ابرها" ساخته امین فرج پور در بخش "نسیمی از شرق" به نمایش در آمدند.

البته در کنار آنها بخش های مهم دیگری و از جمله مرور بر آثار "الکساندر رخویاشویلی"، کارگردان گرجی و یکی از معرفان سینمای شوروی سابق وجود داشت و "الکساندر ساکوروف"، کارگردان روسی، پس از سالها تلاش موفق شد که طی روزهای فستیوال برای سینماگران آماتور، سناریو نویس ها و فیلمبرداران مستقل ویا غیر حرفه ای جلسات بحث وگفتگو بگذارد تا بتواند سینمای روسیه را با تکنولوژیهای پیشرفته بیشتر تطبیق دهد و همچنین کار این سینماگران ناشناخته را مطرح سازد. از این رو 200 کارگردان غیر حرفه ای از 50 شهر و یازده کشور روسیه، آذربایجان، ارمنستان، روسیه سفید، قزاقستان، قرقیزستان، لتونی، اوکرائین، ازبکستان، استونی و جمهوری چک در این "اردوگاه" که "متروپلیس" نام گرفته، شرکت کردند و 115 فیلم از 500 کار ارائه شده به نمایش در آمد و یک هیأت داوری که ریاست آن را خود "ساکوروف" مبتکر این طرح بر عهده داشت قرار است فردا برندگان این ابتکار را در رده بهترین کارگردانی، بهترین سناریو و بهترین فیلم معرفی کند. طی این یک هفته این شرکت کنندگان توانستند فیلم های بخش های مسابقه ای و غیر مسابقه ای را ببینند و در سمینار ها شرکت کنند.

از "آندره ی پلاخوف" پرسیدم علاوه بر "جدائی نادر ار سیمین" که فیلم مهم امسال هم در جشنواره ها و هم بر روی اکران بود، به چه دلیل دو فیلم دیگر را برگزیده است ؟

Andrei Plakhov

او می گوید : پیش از هر چیز باید بگویم که سینمای ایران یکی از جذاب ترین سینماهای دنیاست و گرچه طی سالهای اخیر چندان در صدر نبوده ولی بازهم جذبه خود را از دست نداده است. در نتیجه فستیوالها همچنان به این سینما توجه می کنند و گاه نیز از طریق کسانی چون شما توجهشان به یک فیلم جلب می شود. طبیعتأ فیلمی چون "جدائی نادر از سیمین" که رویداد مهم در فسیتوال برلن بود و بسیار سر وصدا کرد نمی توانست از قلم بیافتد و ما افتخار نمایش آن را دربخش "بهترین بهترین ها" داریم. اما فیلم "گشر" که یکی از منتقدان کمیته گزینش فستیوال آن را برگزید، از این نظر جالب است که جنبه دیگری از سینما و جامعه ایران را نشان می دهد که ما در گذشته ندیده بودیم. و گرچه فیلم کمی کند است و شاید برای تماشاگر عادی چندان مناسب نباشد، کیفیت خود را داراست چرا که به زندگی کارگران نفت می پردازد. و از این رو ما آن را در بخش "سرزمین های نو" قرار دادیم چون که نه تنها از نظر سوژه بلکه از نظر جغرافیائی نیز جالب است.

فیلم دیگر، "دویدن در میان ابرها"، که در بخش "نسیم شرق" گنجانده شد از این نظر بسیار جالب است که مسئله مواد مخدر و استفاده از آن را نزد جوانان مطرح می سازد که برای ما تازگی داشت چون ما نمی دانستیم که این معضل به این صورت وجود دارد. این فیلم نشان داد که ایران هم همچون دیگر کشورهای جهان از این بلا بری نیست. در عین حال فیلم، فیلم خوبی نیز هست."

"آنده ی پلاخوف" سپس از هدفهای فستیوال گفت که تلاش می کند، بدون اینکه بخواهد با فستیوالهائی چون کن رقابت کند، بتواند در میان فستیوالها و رقابت شدید برای نشان دادن فیلم ها سری در میان سرها در آورد.

او می افزاید که می بایست شهر زیبائی چون "سن پترزبورگ" بتواند رویداد سینمائی مهمی داشته باشد. چون همواره مسکو در قلب همه رویداد ها قرار دارد و "سن پترزبورگ" را به گونه ای محروم کرده است. این در حالی است که در سراسر روسیه دست کم صد فستیوال وجود دارد و مردم این شهر همواره میخواستند فیلم های خوب و سطح بالا ببینند. البته به وجود آوردن یک فستیوال کار آسانی نیست چون گر چه "کینوفوروم" از بودجه خوبی برخوردار است و توانسته میهمان هایش را در بهترین هتل های شهر جا دهد، اما از نظر سالن سینما در مضیقه است. و این کمبود می بایست جبران شود وساختاری به وجود آید که تنها مختص این فستیوال نباشد و طی سال بتواند به گسترش فرهنگ سینمائی کمک کند.

"حرکت به سوی بالا" یکی از برندگان فستیوال بین المللی فیلم های مستند شهر مارسی

فیلمی از ایران به نام "حرکت به سوی بالا"،ساخته لقمان خالدی، که در میان 13 فیلم بخش اولین فیلم ها ی بیست و دومین برگزاری فسیتوال بین المللی فیلم های مستند شهر مارسی شر کت داشت و از روز 6 تا 11 ژوئیه به نمایش در آمد، جایزه اول این بخش را از آن خود کرد.

این فیلم زندگی یک رفتگر را به نام شهریار در کرمانشاه نشان می دهد که دلبسته به ادبیات است و به محض این که کتابی را در جائی پیدا می کند غرق آن می شود و دنیا، خانواده و کارش را فراموش می کند. او از همه نوع ادبیات خوشش می آید و هم آثار "جک لندن" را می خواند و هم آثار "بکت". در عین حال او به خواندن کتاب بسنده نمی کند و دائم صفحات کتابچه هایش را با داستانهائی که می سازد پر می کند. شهریار گرچه می خواهد به شغل نویسندگی نایل شود اما همه چیز و همه کس از این پیشرفت وی جلوگیری می کنند و تنها کبوتر های درقفس هستند که حاضرند به داستانهای او گوش دهند !!

لقمان خالدی از این شخصیت نمادی از رویاهای ممنوعه می سازد که همه انسانها در گیرش هستند.

در میان 20 فیلم بخش مسابقه ای بین المللی این فستیوال که از 17 کشور جهان شرکت کرده بودند، فیلمی از یک ایرانی تبار به نام "بابک افراسیابی" گنجانده شده بود که " قطری بزرگتر از پهنای نقاشی" نام داشت.

پاریس در زمان امپرسیونیست ها

بین سالهای 1850 و 1914، پاریس از قالب قدیمی خود بیرون آمد و به همت شماری از سیاستمردان و شهردار آن "هوسمان" وارد دنیای مدرن شد. از جمله فعالیت ها کشیدن بلوار های بزرگ، ساختن اپرا توسط آرشیتکت به نام آن زمان "گارنیه"، ساختن باغهای متعدد و به وجود آوردن کافه هائی بود که در آن کنسرت اجر امی شد ویا محل هائی که مردم می توانستند در آنجا برقصند. پیش از آن تاریکی، کوچه و پس وکو چه های خطرناک باعث می شد که پاریسی ها دیگر شب هنگام از خانه های خود بیرون نروند. در حالی که کشیدن این بلوارها، آوردن روشنائی به شهر و ایجاد مکان های عمومی باعث شد مردم هر چه بیشتر از خانه هایشان بیرون بیایند و شب هنگام به شهر زندگی ببخشند.

نقاشان امپرسیونیست نیز، آگاه از این تغییر، شهر را موضوع خود قرار دادند و به گونه ای تبدیل به شاهدان آن سالها شدند.

شهرداری پاریس هم اکنون در نمایشگاهی بسیار جذاب و رایگان آثار نقاشان مهمی چون "رنوآر"، "مانه"، "پیسارو"، "مونه" و "دوگا" را در کنار تصاویر و ماکت های دیگر به تماشای عموم گذاشته است. شهرداری پاریس برای برگزاری این نمایشگاه، که تا روز 30 ژوئیه ادامه خواهد داشت، 60 اثر نقاشان مهم را از موزه "اورسه" به امانت گرفته است.

جالب اینجاست که در سال 1879، طرح "ادوارد مانه" برای تزئین شهرداری پاریس که باردیگر از نو ساخته شده بود، رد شد. 130سال بعد، شهرداری پاریس به رویای این نقاش جامه عمل می پوشاند و آن آثار نقاشان امپرسیونیست را به نمایش می گذارد که شهر پاریس، توسعه و فضایش را به تصویر کشیده بودند.

هم اکنون بیش از 60.000 نفر از این نمایشگاه بازدید کرده اند و این بازدیدها ادامه دارد.

"باله شهر میامی" در چارچوب برنامه "وضعیت رقص"

با حدود پنجاه رقصنده، گروه باله شهر "میامی" که در سایه "نیویورک سیتی باله" به حیات خود ادامه می دهد وبه اندازه آن باله معروفیت ندارد، در چارچوب رویدادی که "وضعیت رقص" نام گرفته تا روز 23 ژوئیه در تآتر شاتله پاریس به هنرنمائی می پردازد.

برنامه ای که این باله اجرا می کند از این نظر جالب است که شامل باله هائی می شود که در فرانسه ناشناخته هستند. از جمله آنها "رقص چهار راه"، "در اتاق بالا" "نه ترانه فرانک سیناترا" و به ویژه باله ای است به نام "آتش پرومته" که در سال 2002 توسط "پل تایلور" به منظور ادای احترام به قربانیان دو برج نیویورک درروز 11 سپتامبر 2001 خلق شد.

حضور باله شهر "میامی" به سینماتک رقص پاریس این فرصت را داد که مروری بر آثار استادان مهم باله انجام دهد و با نمایش فیلم هائی از آنها بزرگداشت به عمل آورد. از جمله آنها فیلمی در مورد "باریشنیکف" رقصنده اسطوره ای باله است که در سال 1974 به غرب پناهنده شد و پس از آن به باله "نیویورک سیتی" پیوست.

وضعیت میراث فرهنگی و پاسداری از آنها

در روز 15 ژانویه گذشته در برنامه ی راه ابریشم صحبت از بی توجهی به میراث فرهنگی و پاسداری از محوطه های باستانی و بناهای تاریخی درایران همراه با خبرهای مربوط به بی توجهی و ویرانی محیط زیست رفت و گفته شد که این خبر ها شماری از پایبندان به این دو مقوله را نگران کرده است.

پیش از آن در خبرها همواره این پرسش مطرح می شد که آیا واقعا باستان‌شناسی ایران درخطر است؟ در نامه سرگشاده ای هم گروهی از باستان‌شناس‌ها، استادان تاریخ و فلسفه گلایه‌هایی را مطرح کردند و نوشتند که «متأسفانه اینک این سرزمین، ریشه‌ها و جغرافیای عظیم فرهنگی آن در معرضِ تهاجم، تخریب و تحقیر جماعتی بی‌بهره از آگاهی تاریخی و احساسِ ایرانی بودن قرار گرفته است». امضا کنندگان نامه به «چندپاره» کردن سازمان میراث فرهنگی و انتقال کارمندان این سازمان به شهرهای دیگر خرده گرفته این تصمیم را ناموجه و اقدامی غیرکارشناسی خوانده بودند که به باور آنان «نه تنها دست متجاوزان و سوداگران را در غارت مواریث فرهنگی، تخریب محوطه‌های باستانی و فروختن یوسف میراث کشور در بازار مکاره سود و سودا گشوده‌تر می‌کند، بلکه نهایتا میهن ما را در مواجهه با چالش‌های تاریخی، به‌شدت شکننده و آسیب‌ پذیر خواهد کرد.» آنها انتصاب مدیران غیرمتخصص را آفت سال‌های اخیر در مدیریت میراث فرهنگی کشور دانستند. امضا‌کنندگان نامه در پایان نوشته بودند : « وظیفه خود دانسته‌ایم در برابر این حرکت ناآگاهانه و تصمیمِ ویرانگر که تأسف و تأثر عمیق و نگرانی شدید ما را برانگیخته، سکوت نکنیم و ناخرسندی خود را به استحضار مقام معظم‌رهبری برسانیم تا به مسئولان و متولیان امر دستور دهند در راستای مصالح و منافع کشور از فروپاشی سازمان میراث فرهنگی جلوگیری نمایند".

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک روز پس از انتشار این نامه، در پاسخ نوشت: «چگونه و بر اساس کدامین معیار، انتقال دو معاون سازمان میراث فرهنگی به 2 استان بزرگ و تاریخی کشور به یوسفی تشبیه شده که به بازار مکاره سود و سودا برده می‌شود؟! چگونه است که تا دیروز داعیه‌دار قدمت و فرهنگ و هنر اصفهان و فارس بودید اما امروز چه شده که از دو استان تاریخی و فرهنگی بزرگ و گرانقدر کشور به‌عنوان بازار مکاره سود و سودا نام می‌برید؟!».این سازمان همچنین از افرادی که از آنها با نام «تدوین‌کنندگان و طراحان اصلی» نامه نام می برد خواست تا پاسخ دهند از کدام مدیران غیرمتخصص به‌عنوان آفت میراث فرهنگی سخن می‌گویند؟ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از این فراتر رفته خواستار بوسیدن دست مدیرانی شده بود که امضاکنندگان نامه، آنها را غیرمتخصص خوانده‌ بودند

08:44

گفت و گو با رضا مرادی غیاث آبادی، اختر- باستان شناس

از رضا مرادی غیاث آبادی، اختر-باستان شناس پرسیده بودم از چه رو این چند پارگی می تواند به حفظ آثار و محوطه های باستانی لطمه وارد سازد ؟

فستیوال موسیقی رادیو فرانس- "مونپولیه" در خدمت مردم

فستیوال موسیقی رادیو فرانس- "مونپولیه" که انواع موسیقی: کلاسیک، جاز، موسیقی ملل و دیگر موسیقی ها را در بر می گیرد 27 امین برگزاری خود را از روز 11 ژوئیه در حالی آغاز کرد که استاندار پر سر وصدا و خدمتگذار بخش دولتی منطقه "لانگ دوک روسییون" که مون پلیه در آن قرار دارد ، و چندی پیش در گذشت، از این فستیوال فستیوالی موفق و محبوب ساخته است. در نتیجه تا روز 26 ژوئیه بیش از 150 کنسرت در شهر "مون پلیه" و شهرهای دیگر این منطقه اجرا خواهد شد. اکثر این برنامه ها رایگان هستند.

"فرانکوفولی" شهر "لاروشل"

همه ساله بلا فاصله پس از پایان فستیوال سینمای شهر "لاروشل" در غرب فرانسه، یک رویداد بزرگ موسیقیائی، این شهر زیبا را با صدای موسیقی پر می کند.

امسال نیز آنچه در این جشن موسیقی، که برای 27 امین بار از روز 12 تا 16 ژوئیه برگزار شد، نظر را جلب می کرد حضور چهره های مهم و کمتر شناخته شده تر انواع ژانر های موسیقی اعم از پاپ، راک، رپ، ترانه های مردمی و جاز نبود بلکه حضور خواننده ای به نام "دیدیه سوپر"در یک کمدی موزیکال بود که نه تنها طنز پرداز است و می گوید بلد نیست آواز بخواند چون آکروبات سیرک بوده، بلکه از قصد از دکوری استفاده می کند که از آن همه بدبختی های جهان امروز می بارد. او در کلامش نیز با طنز به همه سرخوردگی ها اشاره دارد و از این روست که در آغاز باعث شگفتی بینندگان شد و سپس مورد استقبال قرار گرفت. در نتیجه شاهدان می گویند او می رود جای خالی طنز پردازان دهه 80 را پر کند که با همه چیز و همه کس سر شوخی داشتند و هیچ موضوع ممنوعه ای برایشان وجود نداشت. سنتی که برآزنده یک دمکراسی است و با بازگشت خشکه مقدسی و دولتمردانی که چندان تحمل طنز را ندارند می رفت رنگ پریده شود.