فرانسه: کرونا و بحران در بازار مواد مخدر

وزارت کشور فرانسه اعلام کرد که در دورۀ خانه‌نشینی اجباری، قاچاق مواد مخدر ٣٠ تا ۴٠درصد کاهش داشته است. اما مسئولان فرانسوی انتظار دارند که با پایان یافتن محدودیت‌های ناشی از اپیدمی کووید ١٩، بازار مواد مخدر رونق قبلی خود را باز یابد.

خانه‌نشینی در فرانسه، به شکلی کم‌سابقه بازار قاچاق مواد مخدر را دچار رکود و کسادی کرد © AFP

کسادی خرده‌فروشی مواد مخدر در خیابان‌ها و محلات مسکونی و عدم امکان خرید برای بسیاری از مصرف‌کنندگان خُرد، قطع شدن "راه حشیش" از مراکش به فرانسه و همچنین توقف ارتباط هوایی میان "گویان" و فرانسه که یکی از شاهراه‌های کوکائین محسوب می‌شود، از جمله دلایل رکود قاچاق مواد مخدر است.

بدین ترتیب، ۵۵ روز خانه‌نشینی در فرانسه، به شکلی کم‌سابقه بازار قاچاق مواد مخدر را دچار رکود و کسادی کرد. به گفتۀ مسئولان فرانسوی در این بازار سالانه دست کم ٣ میلیارد یورو دست به دست می‌شود.

روز جمعه ١۵ مه/٢۶ اردیبهشت، خانم استفانی شِربونیه رئیس مرکز مبارزه با مواد مخدر  توضیح داد که بازار قاچاق و میزان کاهش آن بر اساس عوامل مختلف ارزیابی می‌شود: مقدار موادّ کشف‌شده، آمار جرائم و موارد خلاف که توسط پلیس گزارش می‌شود و البته اطلاعات غیررسمی (یا پنهانی) که به دست نیروهای امنیتی و اطلاعاتی می‌رسد، همه در برآوردهای مرکز مبارزه با مواد مخدر منظور می‌شود.

اختلال در شبکۀ قاچاق

به گفتۀ استفانی شِربونیه که از چند ماه قبل رهبری مبارزه با مواد مخدر را به عهده گرفته، وضعیت اضطراری ناشی از اپیدمی، قاچاقچیان را "گیج و بهت‌زده" کرد و نوعی بی‌نظمی و از هم‌پاشیدگی نزد آنها به وجود آمد. گسستگی در روند تدارکات و "نرسیدن جنس" به دست توزیع‌کنندگان خُرد باعث شد که تمامی سازماندهی مسئولان قاچاق مختل شود.

وضعیت اخیر به مرکز مبارزه با مواد مخدر فرانسه امکان داد که میزان ذخیرۀ قاچاقچیان را ارزیابی کند. به گفتۀ خانم شِربونیه به نظر می‌رسد که به طور معمول، گردانندگان بازار قاچاق معادل ١٠ روز فروش را دخیره دارند. اما با گذشت این ده روز و ادامۀ خانه‌نشینی، بازار مواد مخدر به شدت دچار کمبود شد و در نتیجه قیمت‌ها به سرعت بالا رفت. به عنوان مثل قیمت حشیش از ٣٠ تا ۶٠درصد افزایش یافت. به گفتۀ یک مأمور پلیس که در حومۀ پایتخت به کار مشغول است، بهای یک تخته حشیش که قبلاً بین ١۵ تا ٢٠ یورو فروخته می‌شد به ۴٠ یورو رسید.

فروش از طریق شبکه‌های اجتماعی

اما به رغم اختلال بازار قاچاق، گردانندگان آن توانستند شیوه‌های تازه‌ای برای ادامۀ فعالیت ابداع کنند. یکی از تغییرات مهم، افزایش ناگهانی فروش از طریق شبکه‌های اجتماعی است. همچنین کشت گیاه شاهدانه (ماری‌جوانا) در ابعاد محلی رواج بیشتری یافت. به گفتۀ مقامات فرانسوی، اینک قاچاق مواد مخدر بر اساس الگوی سفارش و تحویل از طریق شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. در برخی موارد نیز عامل فروش از خیابان و کوچه به داخل یک آپارتمان مسکونی نقل مکان کرده و مشتریان به وی رجوع می‌کنند. در عین حال، قاچاقچیان عمده همچنان برای وارد کردن مواد مخدر به کشور تلاش‌هایی می‌کنند. سه هفته قبل، یک محمولۀ ۶۵٠ کیلویی حشیش در نزدیکی شهر لیون کشف شد.

انقباض بازار مواد مخدر، تشدید رقابت و افزایش ناگهانی خشونت را نیز به همراه داشته است. شب گذشته – پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت/ ۱۴ مه – یک جوان ٢۵ ساله در جنوب شهر مارسی به ضرب گلوله کشته شد. قتل وی در نزدیکی یکی از "مراکز فروش" صورت گرفته است. طی ماه گذشته (آوریل)، در شهر رِن، سه مورد اقدام برای تسویه حساب‌های گروهی دیده شد که در پی آن ده نفر از خلاف‌کاران بازداشت شدند.

خانم استفانی شِربونیه معتقد است که تغییرات و نوسانات دورۀ اپیدمی باعث شده که اطلاعات پرارزشی در جهت مبارزه با مواد مخدر به دست مسئولان فرانسوی برسد.