فرانسه: «رای‌گیری مردمی» برای گزینش نامزد چپ در انتخابات ریاست جمهوری، سردرگمی هواخواهان را بیشتر کرد

«رای‌گیری مردمی» که بدون حمایت احزاب اصلی این جناح و به ابتکار شماری از رای دهندگان چپ سازمان داده و برگزار شد، هر چند به گزینش کریستیَن توبیرا، وزیر پیشین دادگستری، برای انتخابات آیندۀ ریاست جمهوری انجامید، اما چنانکه پیش‌بینی می‌شد، به هدف اصلی که یکپارچه کردن چپ و پرهیز از پراکنده شدن آراء در انتخابات پیش روست دست نیافت. سه نامزد سرشناس دیگر چنانکه از پیش اعلام کرده بودند و اینک نیز بر آن تاکید می‌کنند، کارزار خود را رها نخواهند کرد و این چنین رقیب نامزد برگزیده خواهند ماند.

کریستیَن توبیرا، وزیر پیشین دادگستری فرانسه و نامزد انتخابات آیندۀ ریاست جمهوری این کشور AP - Kamil Zihnioglu

نیروهای چپ فرانسه چند پارچه در انتخابات آینده ریاست جمهوری که دور اول آن در روز ۱۰ آوریل، هفتاد روز دیگر، برگزار می‌شود، شرکت خواهند کرد. هر چند هنوز شمار رسمی و قطعی آنها معلوم نیست، اما هم اکنون دستکم پنج نامزد در جناح چپ با یکدیگر رقابت می‌کنند. نظر سنجی‌ها، با همۀ احتیاطی که در بارۀ آنها باید در نظر داشت، از این حکایت دارد که هیچیک از نامزدهای چپ به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری راه نخواهد یافت.

خانم کریستیَن توبیرا، پیروز «رای‌گیری مردمی»، در حال حاضر بر پایۀ کلیۀ نظرسنجی‌ها، در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری بیش از ۵ درصد آراء را بدست نخواهد آورد. بر همین اساس، ژان لوک ملانشون، رهبر حزب «فرانسۀ نافرمان» حدود ۱۰ درصد، یانیک ژادو، نامزد اکولوژیست (طرفداران محیط زیست) حدود ٧ درصد و خانم اَن ایدالگو، نامزد حزب سوسیالیست حدود ۳ درصد آراء را نصیب خود خواهند کرد. آراء فَبیَن روسل، نامزد حزب کمونیست، حتی از ٢ درصد نیز فراتر نخواهد رفت. چند نامزد چپ افراطی نیز، که البته برگزارگنندگانِ «رای گیری مردمی» آنان را در سیاهۀ خود قرار نداده و در یکپارچه کردن چپ امیدی به آنان نبسته بودند، هر یک بین نیم تا یک درصد آراء را از آن خود خواهند کرد.

اگر برگزارکنندگان «رای گیری مردمی» خود را گروهی از رای دهندگان چپ می‌دانند که سر خورده از پراکندگی این جناح و تعدد نامزدهای آن دست بکار شده‌اند تا چپ را از فروپاشی نجات دهند، نامزدهای نیروهای اصلی چپ که نامشان در این سیاهه گذاشته بود، بدان نپیوسته و پیش از برگزاری بی‌اعتنائی خود را به نتایج آن اعلام کرده بودند.

بگفتۀ بسیاری، هستۀ مرکزی برگزارکنندگان این رای گیری از طرفداران کریستیَن توبیرا و هواخواهان ساندرین روسو، نامزد شکست خورده در انتخابات درون حزبی اکولوژیست‌ها تشکیل شده و هدف اساسی از سازمان دادن آن به میدان آوردن وزیر پیشین دادگستری و بیرون راندن دیگر نامزدها بوده است. اگر این نگرش درست باشد، تیر آنان به نشان ننشسته و نتیجه وارونه به بار آورده است. ژان لوک ملانشون، یانیک ژادو و ان ایدالگو چنانکه پیشاپیش گفته بودند، در پی اعلام نتیجۀ رای‌گیری، یکبار دیگر بر بیگانه بودن خود با آن تاکید کردند.

هر چند ٤۶٧٠٠٠ نفر برای شرکت در این رای‌گیری ثبت نام کرده و اندکی بیش از ٨٤ درصد آنان پای صندوق رفتند، ابهام در بارۀ سرنوشت آن جای خود را به یقین داد و آشکار شد که این اقدام نه تنها مشکل چپ را از سر راه برنمی‌دارد، بلکه با افزودن یک نامزد دیگر، «مانع» تازه‌ای در این زمینه می‌آفریند.

حیرت انگیز است که بر اساس نظرسنجی‌ها، نخستین مطالبات شهروندان فرانسوی افزایش قدرت خرید، توجه به مخاطرات اقلیمی و عدالت اجتماعی است، اما احزاب چپ و طرفدار محیط زیست که منادیان سنتی و اصلی این ارزش‌ها بشمار می‌روند، چنان از هم گسیخته و فروپاشیده‌اند که توانائی پاسخ گفتن به رای دهندگان خود را ندارند.

جناح چپ اینک دیگر برای یکپارچه کردن نیروهائی که هر یک به دلیلی خود را راهبر می‌داند و دیگر نیروها را رهرو می‌خواهد، به سبب تنگی وقت در تنگنا قرار گرفته و فرصتی پیش رو ندارد. این بن بست با این حال یکباره پدیدار نشده است. حزب سوسیالیست فرانسه، پس از شکست سنگین خود در آخرین انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی، کوشش چندانی برای بازسازی خود نکرده و خیل رای دهندگان سنتی خود را بسوی احزاب دیگر رانده است. این حزب نیازمند بازآفرینی خویش است، اما سنگینی آسیب شکست پنج سال گذشته هنوز فرصت این بیداری و دست بکار شدن را به رهبران آن نداده است. حزب کمونیست در سراشیب فروپاشی شتاب بیشتر گرفته، حزب فرانسه نافرمان، رویکرد عوام فریبانۀ افراطی را، خوش خیالانه راه جلب قشرهای آسیب پذیر پنداشته که بیشتر به راست افراطی روی آورده‌اند و حزب طرفدار محیط زیست، از پر کردن شکاف میان میانه روها و گزاف گرایان خود بازمانده است.

«رای گیری مردمی» که از حمایت نامزدهای احزاب چپ برخوردار نشد، تنها بر پایۀ خوش خیالی به اجرا گذاشته شد. کریستین توبیرا، نامزد پیروز در این رای گیری گروگان برنامۀ سازمان دهندگان آن است. برنامه‌ای که برای حزب سوسیالیست افراطی و برای دیگر احزاب چپ ناکافی است و بنابراین نمی‌تواند رای دهندگان آنها را به صورت گسترده به خود بکشاند.

بسیاری بر این باورند که برخی از نامزدهای چپ ناگزیر خواهند شد پیش از برگزاری انتخابات، از کارزار دست بردارند و میدان به رقبای خود در همین جناح بسپارند. در حال حاضر، هر یک از آنها در انتظار کناره گیری دیگری است.