هجو استبداد؛ به مناسبت درگذشت احمد فواد نجم، شاعر مردمی مصر

در تظاهرات مردم مصر که به سرنگونی حسنی مبارک منجر شد، احمد فؤاد نجم هم در میدان تحریر حضور داشت. او که نماد شعر متعهد و اعتراضی در جهان عرب بود، سه‌شنبه گذشته در هشتاد و چهارسالگی در قاهره درگذشت. یوسف عزیزی بنی‌طرف، نویسنده و منتقد ادبی در لندن، و محمد جواهرکلام، مترجم و پژوهشگر ادبیات عرب مقیم تهران در گفت‌وگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه درباره این شاعر بزرگ مصری می‌گویند.

احمد فواد نجم

فواد احمد نجم در کشورهای غربی همچون فرانسه شیفتگانی مثل لوئی آراگون داشت، سال ها نماینده سازمان ملل در کشورهای فقیر بود و در هلند نیز به تازگی جایزه سال 2013 شاهزاده کلاوس را دریافت کرد.

محمد جواهرکلام، مترجم و پژوهشگر ادبیات عرب در تهران، احمد فواد نجم را با ابوالقاسم شابی، شاعر بزرگ تونسی مقایسه می کند و دلیل مخالفت رژیم‌های جهان عرب با احمد فواد نجم را هجو موجود در اشعار این شاعر می‌داند.

همچنین یوسف عزیزی بنی طرف در این برنامه به پیشینه شاعری احمد فواد نجم و چگونگی به شهرت رسیدن وی می‌پردازد و می گوید شعر احمد فواد نجم، به دلیل فرم و محتوایی که داشت نه تنها در کشور خود شاعر اثرگذار بود، بلکه مرزهای مصر را نیز درنوردید.

در بخش دیگری از این برنامه، محمد جواهرکلام تأکید می کند با وجود شاعرانی همچون احمد فواد نجم، به نظر می رسد در مصر معاصر، داستان نویسی از شعر سبقت گرفته است.

همچنین جواهرکلام به وضعیت ترجمه ادبیات معاصر عرب به فارسی در سال های اخیر در ایران ،می پردازد.

اما چرا علی‌رغم جهان‌شمولی دنیای شعری احمد فواد نجم، اشعار این شاعر به فارسی ترجمه نشده است؟ محمد جواهر کلام، و یوسف عزیزی بنی طرف هر دو معتقدند که لهجه عامیانه، مانع از ترجمه اشعار احمد فواد نجم به فارسی شده است

یوسف عزیزی بنی طرف در این برنامه به این پرسش نیز پاسخ می‌دهد که اگر شعر احمد فواد نجم به فارسی ترجمه شود، آیا همان میزان تأثیر را خواهد گذاشت؟