روز بین‌المللی زنان: فرنوش امینی، هنرمندی که آثارش متاثر از «تبعیض و خشونت علیه زنان» است
نتشر شده در:
گوش کنید - ۱۲:۲۱
روز هشتم مارس، به نام روز بین‌المللی زنان نام‌گذاری شده است. بیش از یک قرن است، روز جهانی زنان، برابر با هشتم مارس، بدون توجه به گرایشات سیاسی و فکری و ایدئولوژیکی، یادآور یک جنبش فراگیر اجتماعی است که تمرکز آن بر دفاع از حقوق زنان است.
در سراسر جهان، روز جهانی زنان به منظور دفاع از حقوق این بخش از جامعه، با مراسم گوناگونی گرامی داشته شده و دستاوردهای مربوط به حوزه زنان به این مناسبت معرفی می‌شود.
در کشورهای مختلف، مراسم‌هایی همزمان با روز جهانی زنان و یادآوری خشونتی که علیه زنان اعمال می‌شود، بطور آزادانه با پرپایی نمایشگاه‌ها یا حضور در خیابان برگزار می‌شود.
اما در ایران، بزرگداشت روز جهانی زنان، توسط فعالان مدنی، به منظور یادآوری نابرابری‌ها علیه زنان، با محدودیت و برخوردهای امنیتی مواجه می‌شود. فراموش نمی‌کنیم روزی را که سیمین بهبهانی، شاعر برجسته ایرانی، که به همراه گروهی از فعالان مدنی و حقوق زنان در تهران مورد ضرب و شتم نیروهای امنیتی قرار گرفت و در شعری پس از این واقعه، گفت:
در ره منزل لیلی چه خطرهاست به جان شرط اول قدم آن است که مجنون باشی
برای یادآوری نابرابری‌ها علیه زنان، چه زبانی گویاتر از زبان شعر و زبان هنر است. به ویژه اینکه زبان هنر، به مرزهای زبان و کلام نیز محدود نبوده و محملی برای بیان اندیشه‌های هنرمند و انتقال پیام اوست.
فرنوش امینی مقدم، هنرمند ایرانی ساکن بریتانیا و فارغ‌التحصیل آکادمی هنر لندن، هنرمندی است که در عرصه یادآوری خشونت علیه زنان، به ویژه زنان کشورش آثار ارزشمندی خلق کرده است و موفق به کسب جوایز معتبر حقوق بشری شده است.
آثار فرنوش امینی، هنرمند در حوزه آثار تجسمی، از انقلاب ایران، جنگ و تاثیر مذهب و سیاست، الهام گرفته است.
این هنرمند ایرانی‌تبار، در خلق آثار هنری خود، از مواد طبیعی و صنعتی، از موی طبیعی، پر، گِل تا فلز و قیر و بتون، از پارچه تا یخ و سرامیک در فعالیت هنری خود، اجرا (پرفورمنس)، چیدمان و مجسمه بهره می‌گیرد.
آمیختگی مواد طبیعی و صنعتی، با استفاده از نمادهای دینی، فرهنگی و اجتماعی از ویژگی‌های آثار هنری فرنوش امینی است که قصد دارد ذهن پرسشگر بیننده را به سوی وقایع جامعه هدایت کند.
فرنوش امینی، در گفتگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه، به مناسبت روز جهانی زن، درباره انگیزه‌ی خود در گرایش به سوی یادآوری خشونت علیه زنان در آثار هنریش توضیح می‌دهد و بر این باور است که وقوع انقلاب در ایران و اتفاقات پس از آن، از جمله برخوردهای خشن با زنانی که مایل به استفاده از پوشش‌های اجباری مذهبی نبودند، همچنین فضای سنتی حاکم در برخی از خانواده‌های ایرانی، وجود نابرابری میان فرزندان پسر و دختر، در عین حال موضوعاتی همچون زنده به گور کردن دختران در دوران پیش از اسلام تا کشف حجاب در دوران معاصر، که نشان از عدم انتخاب زنان و عدم توجه به وجود زنان است، انگیزه وی برای خلق آثاری شده است نشاندهنده وضعیت زنان در جامعه است.
فرنوش امینی، در بخش دیگری از این گفتگو، با اشاره به اینکه در آثارش از مشکلات زنان در سطوح خانوادگی تاثیر گرفته است اما در عین حال در خلق آثار هنری خود بیشتر بر روی موضوعات بیرونی و اجتماعی متمرکز است، تاکید می‌کند که با به تصویر کشیدن، خلق و اجراء این آثار تجسمی قصد دارد تصویری ماندگار در ذهن پرسشگرِ بیننده ایجاد کند.
او تاثیر هنر و آثار هنری را در مقایسه با آنچه که به طور معمول در رسانه‌ها و نشریات از برخی موضوعات اجتماعی نقل می‌شوند، دارای اثری ماندگارتر در ذهن بیینده ارزیابی می‌کند که در عین حال می‌تواند به طرح معمایی در ذهن منجر شود که باید بدنبال پرسش آن بود.
فرنوش امینی، که در آثار هنری خود دغدغه زنان را دارد، در سطح کشورهای اروپایی نمایشگاه‌هایی از آثار هنری خود برگزار کرده است و برخورد بیننده‌ی خارجی با آثارش را که متاثر از برخی سنت‌ها در کشورهایی مانند ایران و افغانستان است، برخوردی همراه با ترس و شگفتی می‌داند که پس از برخورد با این آثار درمی‌یابند که از وجود چنین اتفاقات تاسف‌باری، همچون سنگسار زنان، در جوامعی دورتر بی‌خبر هستند.
یکی از پرطرفدارترین آثار خلق شده توسط فرنوش امینی، خلق اثری در مورد سنگسار زنان بود که مورد توجه نهادهای حقوق‌بشری از جمله جشنواره «اشتیاق آزادی» قرار گرفت، اثری که متاثر از تصویری از مراسم سنگسار یک زن در افغانستان است، تصویری که تاثیری عمیق و ناگوار در ذهن این هنرمند بر جای گذارده بود.
فرنوش امینی، که در آثار خود سعی دارد مرزهای فیزیکی میان کشورها و ملیت‌ها را بشکند، درعین وجود مرزها و سدهای ذهنی را نیز عامل عدم پیشرفت می‌داند، محدودیتی که انسان را به حال معلق در دنیایی ناشناخته باقی می‌گذارد.
مشروح گفتگو با فرنوش امینی از طریق فایل صوتی و پادکست در دسترس قرار دارد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید