پاریس سفیر ایران را احضار کرد: هشدار و اعتراض نسبت به وضعیت فریبا عادلخواه و سایر پژوهشگران زندانی

روز جمعه ٢٧ دسامبر/۶ دی، وزارت امور خارجۀ فرانسه با احضار بهرام قاسمی سفیر ایران در پاریس، نسبت به ادامۀ بازداشت فریبا عادلخواه و رولان مارشال، دو پژوهشگر دانشگاه‌های فرانسه، شدیداً اعتراض کرد. فرانسه قبلاً نیز در این مورد به تهران اعتراض کرده بود اما این بار، وزارت خارجۀ فرانسه ادامۀ بازداشت فریبا عادلخواه و رولان مارشال را غیرقابل تحمل خوانده و تأکید کرده است که هر دو نفر باید بدون وقفه آزاد شوند.

رولان مارشال که هیچ ارتباطی با ایران ندارد و دربارۀ آفریقا تحقیق می‌کند، ظاهراً فقط به خاطر آشنایی و نزدیکی با فریبا عادلخواه به ایران سفر کرده بود.

اما اعتراض مجدد وزارت خارجۀ فرانسه چند روز بعد از آن اعلام می‌شود که خبر اعتصاب غذای فریبا عادلخواه  همراه با یک پژوهشگر استرالیایی زندانی، از درون زندان، به دنیای خارج "درز کرد".

«مرکز مطالعات روابط بین‌الملل» وابسته به بنیاد علوم سیاسی پاریس، با اشاره به آغاز اعتصاب غذای فریبا عادلخواه و کایلی مور گیلبرت استرالیایی، همبستگی خود را با این دو پژوهشگر و نیز با رولان مارشال، محقق برجستۀ دیگر فرانسوی که وی نیز در ایران زندانی است و با همۀ دیگر زندانیانی که قربانی «رفتار خودسرانه» شده‌اند اعلام داشت. در همین حال کمیتۀ دانشگاهی حمایت از آزادی پژوهشگران فرانسوی در پاریس نسبت به نتایج این اعتصاب غذا هشدار داد و رژیم ایران را مسئول آن دانست.

ژان فرانسوا بَیَر و بئاتریس ایبو، همکاران فریبا عادلخواه در این مرکز، از سوی کمیتۀ حمایت از وی نسبت به نتایج اعتصاب غذای این دو پژوهشگر هشدار داده و نوشته‌اند که «کوشش‌های دیپلماتیک صورت‌گرفته به منظور کسب آزادی آنها، تا کنون نتیجه‌بخش نبوده است». ژان فرانسوا بَیَر و بئاتریس ایبو با اشاره به انتقال پروندۀ آنان به دادگاه انقلاب، نسبت به حبس بی‌انتهای آنان، چنانکه تا کنون دربارۀ شمار دیگری از دانشگاهیان غربی انجام گرفته، ابراز نگرانی می‌کنند.
این دو یادآوری می‌کنند که با اتکا به آشنائی دراز مدت با فریبا عادلخواه و روحیۀ وی ، نگران آنند که «او برای دفاع از آزادی خود، آزادی حرفۀ خود و حیثیت خویش، [با پیگیری این اعتصاب غذا] تا پای مرگ پیش رود».

ژان فرانسوا بَیَر و بئاتریس ایبو در نوشتۀ خود که لوموند آنرا منتشر کرده است این اعتصاب غذا را «فراخوانی برای کسب آزادی خود، برای حمایت از آزادی علم، آزادی اندیشه و بنابراین آزادی انسان» می‌دانند. آنان به مقامات ایران یادآوری می‌کنند که دیگر بهانه‌هائی نظیر اختلاف و مبارزه میان دو جناح برای توجیه ادامۀ حبس آنان و جلوگیری از نشان دادن «مهربانی» جناح موسوم به «میانه رو» قابل قبول نیست. آنان تأکید می‌کنند که ایران یک کشور واحد است «که سپاه پاسداران نیز یکی از نهادهای رسمی کشور است که زیر فرمان رهبر انقلاب و شورای تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی قرار دارد» و بنابراین آزادی فریبا عادلخواه و رولان مارشال «و نیز مسئولیت مرگ آنان» بر عهدۀ نظام است.

«فریبا عادلخواه» مردم شناس ایرانی- فرانسوی، و «کیلی مور گیلبرت»، پژوهشگر استرالیائی متخصص خاورمیانه که به اتهام «جاسوسی» در ایران دستگیر و در زندان اوین بسر می‌برند، با انتشار نامه‌ای اعلام کردند که از روز سه‌شنبه ٢٤ دسامبر برای اعتراض به شرایط خود یک اعتصاب غذای خشک را آغاز کرده‌اند. این اعتصاب بنوشتۀ آنان برای اعتراض به «نقض مکرر حقوق ابتدائی» و تحمیل «شکنجه‌های روانی» بر آنان انجام می‌گیرد.

فریبا عادلخواه و کایلی مور گیلبرت در نامۀ خود که مخفیانه از زندان اوین خارج شده است تاکید می‌کنند که این اعتصاب غذا برای اعتراض به موقعیت «همۀ پژوهشگرانی صورت می‌گیرد که در ایران و خاورمیانه به دلیل انجام کار خود ناعادلانه به حبس افتاده‌اند».

بنوشتۀ لوموند، روزنامۀ بزرگ عصر پاریس، بر اساس اخبار دریافت‌شده از ایران، دیگر زندانیان زن در اوین نیز برای اعلام همبستگی خود با این دو پژوهشگر، در روزهای گذشته دست به اعتصاب غذای موردی زده‌اند.

دستگیری شهروندان خارجی و یا ایرانیان دو تابعیتی در ایران از روش‌های معمول جمهوری اسلامی برای فشار بر کشورهای دیگر و بدست آوردن برخی مطالبات و از جمله کسب آزادی شهروندان ایرانی نزدیک به رژیم تلقی می‌شود.

دستگیری فریبا عادلخواه و رولان مارشال در ایران، در پی بازداشت جلال روح‌الله نژاد یک شهروند ایرانی در نیس، در فوریۀ گذشته صورت گرفت. این مهندس ایرانی که تهران خواستار آزادی وی است، از سوی آمریکا به صدور تجهیزات حساسِ الکترومغناطیسی ریزموج از این کشور به ایران متهم شده و واشینگتن نیز خواستار استرداد وی گردیده است. این تجهیزات، بگفتۀ آمریکا، در زمرۀ تحریم‌های این کشور علیۀ ایران قرار دارد.  

فریبا عادلخواه که به جمع آوری پنهانی اطلاعات و بر این پایه به «جاسوسی» متهم گردیده در ١٧ خرداد ماه گذشته در تهران در خانۀ خود دستگیر گردید. همان روز پژوهشگر دیگر فرانسوی، رولان مارشال، متخصص شناخته شدۀ شاخ آفریقا و از همکاران نزدیک فریبا عادلخواه در بنیاد مطالعات علوم سیاسی پاریس که برای دیدار او به تهران سفر کرده بود، در فرودگاه بازداشت شد.

فریبا عادلخواه در رشته جامعه‌شناسی در دانشگاه استراسبورگ در شرق فرانسه آموزش دیده و دکترای خود را در «مردم شناسی اجتماعی و قوم شناسی» از مدرسه «مطالعات عالی علوم اجتماعی» در پاریس دریافت کرده است و پژوهش‌های وی عمدتاً درباره مسائل زنان و دیگر آسیب‌ها و پدیده‌های اجتماعی در افغانستان و ایران بوده است.

کایلی مور-گیلبرت شهروند استرالیایی استادیار دانشگاه ملبورن و کارشناس مسائل سیاسی در امور خاورمیانه و کشورهای حاشیه خلیج فارس و دانش‌آموخته دانشگاه کمبریج است و علاوه بر شهروندی استرالیا، دارای تابعیت بریتانیایی نیز است. وی ١۵ ماه پیش بازداشت و در زندان اوین به سر می‌برد.