تیم ملی فوتبال پرتغال در سال ۱۹۲۱ تشکیل شد و نخستین بار در هشتمین جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۶۶ درخشید. پس از آن رو به افول گذاشت و ۱۸ سال جز شکست و ناکامی ندید. از ۱۹۸۴ دوباره جان گرفت، اما هرگز به مقام قهرمانی در سطح جهانی نرسید. قهرمانی جام فوتبال ملت‌های اروپا ۲۰۱۶، چرخشگاهی در تاریخ این تیم کهنسال است. این جام از ۱۹۶۰ هرچهار سال یک بار برگزار می‌شود.
تیم ملی فوتبال پرتغال با پیروزی بر تیم ملی فرانسه برای نخستین بار به مقام قهرمانی جام ملت‌های اروپا رسید. این تیم که یکی از تیم‌های کهنسال اروپاست و به زودی صد ساله خواهد شد، تاکنون به چنین مقامی در سطح جهانی دست نیافته بود و از ۴۱ سال پیش تاکنون نتوانسته بود بر تیم ملی فرانسه پیروز شود. با توجه به اهمیتی که فوتبال در جهان امروز پیدا کرده و تأثیری که رقابت‌های قاره‌ای و جهانی این ورزش تیمی در حیات اجتماعی و اقتصادی جامعه‌ها می‌گذارند، با گوشۀ چشمی به تاریخچۀ فوتبال، نظری به گذشتۀ تیم ملی پرتغال می‌افکنیم.
پیشینۀ فوتبال را به یونان و روم باستان می‌رسانند. در بعضی منابع چینی نیز از نوعی بازی با توپ و پا سخن گفته‌اند که در زمان فرمانروایی سلسلۀ هان در قرن دوم پیش از میلاد در چین معمول بوده و گویا همانندی‌هایی با فوتبال کنونی داشته است. بعضی‌ها نیز نیای فوتبال را بازی «سول» فرانسوی می‌دانند که نوعی بازی تیمی بوده و بیشتر به راگبی شباهت داشته و در دورۀ حاکمیت رژیم کهن در فرانسه یعنی پیش از انقلاب در قرن‌های هفدهم و هیجدهم در پیکاردی و نورماندی رایج بوده است. اما آنچه زیر عنوان فوتبال به صورت کنونی‌اش می‌شناسیم در قرن نوزدهم در بریتانیای کبیر پدید آمد و خیلی زود در اروپا و آمریکای جنوبی معمول شد و از اواخر قرن نوزدهم به بسیاری از کشورهای جهان راه یافت و در قرن بیستم به ورزشی مردمی و همه‌پسند تبدیل شد.
در سال ۱۹۰۴ نمایندگان هفت کشور اروپایی، فدراسیون بین‌المللی فوتبال یا فیفا را در پاریس بنیان گذاشتند. این نهاد ورزشی نخستین جام جهانی فوتبال را در سال ۱۹۳۰ در مونته‌ویدئو، پایتخت کشور اوروگوئه، با شرکت سیزده تیم ملی برگزار کرد. در آن جام جهانی از قارۀ اروپا تیم‌های ملیِ تنها چهار کشور فرانسه، بلژیک، رومانی و یوگسلاوی شرکت داشتند. در آن سال تیم ملی پرتغال هنوز به آن درجه از ورزیدگی نرسیده بود که به رقابت‌های بین‌المللی راه یابد.
فدراسیون فوتبال پرتغال زیر عنوان «اتحادیۀ فوتبال پرتغال» به ابتکار سه انجمن منطقه‌ای فوتبالِ آن کشور در سال ۱۹۱۴ میلادی تأسیس شد. یکی از هدف‌های فوری آن تشکیل تیم ملی پرتغال برای شرکت در رقابت‌های جهانی بود. اما چون آن کشور در سال ۱۹۱۶ وارد جنگ جهانی اول شد، فدراسیون فوتبال پرتغال نتوانست به آرزوی خود به موقع جامۀ عمل بپوشاند. سرانجام، در سال ۱۹۲۱ تیم ملی فوتبال پرتغال تشکیل شد و در ۱۸ دسامبر همان سال در نخستین مسابقۀ رسمی در مادرید با نتیجۀ ۳ بر ۱ از تیم ملی اسپانیا شکست خورد.
تیم ملی فوتبال پرتغال نخستین بار در هشتمین جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۶۶ درخشید. در آن جام جهانی که در انگلستان برگزار شد، پرتغال توانست برزیل را که دو بار قهرمان جهان شده بود حذف کند، اما در بازی نیمه نهایی از تیم انگلستان شکست خورد. یکی از بازیکنان نامدار تیم پرتغال در آن سال اُزه‌بیو، معروف به پلنگ سیاه بود که در سال ۲۰۱۴ یعنی دوسالِ پیش در سن ۷۱ سالگی در لیسبون درگذشت. او را یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان می‌دانند.
تیم ملی فوتبال پرتغال پس از جام جهانی ۱۹۶۶ انگلستان رو به افول گذاشت. در مرحلۀ مقدماتی جام ملت‌های اروپا ۱۹۶۸ حذف شد. در مرحلۀ مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۰ مکزیک از دور خارج شد. در مرحلۀ مقدماتی جام ملت‌های اروپا ۱۹۷۲ نیز حذف شد. در نهم ژوئیۀ همان سال، در فینال بازی‌های جام استقلال برزیل در ریودو ژانیرو از تیم ملی برزیل شکست خورد. در مرحلۀ مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ و جام ملت‌های اروپا ۱۹۷۶ حذف شد. در مرحلۀ مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۸ به لهستان باخت. به جام ملت‌های اروپا ۱۹۸۰ راه نیافت. در مرحلۀ مقدماتی جام جهانی ۱۹۸۲ نیز حذف شد.
این تیم سرانجام پس از ۱۸ سال شکست و تلخکامی، به بازی‌های جام ملت‌های اروپایی ۱۹۸۴ که در فرانسه برگزار شد، راه یافت و درست مانند جام جهانی ۱۹۶۶ در مرحلۀ نیمه نهایی از تیم کشور میزبان شکست خورد. به بازی‌های جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک راه یافت، اما در ردۀ آخر گروه خود قرار گرفت. به مراحل نهایی جام ملت‌های اروپا ۱۹۸۸ و ۱۹۹۲ نیز نرسید. در ۱۹۹۰ ، ۱۹۹۴ و ۱۹۹۸ نتوانست به بازی‌های جام جهانی راه پیدا کند.
در جام ملت‌های اروپا سال ۲۰۰۰ در مرحلۀ نیمه نهایی از فرانسه شکست خورد. در جام جهانی ۲۰۰۲ در ردۀ سوم گروه خود قرار گرفت. در جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ که در ۸ شهر پرتغال برگزار شد، در بازی فینال با نتیجۀ ۲ بر ۱ به یونان باخت. در جام جهانی ۲۰۰۶ در آلمان در مرحلۀ نیمه نهایی از فرانسه شکست خورد و سرانجام به مقام چهارم رسید. در جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۸ در مرحلۀ یک چهارم نهایی به آلمان باخت و از دور خارج شد. در جام جهانی ۲۰۱۰ که در آفریقای جنوبی برگزار شد در دور دوم از اسپانیا شکست خورد. در جام ملت‌های اروپا ۲۰۱۲ که در لهستان و اوکراین برگزار شد، برای سومین بار در تاریخ جام ملت‌های اروپا به مرحلۀ نیمه نهایی رسید، اما در ضربات پنالتیِ آخر بازی به اسپانیا باخت. در جام جهانی ۲۰۱۴ که در برزیل برگزار شد، در دور اول بازی‌ها در ردۀ سوم گروه خود قرار گرفت و از دور خارج شد.
رسیدن به مقام قهرمانی جام ملت‌های اروپا در یکشنبۀ گذشته، درواقع، چرخشگاهی در تاریخ این تیم کهنسال بود. این پیروزی به تلخکامی دیرینۀ فوتبال پرتغال پایان داد.
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید