انتخابات ترکیه: به رغم بیماری، اردوغان می‌کوشد تا در آخرین فرصت برای خود رأی بخرد

برای سومین روز متوالی، رجب طیب اردوغان فعالیت‌های انتخاباتی خود را به دلیل بیماری متوقف کرد. شانزده روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، رقبای اردوغان بیش از هر زمان دیگری شکست وی را ممکن می‌دانند. به نظر می‌رسد که اکثر دولت‌های غربی نیز این شکست را آرزو می‌کنند.

پوسترهای تبلیغانی کمال قلیچ داراوغلو و رجب طیب اردوغان، دو رقیب اصلی انتخابات ریاست جمهوری ترکیه AFP - OZAN KOSE

روز جمعه ۲٨ آوریل/٨ اردیبهشت، حزب دموکراتیک خلق‌ها که طرفدار کردهاست، همۀ مردم ترکیه را فراخواند تا در انتخابات آینده به کمال قلیچ‌داراوغلو، رقیب اصلی اردوغان، رأی بدهند. تقریباً هم‌زمان، دفتر ریاست جمهوری اعلام کرد که اردوغان به مناسبت افتتاح یک پل درشهر آدانا، یک پیام ویدئویی ارسال خواهد کرد. این بدان معنی است که اردوغان برای سومین روز از کاخ خود در آنکارا تکان نخواهد خورد و طبعاً در میتینگ‌های انتخاباتی پیش‌بینی‌شده حضور نخواهد یافت. وزارت بهداشت ترکیه گفته است که رئیس جمهوری دچار یک بیماری ویروسی روده‌ای خفیف شده و بزودی برنامه‌های خود را از سر خواهد گرفت.

بیماری اردوغان از روز سه‌شنبۀ گذشته – ۵ اردیبهشت – هنگامی علنی شد که او به ناچار یک مصاحبۀ تلویزیونی را نیمه‌کاره گذاشت. پانزده دقیقه بعد، اردوغان به مقابل دوربین بازگشت و گفت که کار زیاد و یک گریپ ساده، او را دچار مشکل کرده است.

بدون تردید این بیماری بی‌موقع برنامۀ تبلیغاتی اردوغان را آنهم در حساس‌ترین مرحلۀ کمپین انتخاباتی مختل کرده است. در مقابل، قرار است که کمال قلیچ‌داراوغلو، فقط طی روز جمعه ٨ اردیبهشت، دو میتینگ تبلیغاتی در دو شهر مختلف برگزار کند. وی نمایندۀ ائتلافی است که توسط شش حزب تشکیل شده است.

زلزله‌ای که حدود سه ماه قبل در ترکیه رخ داد (۶ فوریه) و بیش از پنجاه‌هزار قربانی گرفت، به وجهۀ سیاسی اردوغان بسیار لطمه زده. همچنین کاهش شدید ارزش پول ملی، تورم سالانۀ حدود ۵٠درصد و بالاخره فشار شدید حکومت بر مخالفان سیاسی، از دیگر عواملی هستند که در آستانۀ انتخابات، موقعیت رجب طیب اردوغان را متزلزل کرده است.

اروپاییان در انتظار نتایج انتخابات ترکیه

خارج از ترکیه، به ویژه در رفتار دیپلمات‌های اروپایی، حالت انتظار مشهود است. آنان ته دل امیدوارند که اردوغان در انتخابات آینده شکست بخورد اما  ترجیح می‌دهند فعلاً در این باره سکوت کنند تا تکلیف روشن شود. اروپاییان به خوبی می‌دانند که در پرونده‌های حساسی چون پیوستن سوئد به ناتو یا مسئلۀ ورود هزاران مهاجر به اتحادیۀ اروپا، یا جنگ اوکراین، ترکیه نقش مهمی را ایفا می‌کند و بنابراین نمی‌خواهند اردوغان را عصبانی کنند.

اردوغان هم که زمانی هرچه می‌خواست به رهبران غربی دشنام می‌داد و مثلاً آنگلا مرکل را نازی خطاب می‌کرد یا سلامت روانی امانوئل ماکرون را مورد تردید قرار می‌داد، اینک در موضع ضعف قرار گرفته و می‌خواهد به هرترتیب طرف‌های اروپایی و مردمش را راضی نگاه دارد بلکه از سد انتخابات رد شود. به قول یک دیپلمات اروپایی، اردوغان فعلاً می‌خواهد «ملتش را در آغوش بکشد» و هر نوع کمک یا امتیاز ممکنی را از اروپا بگیرد بلکه روزهای سیاه زلزلۀ اخیر را از ذهن مردم پاک کند.

اولین نیروگاه هسته‌ای ترکیه: درست قبل از انتخابات

اردوغان در آخرین پیام خود در شبکه‌های اجتماعی، به طور ضمنی ادعا کرد که بعد از چند دهه تلاش، ترکیه به لطف او صاحب نیروی هسته‌ای شده است. اردوغان خطاب به جوانان کشورش نوشته است: «شما چشم و چراغ ما و امیدمان به آینده هستید. به شما اعتماد داریم».

اردوغان در این پیام دستیابی به انرژی هسته‌ای را «آرزوی ۶٠ ساله»ی ترکیه توصیف می‌کند و توضیح می‌دهد که بعد از ناکامی‌های رهبرانی چون تورگوت اوزال و «علی‌رغم موانع و سیاه‌نمایی‌ها، فناوری انرژی سبز را به کشور آوردیم».

در اینحال، انتخاباتی که می‌تواند سرنوشت سیاسی اردوغان را رقم بزند در خارج از کشور آغاز شده است. ترک‌های مقیم خارج از روز گذشته – پنجشنبه ۲۷ آوریل – رأی دادن را شروع کردند. تنها در آلمان، حدود ۱٫۵ میلیون تبعۀ ترک حق شرکت در انتخابات را دارند. همچنین نزدیک به دو میلیون ترک دارای حق رأی در سایر کشورها زندگی می‌کنند.