واکنش ها به خطا در مرمت و نحوه نوسازی گنبد مسجد شاه اصفهان
دو سال و نیم پس از جنجالی شدن شیوه مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله که به دو رنگ شدن کاشی‌های آن انجامید، طی چند روز گذشته، نحوه نوسازی گنبد مسجد شاه اصفهان (که پس از انقلاب، با نام مسجد امام شناخته می شود) در کانون توجه قرار گرفته است. مرمتی که حدود حدود ۱۱ سال به طول انجامید.
نتشر شده در:
در چند روز گذشته، تصاویری از وجود اشکالات اساسی در مرمت گنبد مسجد شاه اصفهان، که در دوره صفوی، در میدان نقش جهان بنا شده، منتشر شده است. مسجد شاه اصفهان در سال ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در حال حاضر نیز به عنوان یکی از آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
به گزارش همشهری، برخی کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی، با ارسال تصاویری به این روزنامه، از فرورفتگی‌ها و برآمدگی‌های گنبد خبر داده و اعلام کرده‌اند که حتی ترک‌های گنبد نیز به‌درستی جای‌گذاری نشده و نقوش کاشی‌کاری‌های روی گنبد تراز نیستند. گنبد مسجد امام اصفهان، توازن معماری خود را از دست داده و شکل گنبدی آن نا هماهنگ شده است.
آنها همچنین اعتقاد دارند برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های زیاد و عمیق سطح گنبد، در نور آفتاب سایه انداخته و منجر به ایجاد اعوجاج بصری در سطح گنبد می‌شود.
برخی مرمتگران می گویند در نتیجه بازسازی (و نه مرمت) گنبد مسجد، که متعلق به دوره صفوی است و بیش از ٤٠٠سال قدمت دارد، کاشی‌های نو جایگزین تمامی کاشی‌های قدیمی گنبد شده که این امر با اصول مرمت همخوانی ندارد.
هوشنگ رسام، از استادان کاشی‌کاری که سال‌ها بر بناهای تاریخی اصفهان فعالیت مرمتی داشته، به همشهری گفته است: "متأسفانه تمامی کاشی‌های گنبد را عوض کرده‌اند و این یکی از دردناک‌ترین کارهایی بوده که انجام شد. حتی معلوم نیست کاشی‌های قدیمی چه شده است."
وی با تأکید بر اینکه روی سخنش مسئولان میراث فرهنگی استان اصفهان هستند، افزود: "در یک دهه گذشته، مسئول مستقیم اشتباهات مرمتی در بناهای تاریخی و ثبت جهانی‌شده اصفهان، مسئولان و مدیران میراث فرهنگی این استان هستند."
این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی، همچنین تأکید کرد: "مطابق قوانین و ضوابط موجود در حوزه میراث فرهنگی چنانچه اثری به ثبت ملی و جهانی برسد، ایجاد هرگونه اختلال و یا عملی که منجر به اضمحلال اثر شود جرم تلقی می‌شود و پیگرد قانونی دارد...بنابراین کاشی‌های موجود بر سطح گنبد حتی اگر متعلق به دوره قاجار نیز بود، حذف تمامی کاشی‌ها و جایگزین کردن آن با کاشی‌های جدید فعلی کاملاً غیرحرفه‌ای بوده و خلاف مقررات موجود در این حوزه است."
فریبا خطابخش، مدیر پایگاه میراث‌جهانی نقش‌جهان اصفهان و مسئول مستقیم پروژه نوسازی این گنبد، در واکنش به اعتراض کارشناسان، در گفت‌وگویی با روزنامه همشهری ،گفت : "کار گنبد مسجد امام تمام است و داربست‌های موجود بر گنبد که ۱۱سال برپا بودند، تا یک ماه آینده به‌طور کامل برچیده می‌شوند... اگر در طول مرمت مشکلی ایجاد شده باشد، مشکلات را برطرف و مجدد بر گنبد دوغاب می‌ریزیم تا آنکه داربست را به‌طور کامل جمع‌آوری کنیم."
وی از فعالیت‌های صورت‌گرفته در نوسازی گنبد مسجد شاه در میدان نقش‌جهان اصفهان، دفاع کرد و گفت: "بحث‌ها غیرکارشناسی است. منتقدان هر ایرادی دارند بهتر است حضوری بیایند و ایراداتشان را مطرح کنند نه اینکه رسانه‌ای کنند. مواردی که منتقدان مطرح می‌کنند همان حرف‌های بی‌ربط است که زمان مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله هم مطرح می‌کردند."
به‌دنبال نگرانی‌ها و انتقادات کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی، علیرضا ایزدی، رئیس میراث فرهنگی استان اصفهان، در اظهاراتی از پیگیری مجدّانه در خصوص بازنگری مقطعی در خصوص مرمت بخش‌های مختلف گنبد عظیم مسجد امام اصفهان، هم‌زمان با بازگشایی تدریجی داربست‌های پیرامون آن خبر داد.
به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، با بیان اینکه ناظران و مرمتگران، با باز کردن داربست‌ها متوجه شدند که در انتهای ترک‌ها به‌ویژه در بخش رأس گنبد، اعوجاج (ناهمواری) وجود دارد، افزود: "ناظران و مرمتگران طرح، با باز کردن داربست‌های ضلع شمالی گنبد نیز متوجه شدند که در بخش انتهای ترک‌های پانزدهم و شانزدهم به‌ویژه در بخش رأس گنبد، اعوجاجی وجود دارد. لذا پیمانکار طرح که ازجمله مرمتگران پیشکسوت و بومی اصفهان است، با پذیرفتن مسئولین امر و قبول این نکته که این بخش از گنبد نیاز به بازنگری دارد، اعلام آمادگی کرده در اسرع وقت نسبت به رفع نواقص و ایرادات این بخش اقدام‌های لازم را انجام دهد."
وی با اشاره به اینکه این گنبد در سال‌های ۱۳۱۶ و ۱۳۲۸ و دهه ۸۰ بطور کامل مرمت شده گفت: "در ۴۰۰ سال گذشته هیچگونه کاشی اصیل صفوی بر روی این گنبد باقی نمانده است."
مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: "اگر بخشی از مسائل گنبد مسجد امام به مسائل مالی برگردد، راهکاری پیشنهاد داده بودیم که بخشی از موقوفه‌های میدان نقش جهان خرج مرمت بنا شود و این می‌تواند با ابتکاری در اوقاف و با نظر استاندار پیگیری شود... اگر بحث فنی باشد، باید به طور جدی در یک فضای ملی مساله مورد واکاوی قرار گیرد، به هر جهت خطای بزرگی بوده، امید است هرچه سریع‌تر پیگیری و مسائلش حل شود، تا به برند و جایگاه جهانی اصفهان خدشه‌ای وارد نشود."
بر اساس این گزارش، حسین پاکدل، مرمت‌کار گنبد مسجد امام، در خصوص عکس منتشر شده از وضعیت فعلی گنبد، با بیان اینکه در طول روند کار کسی به من نقد نکرده، توضیح داد: "اگر کسی مشکلی در کار می‌بیند به من اعلام کند، من هم خوشحالم می‌شوم بتوانم نقص کارم را رفع کنم."
دریافت رایگان خبرنامهبا خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید